Türkçe atasözleri/B: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Berrram (mesaj | katkılar)
88.255.168.162 adlı kullanıcının son 9 değişikliği reddedilerek 88.255.168.162 sürümüne (103424) geri dönüldü: Emek var lakin düzen için Azeri A.bölümüne ekledim.
1. satır:
<div ><small> '''<''' [[Türk atasözleri]] </small></div>
 
* '''''[[Baba]]! Nâçar ağlama! Gündür, gelir geçer ağlama! Bu kapıyı örten bir gün açar! Ağlama!''''' Umutlu yaşamayı, Allah’a güvenmeyi daima hatırlatan bir atasözü. “''Cahilim. Okur-yazarım yoktur. Bu sözü, Hacı Ahmed Köyündeki Rufailerden duydum''.” (Erzurum-Horasan ilçesi Çiftlik köyünden 1941 doğumlu Cafer Konar’dan naklen Said Dağdaş, 15 Aralık 2011, Erzurum). 19 Eylül 2013 tarihinde, bu atasözünü paylaştığımda, Bakü'lü, 1969'lu Ruşen Abbasoğlu atasözünün Azerbaycan'da kullanılan şekli budur diyerek benzer anlamdaki ''Ağlama naçar ağlama! Gün gelib keçer ağlama! Felek bağlayan kapını, Bir gün de açar ağlama!..'' atasözünü aktarmıştır (19 Eylül 2013, Erzurum).
* Baba koruk yer, oğlunun dişi kamaşır.{{VS|Baba koruk yer, oğlunun dişi kamaşır}}
* Baba malı tez tükenir, evlat gerek kazana.{{VS|Baba malı tez tükenir, evlat gerek kazana}}
16. satır:
*[[Baba]]ya dayanma, karıya güvenme.{{VS|Babaya dayanma,karıya güvenme}}
* '''[[Baba]]dan ve kocadan, [[hoca]] olmaz''' (Kırıkkale-Keskin’li Ramazan Güven'den naklen Said Dağdaş, 24 Nisan 2007)!
* '''Babamın öldüğüne yanmıyorum da, “Hüküm [[Allah]]’ınAllah’ın!„ diyenlere dayanamıyorum''' (Enver Oymak'dan naklen Said Dağdaş, 10.4.1994, Acıpayam-Darıveren’li)!
* '''[[Baba]]n döver hurmayla, eller döver yarmayla''' (F. Dağdaş'dan naklen Said Dağdaş, 24.2.2000): Aile büyükleri yine merhametlidir, başkaları onlar kadar merhametli olamazlar anlamında. Bu atasözündeki “hurma” kelimesinde; hurma dalının ince olması sebebiyle bununla vurmanın dövme bile sayılmayacağı vurgulanmış olabilir.
* '''[[Baba]]n kim demişler katıra! At, dayım demiş!''' (Dodurgalı, 1929 doğumlu Mehmed Baz'dan naklen Said Dağdaş, 8 Ağustos 2013, Denizli). Kendini küçük düşürme ihtimali olan olay / soru karşısında izlenen kaçamak yolu tarif için kullanılır. Örnek atasözünde de ''“Katırın, babasının eşek olduğunu söylemekten kaçınması ve dolaylı yoldan anası kısrağın erkeği olan atı dayısı olarak zikretmesi”'' çok ince ve zekice bir yol olarak kullanılmıştır.
44. satır:
*Bal demekle ağız tatlanmaz.{{VS|Bal demekle ağız tatlanmaz}}
*Balı parmağı uzun olan değil, kısmeti olan yer.
* '''Baş olan boş olmaz!''' (Resul Tosun'dan naklen Said Dağdaş):
* '''Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim!''' Türkiye Türkçesinde “Bana dostunu söyle! Sana kim olduğunu söyleyeyim!”, Azerbaycan Türkçesinde de “Mene dostunu göster, sene kim oldugunu deyim!" şeklinde de kullanılır. “Kişi, dost ve arkadaşının dini üzeredir…” hadisinin karşılığı olarak değerlendirilebilir ve benzer anlamdadır.
* '''Mene dostunu göster, sene kim oldugunu deyim!''' (Bakü’lü Ebilov Ümid Maksudoğlu’ndan nakleden Burdur’lu Hüseyin Yılmaz'dan naklen Denizlili Said Dağdaş, 2 Ekim 2012). Türkiye Türkçesinde ''"Bana dostunu söyle! Sana kim olduğunu söyleyeyim!”'' veya ''“Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim!”'' şeklinde de kullanılır.
212. satır:
* Bir ağızdan çıkan bin ağıza yayılır.{{VS|Bir ağızdan çıkan bin ağıza yayılır}}
* Bir baba dokuz evladı besler, dokuz evlat bir babayı beslemez.{{VS|Bir baba dokuz evladı besler, dokuz evlat bir babayı beslemez}}
* '''Bir Azeri kızı al, evin pak eyliye! Bir Rus kızı al, gönlün hoş eyliye!...''' Azerbaycan'da kullanılan bir atasözü. (Bakü'lü, 1969'lu Ruşen Abbasoğlu'ndan (''Rovshan Abbasov'') ve 1976'lı Erzurum'lu Zafer Kızılca'dan naklen Said Dağdaş, 19 Eylül 2013, Erzurum). Bakü'lü Ruşen Abbasoğlu; bir diğer Azerbaycan'lı Türk'den naklettiğini belirten Zafer Kızılca'dan nakledilen ''Bir Azeri kızı al, evin pak eyliye! Bir Rus kızı al, gönlün hoş eyliye! Bir Türk kızı al, tatlı cana kast eyliye!'' şeklindeki eklemenin, Azerbaycan'da bilinmediğini söyledi.
* '''Bir Azeri kızı al, evin pak eyliye! Bir Rus kızı al, gönlün hoş eyliye! Bir Türk kızı al, tatlı cana kast eyliye!..''' (1976'lı Erzurum'lu Zafer Kızılca'dan naklen Said Dağdaş, 19 Eylül 2013, Erzurum). Bakü'lü Ruşen Abbasoğlu; bir diğer Azerbaycan'lı Türk'den naklettiğini belirten Zafer Kızılca'dan nakledilen sondaki bu eklemenin, Azerbaycan'da bilinmediğini söyledi. Biz de bu görüşe katılıyoruz. Muhtemelen atasözüne eklenen son cümle, Türkiye'de eklenmiş ve Türk erkeklerin kullanıma sunduğu bir eklemedir. Çünkü, Azeri Türkleriyle ve Rus kızlarıyla evlenen Türklerin sayısı ve oranı belirgin biçimde yüksektir.
* Bir baba dokuz oğlu besler, dokuz oğul bir babayı beslemez.{{VS|Bir baba dokuz oğlu besler, dokuz oğul bir babayı beslemez}}
* Bir baş soğan bir kazanı kokutur.{{VS|Bir baş soğan bir kazanı kokutur}}
Satır 238 ⟶ 236:
* '''Bir günlük beylik, beyliktir!''' (F. Dağdaş'dan naklen Said Dağdaş). Kürt atasözleri başlığı altında verilen ''"Bir günün boğası olayım, yüz günün ineği olmayayım!'' (Bıra cwangê rokê bım, ne çêleka sed roji bım.)" atasözü de, http://tr.wikiquote.org/wiki/K%C3%BCrt_atas%C3%B6zleri benzer manada kullanıldığı düşünülen bir atasözüdür (Said Dağdaş).
* '''Bir iki ondört, ben örttüm sen de ört''' (Dedesi Mustafa Efendi’den nakleden F. Dağdaş'dan naklen Said Dağdaş, 9.5.2000). Meseleyi büyütme, kapat, tatsızlık çıkmasın anlamında.
* '''Bir insanın kendi kendine yaptığını, bütün köylü başına çokanlaşsa yapamaz!''' (F. Dağdaş'dan naklen Said Dağdaş). Bu anlamda ele alınabilecek bir söz şöyledir: “Hiç düşmanınız olmasa, size düşman olarak kendiniz yeter de artar.” . Kur’ an-ı Kerim’de “Allah yolunda harcayın. Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın. Yaptığınızı güzel yapın. Allah güzel olanları sever” (Bakara Suresi, 195. ayet) ayetinde de insanın kendi kendine yapabileceği kötülüğe atıfta bulunulmaktadır. Aynı anlamda kullanılan bir diğer veciz söz de şöyledir:
"''Kendi kendine ettiğini adem, Bir yere gelse edemez alem''."
* '''Bir kararında Mevla durur''' (F. Dağdaş'dan naklen Said Dağdaş, Eylül 1985)! İnsan hayatı her türlü değişkenliğe açıktır. Sadece Allah daimdir ve ebedidir.
* Bir keçi bir sürüyü bozar. {Ekleyen: Cengiz Özdemir, 26 Nisan 2008 Antalya}
Satır 258 ⟶ 257:
* Bir kılın bir örmeye faydası var.{{VS|Bir kılın bir örmeye faydası var}}
* Bir kızı bin kişi ister bir kişi alır.{{VS|Bir kızı bin kişi ister bir kişi alır}}
* '''Bir kurbağa fazla uzağa sıçrayamaz!''' (M. Baz'dan naklen Said Dağdaş, 07.2011)!
* Bir mıh bir nal kurtarır, bir nal bir at kurtarır.{{VS|Bir mıh bir nal kurtarır, bir nal bir at kurtarır}}
* Bir ocaktan okluk da çıkar, bokluk da.{{VS|Bir ocaktan okluk da çıkar, bokluk da}}
Satır 315 ⟶ 314:
* Bozacının şahidi şıracı.{{VS|Bozacının şahidi şıracı}}
* Boğaz dokuz boğumdur.{{VS|Boğaz dokuz boğumdur}}
* '''Boş bakkal, da..aklarını tartar!''' (İzmir’li birinden nakleden Tokat'lı Hasan Şanalmış'dan naklen Said Dağdaş, 7.1.2011)!
* Boş başak dik durur.{{VS|Boş başak dik durur}}
* Boş eşek yorga gider.{{VS|Boş eşek yorga gider}}
Satır 419 ⟶ 418:
*Bugün elini veren yarın götünü verir.
*[[Borç]] yiğidin kamçısıdır.
* '''Boş çuval dik durmaz!''' (Resul Tosun'dan) naklen Said Dağdaş):
*Boş duranı Allah da sevmez kulu da...
*Boş fıçı çok langırdar.