Türkçe atasözleri/Z: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
4. satır:
* Zahirenin ambarı sabanın ucundadır.{{VS|Zahirenin ambarı sabanın ucundadır}}
* Zahmetsiz rahmet olmaz.{{VS|Zahmetsiz rahmet olmaz}}
*Zalim kadıdan insaflı subaşı yeğdir.
* '''Zalimin zulmü varsa, mazlumun Allah’ı var!''' {{VS|Zalimin zulmü varsa, mazlumun Allah’ı var!}} (F. Dağdaş'dan naklen Said Dağdaş): Zalim, zulmüyle kalmaz. Zalimin zulmü karşılıksız kalmaz. Mazlumların yardımcısı Allah’dır.
* Zaman sana uymazsa sen zamana uy.{{VS|Zaman sana uymazsa sen zamana uy}}
* Zaman, büyük bir ilaçtır.{{VS|Zaman, büyük bir ilaçtır}}
*Zan, hatıranın yalanıdır.
*Zannetmediğin yerden tilki çıkar.
*Zarar faydanın kardeşidir.
*Zararın neresinden dönersen (dönülürse) kârdır.
* Zararın neresinden dönülse kardır.{{VS|Zararın neresinden dönülse kardır}}
*Zelzeleyi gören yangına razı olur.
* Zemheride kar yağmadan kan yağması iyi.{{VS|Zemheride kar yağmadan kan yağması iyi}}
* Zemheride sür de çalı ile sür.{{VS|Zemheride sür de çalı ile sür}}
* Zemheride yoğurt isteyen cebinde bir inek taşır.{{VS|Zemheride yoğurt isteyen cebinde bir inek taşır}}
* '''Zemherinin kürkünü, kelahaşta dikmeli!'''(Erzurum-Oltu-İğdeli köyünden, 1930’lu Remzi Demirci’den naklen oğlu 1955 doğumlu Abdülkerim Demirci’den naklen Said Dağdaş, 19 Mayıs 2010, Erzurum). Önceden tedbirli olmayı öğütleyen bir atasözü. Kelahaş: Ağustos'un en sıcak günleri.
* '''Zemheriden sonra ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez!''' (Anonim, 2012 a; http://soygur.wordpress.com/2012/03/13/atasozleri/). ''“Ağustos'tan sonra ekilen darıdan, oğul vermeyen arıdan, sabah erkeğinden sonra kalkan karıdan hayır gelmez!”'' (1964'lü Ankaralı Fatoş Hanımdan nakleden Özlem Dostbil'den naklen Said Dağdaş, 30.10.2012) atasözünün benzer sürümü. Esasen zemheriden sonra darı ekilmez. Bu nedenle “zemheriden sonra” ifadesi, anlamlı bir zamanlama değildir.
* Yağmur tavına ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez! (http://soygur.wordpress.com/2012/03/13/atasozleri/’nden naklen Said Dağdaş, 18.11.2012). “Zemheriden sonra ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez!”; “Ağustos'tan sonra ekilen darıdan, oğul vermeyen arıdan, sabah erkeğinden sonra kalkan karıdan hayır gelmez!” atasözlerinin benzer sürümü.
*'''Zemherinin hoşluğuna, Osmanlı’nın dostluğuna erilmez''' (F. Dağdaş'dan naklen Said Dağdaş, 5.1.2003)!
*Zengin adam, elindeki kendine yeten adamdır.
*'''Zengine varıp da pabuç çevireceğine, fakire var da dömen (dümen) çevir!''' (Yukarı Dodurgalı, Meryemlerin Meryem nineden (M. Kaplan) naklen, Aysel Sönmez'den naklen Said dağdaş, 25.05.2004): Fakirle evliliğin, ev idaresi açısından kadın yönünden olumlu yönü de olabileceğine vurgu yapılmaktadır.
* Zengin arabasını dağdan aşırır,züğürt düz ovada yolunu şaşırır.{{VS|Zengin arabasını dağdan aşırır,züğürt düz ovada yolunu şaşırır}}
* Zengin giyerse sağlıcakla, fakir giyerse nerden buldu ki derler.{{VS|Zengin giyerse sağlıcakla, fakir giyerse nerden buldu ki derler}}
*Zengin helvasını baldan pişirir, züğürt derman için pekmez bulamaz.
* Zengin kesesini,züğürt dizini döver.{{VS|Zengin kesesini,züğürt dizini döver}}
* Zengin kesesini döver, zügürt dizini.{{VS|Zengin kesesini döver, zügürt dizini}}
* Zengin silkinse fakir bay olur.{{VS|Zengin silkinse fakir bay olur}}
*Zengine bir kıvılcım, güzele bir sivilce yetermiş.
*Zengine dokun geç, züğürtten sakın geç.
*Zenginin ayıbı, fukaranın hastalığı meydana çıkmaz.
* Zenginin azğını, kürk giyer yaz günü.{{VS|Zenginin azğını, kürk giyer yaz günü}}
* Zenginin basması ipekli görünür.{{VS|Zenginin basması ipekli görünür}}
*Zenginin gönlü olasıya, fakirin canı çıkar.
* Zenginin horozu bile yumurtlar.{{VS|Zenginin horozu bile yumurtlar}}
* Zenginin iki dünyası da mamurdur.{{VS|Zenginin iki dünyası da mamurdur}}
*Zenginin kağnısı dağdan aşar, fakirin eşeği düz yolda şaşar.
*Zenginin malı, fakirin ağzını yorar.
*Zenginin malı, fakirin dölü kıymetli olur.
* Zenginin malı, züğürdün çenesini yorar.{{VS|Zenginin malı, züğürdün çenesini yorar}}
*Zenginlikle sıcaktan zarar gelmez.
* '''Zenginsin derler maldan ederler! Yiğitsin derler, candan ederler!..''' (Niksar-Serenli (Avara) köyünden Yusuf Yılmaz’ın “Niksar Folkloru” adlı lisans tezinden (s. 24) naklen Said Dağdaş, 26 Ağustos 2013, Ankara).
* '''Zenginliği istediğime, ilmi çalışana veririm!..''' (Dodurgalı, 1929 doğumlu Mehmed Baz'dan naklen Said Dağdaş, 8 Ağustos 2013, Denizli). Allah-u Teala'nın ilim sahibi olmayı ve bunun için çalışmayı-çaba göstermeyi insanoğluna hatırlattığını ifade eden çok güzel bir Türk atasözü.
* Zerdaliden kaval olmaz, al zurnadan haberi.{{VS|Zerdaliden kaval olmaz, al zurnadan haberi}}
* '''Zevkin bedeli olmaz''' (Hasan Gölcük'den Said Dağdaş, 1963’lü, 3.7.2008, Çankırı-Çerkeş)!“Mutluluğun bedeli aranmaz” anlamında.
* Zırva tevil götürmez.{{VS|Zırva tevil götürmez}}
* Ziyan olan koyunun kuyruğu yağlı olur.{{VS|Ziyan olan koyunun kuyruğu yağlı olur}}
* '''Ziyan, satılmaz''' (F. Dağdaş'dan naklen oğlu Said Dağdaş, Aralık 1980)! Olup bitmiş işin ardından konuşulmaz anlamında.
Satır 34 ⟶ 53:
* Zora, beylerin borcu var.{{VS|Zora, beylerin borcu var}}
* Zora dağlar dayanmaz.{{VS|Zora dağlar dayanmaz}}
*Zora dağlar dayanmaz âşığa yollar dayanmaz.
* Zorla güzellik olmaz.{{VS|Zorla güzellik olmaz}}
*Zorla güzellik olmaz, zorla yemin kabul olunmaz.
* '''Zorla, köpek domuz avına gitmez''' (M. Baz, 22.08.2002’den Said Dağdaş): Zorla, isteksizce iş yaptırılmaz. ''"Zorla güzellik olmaz!"'' atasözünün benzer sürümü.
* '''Zöv zöv gezen, kefensiz ölür!''' İsparta-Uluborlu ilçesi ve yöresinden (Demirdal, 1968, s. 574’den naklen Said Dağdaş).
*[[Zulüm]] ile âbad(mâmur) olanın akıbeti berbat olur.
* '''Zulümle abad olanın ahiri berbad olur!''' İsparta-Uluborlu ilçesi ve yöresinden (Demirdal, 1968, s. 574’den naklen Said Dağdaş).
* Zurnada peşrev olmaz.{{VS|Zurnada peşrev olmaz}}
*Zurnada peşrev olmaz‚ ne çıkarsa bahtına.
* Zurnayı biz çaldık parsayı o topladı.{{VS|Zurnayı biz çaldık parsayı o topladı}}
* Züğürt olup düşünmektense, uyuz olup kaşınmak yeğdir.{{VS|Züğürt olup düşünmektense, uyuz olup kaşınmak yeğdir}}
* Züğürtlük, zadeliği bozar.{{VS|Züğürtlük, zadeliği bozar}}
* Zırva tevil götürmez.{{VS|Zırva tevil götürmez}}
*Zan, hatıranın yalanıdır.
*Zannetmediğin yerden tilki çıkar.
*Zalim kadıdan insaflı subaşı yeğdir.
*Zarar faydanın kardeşidir.
*Zelzeleyi gören yangına razı olur.
*Zemheride yoğurt isteyen, cebinde bir inek taşır.
* '''Zemheriden sonra ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez!''' (Anonim, 2012 a; http://soygur.wordpress.com/2012/03/13/atasozleri/). ''“Ağustos'tan sonra ekilen darıdan, oğul vermeyen arıdan, sabah erkeğinden sonra kalkan karıdan hayır gelmez!”'' (1964'lü Ankaralı Fatoş Hanımdan nakleden Özlem Dostbil'den naklen Said Dağdaş, 30.10.2012) atasözünün benzer sürümü. Esasen zemheriden sonra darı ekilmez. Bu nedenle “zemheriden sonra” ifadesi, anlamlı bir zamanlama değildir.
*'''Zemherinin hoşluğuna, Osmanlı’nın dostluğuna erilmez''' (F. Dağdaş'dan naklen Said Dağdaş, 5.1.2003)!
*Zengin adam, elindeki kendine yeten adamdır.
*'''Zengine varıp da pabuç çevireceğine, fakire var da dömen (dümen) çevir!''' (Yukarı Dodurgalı, Meryemlerin Meryem nineden (M. Kaplan) naklen, Aysel Sönmez'den naklen Said dağdaş, 25.05.2004): Fakirle evliliğin, ev idaresi açısından kadın yönünden olumlu yönü de olabileceğine vurgu yapılmaktadır.
*Zengin arabasını dağdan aşırır, züğürt düz ovada yolunu şaşırır.
*Zengin helvasını baldan pişirir, züğürt derman için pekmez bulamaz.
*Zengine bir kıvılcım, güzele bir sivilce yetermiş.
*Zengine dokun geç, züğürtten sakın geç.
*Zenginin gönlü olasıya, fakirin canı çıkar.
*Zenginin kağnısı dağdan aşar, fakirin eşeği düz yolda şaşar.
*Zenginin malı, fakirin ağzını yorar.
*Zenginin malı, fakirin dölü kıymetli olur.
*Zenginin ayıbı, fukaranın hastalığı meydana çıkmaz.
*Zenginlikle sıcaktan zarar gelmez.
*Zora dağlar dayanmaz âşığa yollar dayanmaz.
*Zorla güzellik olmaz, zorla yemin kabul olunmaz.
*Zurnada peşrev olmaz‚ ne çıkarsa bahtına.
*[[Zulüm]] ile âbad(mâmur) olanın akıbeti berbat olur.
[[Kategori:Türkçe atasözleri]]