|
[[Resim:Flag of Turkey.svg|thumb|100px|Türkiye]]
* '''Ocağın yedisine, güvenme başkasına, ille de eşinin erkek kardeşine (güvenme)!..''' ''(Zemheri ruvasa, numyendobi shvasa, ille de solis zmasa)''. (1985’li, Borçka-Camili (Macaheli), Sinem Gökdemir’den naklen Said Dağdaş, 24 Mayıs 2006). ''“Para koynuna, karı (hanım) kayınına...”'' (F. Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş) atasözü ile benzer anlamda (Dağdaş ve ark., 2006)...
* '''Ocaktır aşı pişiren, karıdır adamı şişiren''' (F. Dağdaş'dan naklen Said Dağdaş, 11.1982)!
* Od yok ocak yok.{{VS|Od yok ocak yok}}
* Oduncunun gözü omçada ,.{{VS|Oduncunun gözü omçada ,}}
* Oduncunun gözü ormanda.{{VS|Oduncunun gözü ormanda}}
* '''Odun çatar kül almaz, inek sağar yağ almaz''' (F. Dağdaş, Mayıs 1980)! Işini tertipli yapmayan kişi hakkında kullanılır.
* '''Oğlan babadan öğrenir koyun yüzmeyi, kız anadan öğrenir sofra düzmeyi'''… (Çankırı-Ilgaz-Aşağıdere köyünden 1930'lu İlyas İyigüngör'den nakleden oğlu 1965’li Harun İyigüngör'den naklen Said Dağdaş, 3.11.2011).
* Oğlan babasından öğrenir yazı yazmayı, kız anasından öğrenir sokak gezmeyi..
* '''Oğlan oyuna gitti, kız koyuna gitti''' (F. Dağdaş, 2.3.2003)! Yaşlanan ve yalnız kalan kişilerin halini anlatmak için kullanılır.
* '''Oğlumun hasta oluşuna yanmam, huyunun değiştiğine yanarım!''' Önem vermemde, öncelik değişebilir anlamında (Kızılcahamam’lı 1981’li B. Yaman’dan naklen C. Yaman, Ulus-Bartın, 31.07.2007)...
* '''Oğluna kız arayacağına, kızına yer ara''' (Fatmana Dağdaş,Dodurgalar-Denizli ): Önemli olan kızına iyi bir yuva kurmaktır.
* '''Oldu olacak, kırıldı nacak! Seri gelmiş başa gelecek!.'''. Başa gelen musibetlerin fazlalığı vurgulanmaktadır (F. Dağdaş).
* Oğlum sen doğru dur, eğri belâsını bulur.{{VS|Oğlum sen doğru dur, eğri belâsını bulur}}
* Olacakla öleceğe çare bulunmaz.{{VS|Olacakla öleceğe çare bulunmaz}}
* Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz.{{VS|Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz}}
* Olmaz olmaz deme,olmaz olmaz.{{VS|Olmaz olmaz deme,olmaz olmaz}}
* '''Olursa aşımın suyu, olmazsa başımın suyu!''' (Denizli-Dodurgalar Kasabasından F. Dağdaş'dan naklen Said Dağdaş, 1980). ''"Olursa ne mükemmel olur! Olmazsa da, da çok önemli değil!'' anlamında.
* Olsa ile bulsayı ekmişler, yel ile yuf bitmiş.{{VS|Olsa ile bulsayı ekmişler, yel ile yuf bitmiş}}
* Olursan kazık olma, tokmak ol.{{VS|Olursan kazık olma, tokmak ol}}
* On beşindeki kız, ya erde gerek ya yerde.{{VS|On beşindeki kız, ya erde gerek ya yerde}}
* On ceviz alsan ikisi çürük çıkar.{{VS|On ceviz alsan ikisi çürük çıkar}}
* '''On gün tavuk gibi yaşayacağına, bir gün horoz gibi yaşa!''' (Burdur-Yeşilova-Çaltepe’li (Gebirem köyü) 1950’li Bayram Ali Kaya’dan naklen Said Dağdaş, 25.08.2012). Bir günlük beylik, beyliktir! (F. Dağdaş'dan naklen Said Dağdaş) ve Kürt atasözleri başlığı altında verilen "Bir günün boğası olayım, yüz günün ineği olmayayım! (Bıra cwangê rokê bım, ne çêleka sed roji bım.)" atasözü de, http://tr.wikiquote.org/wiki/K%C3%BCrt_atas%C3%B6zleri benzer manada kullanıldığı düşünülen bir atasözüdür (Said Dağdaş).
* On para on arslanın ağzında.{{VS|On para on arslanın ağzında}}
* Onmadık hacıyı deve üstünde yılan sokar.{{VS|Onmadık hacıyı deve üstünde yılan sokar}}
* Orospu tövbe tutmaz.{{VS|Orospu tövbe tutmaz}}
* Orospuya surat gerek.{{VS|Orospuya surat gerek}}
* '''Osmanlı, fısıltıyı sevmez!''' (Kırıkkale-Delice’li Hamid Erdal’dan naklen 1962'li Said Dağdaş, 14.02.2012). Toplulukta fısıltı ile ya da gizlice konuşmak Osmanlı adabına aykırıdır anlamında bir atasözü...
* Ortak atın beli sakat olur.{{VS|Ortak atın beli sakat olur}}
* Ortak gemisi yürümüş, elti gemisi yürümemiş.{{VS|Ortak gemisi yürümüş, elti gemisi yürümemiş}}
* Ortaklık öküzden başka buzağı yeğdir.{{VS|Ortaklık öküzden başka buzağı yeğdir}}
* '''Osmanlı değilsek de (bile), Osmanlı pabucu çevirmişliğimiz vardır.''' Usül, görenek, edeb-erkan görmüşlüğümüz vardır anlamında bir deyim. (Zühre Gülsoy (Kastamonu-Küre, 1335’li (1919))’dan nakleden Yaşar Gülsoy'dan naklen Said Dağdaş, 23.11.2008)!
* Osmanlının ayağı üzengide gerek.{{VS|Osmanlının ayağı üzengide gerek}}
* '''Osmanlı’yla dost olma! Karıya sır verme!..''' (Fatmana Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş). ''“Devlet adamından dost olmaz! İt derisinden post olmaz!”'' (Tokat-Çamdere köyünden 1966’lı Ziyaeddin Al’dan naklen Said Dağdaş, 08.11.2012) atasözü ile benzer anlamda… ''“Zemherinin hoşluğuna, Osmanlı’nın dostluğuna erilmez!„'' (F. Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş, 5.1.2003, (Dağdaş ve ark., 2006)) atasözü ile de benzer anlamda.
* Osuranın burnuna sıçmalı ki koku ala.{{VS|Osuranın burnuna sıçmalı ki koku ala}}
* Osurukla boya boyanmaz.{{VS|Osurukla boya boyanmaz}}
* Oğlan doğurdum, oydu beni; kız doğurdum, soydu beni.{{VS|Oğlan doğurdum, oydu beni; kız doğurdum, soydu beni}}
* Oğlan olsun deli olsun, ekmek olsun kuru olsun.{{VS|Oğlan olsun deli olsun, ekmek olsun kuru olsun}}
* '''Oğlan evi dilenci, kız evi yalancı!.'''. {{VS|Oğlan evi dilenci, kız evi yalancı!.}} Antalyalı Ayşe Çark'dan nakleden M. Ali Şener'den naklen Said Dağdaş, 3.3.2011. Kız isterken çok ısrarlı olunmasının doğal olduğu ifade edilmektedir.
* Oğlanınki oğul balı, kızınki bahçe gülü.{{VS|Oğlanınki oğul balı, kızınki bahçe gülü}}
* Oduncunun gözü omcada (bağ kütüğü) dilencinin gözü çömcede (tahta kepçe).
* Okumayı sevmeyene dokuz hoca az.<sup>[[Vikisöz:Günün Atasözü/Arşiv/2010|20 Eylul 2010]]</sup>
* Olacakla öleceğe çare yoktur.
* '''Olanın, olmayana borcu vardır''' (Akdağmadeni’nden Osman Nuri Ulus’a atfen Gıyaseddin Kaya’dan nakleden Hasan Gölcük'den naklen Said Dağdaş, 3.1.2011. Not: Yozgat – Akdağmadeni yöresine ait olduğu söylenen bu atasözü, varlıklı olanların ihtiyaç içinde bulunanlara mallarından infak etmesi gerektiğini hatırlatır. 31 Aralık 2010 tarihinde Cuma hutbesinde aktarılmıştır.)!
* Olmayalım keser gibi hep bana hep bana, olalım testere gibi bir sana bir bana. {Bencil olmayalım. Beraber olalım, ikimizin de faydasına olsun. Cengiz Özdemir, 26 Nisan 2008 Antalya}
* Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz.
* Onbeşindeki kız ya erdedir, ya yerde.
* Oynayamayan gelin yerim dar dermiş
* Oğlan yer oyuna gider, çoban yer koyuna gider.
* '''Orantına (orantene) göre pişir aşını, kocana göre bağla başını!.'''. (Kadın sohbetten ayrılmak istemiş. Diğerleri ise sohbet bitene kadar kalmasını talep etmişler. Kadın ise ayrılması gerektiğini bu atasözü ile özetlemiş. 1955 doğumlu ve Denizlili Perihan Hanımdan nakleden 1955 doğumlu Dodurgalı Ganime Ay'dan naklen Said Dağdaş, 26.07.2009.). “'''''Kocana göre bağla başını, harcına göre pişir aşını!'''.''.” (Elveda Rumeli dizisinde Bedia Hanım'dan genç evli kadınlara yapılan nasihat.) atasözü ile benzer anlamda.
* '''Orospunun torbası, viraneyi görene kadar''' (Şahistan Demirci, 1934’lü, Erzurum-Olur’lu,, 31.08.2003)!: Sözünde durmayan, yemininin hükmü olmayan zayıf şahsiyetleri tanımlamada kullanılır. Yandaki atasözü; evleneceği kadına içki içmeyi bırakacağını söyleyip evlendikten sonra bırakmayan, hanımına eziyet etmeye devam eden birini tanımlarken kullanıldı.
* '''Ot diye buturak bitmiş, o da bile gıtırak gitmiş…''' (Mersin-Erdemli’li, 1929’lu Mustafa Koç’dan nakleden 1976’lı oğlu Mahmud Koç’dan naklen Said Dağdaş, 7.5.2012). Not: Gıtırak (kıtırak) kelimesi az, kıt anlamında kullanılmıştır.
* '''Otu çek, köküne bak!''' (1975’li, Malatya-Konak’lı İlhami Turan’dan naklen Said Dağdaş, 7.8.2005). Toplum içindeki değerine, soyuna, sopuna bak. Sonra karar ver anlamında. “O kim ki?.. Otu çek, köküne bak!” (Cemal Basri Gökşen-1961’li, Maraş-Andırın, 31.07.2003). "Soy ara, köpek eniği ara!" atasözü ile benzer anlamda... Otu çeker, köküne bakarlar...
| 