Doğa: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Babatolian (mesaj | katkılar) kDeğişiklik özeti yok |
Babatolian (mesaj | katkılar) + |
||
1. satır:
[[Dosya:Bachalpseeflowers.jpg|250px|thumb|right|Alplerde bir doğa manzarası]]
== Kaynaklı ==
<!--D-->▼
<!--A-->
* Doğa insanları türetti; onları kendine taptırdı da. Ancak, insanların dünyada yaşayabilmeleri için, onların doğaya egemenliğini de şart kıldı. Doğaya egemen olmasını bilemeyen yaratıklar, varlıklarını koruyamamışlardır. Doğa onları, kendi unsurları içinde ezmekten, boğmaktan, yok etmekten ve ettirmekten çekinmemiştir. - [[Atatürk]]▼
* [[İnsan]]oğlunun en büyük zaafı, [[dünya]]nın kendi etrafında döndüğünü sanması. Hatta bütün yiyecekleri, [[hayvanlar]]ı ve doğayı kendine sunulmuş bir nimet sanıyor. [[Evren]] dediğimiz bütün içerisinde, kendisini diğer canlılardan ayrı tutuyor. Çevreyi istediği gibi kullanıyor. Yıkıyor, yok ediyor. Halbuki insanoğlu bu [[evren]]de zincirin sadece küçük bir parçası. Bunu reddederek aslında kendisine bir hapishane yaratıyor. İnsanın bu yanılgıdan kurtulması en büyük [[özgürlük]]. Tabii bu da tam olarak mümkün olmayabilir ama bu çabanın kendisi de bir özgürlük.<ref>New York Post, 28 November 1972</ref> ~ [[Albert Einstein]]
* Doğa bize her zaman ipucu sunar. Sürekli bir şeyler çıkartıp durur. Ve derken birdenbire ipucunu yakalarız. – [[Robert Frost]]▼
<!--S-->▼
<!--C-->
* [[Sanat]]ın vazifesi, tabiatı kopya etmek değil, tabiatı ifade etmektir. - [[Honoré de Balzac]]▼
*Bir canlı, doğduğu andan başlayarak, kendi kendine [[düzen]] verir ve kendini korumaya, doğasını ve bu doğayı koruyabilecek her şeyi sevmeye bir eğilimi vardır, kendini yıkımdan ve yıkımına yola açacak olan her şeyden uzak tutar. Ve Stoalılar bunu şöyle kanıtlar: hazzı ya da acıyı tatmadan önce yavrular, kendileri için yararlı olanı arayıp, zararlı olandan kaçarlar, doğalarına bağlı olmayıp, yıkımdan çekinmeselerdi böyle olmayacaktı. Öte yandan, kendilerine ilişkin bilince sahip olmasalardı, herhangi bir arzuları olmazdı. Buradan çıkarılması gereken sonuç, kendini sevmenin bir ilke olduğudur.<ref>Stoa Felsefesi, Jean Brun</ref><ref>[http://www.lisefelsefe.org/odev/daricistoa.htm Lisede Felsefe, Stoa Felsefesinde Ahlak, Dilek Arıcı]</ref>~ [[Marcus Tullius Cicero|Cicero]]
▲<!--T-->
* [[Yasa]], yapılacak ve yapılmayacak olanı buyuran yüce akıldır... O doğanın gücüdür, o ruhtur, bilgenin aklıdır, [[adalet]]li olanla olmayanın ölçüsüdür.
** Yasalar, [[Cicero]], I, VI)
<!--E-->
* [[İnsan]] tarafından yaratılan bir şeyi yok ettiğimizde adına [[vandalizm]] deniyor. Doğanın yarattığı şeyleri yok ettiğimizde ise adı ilerleme oluyor.
<!--G-->
* Niçin Doğa’dan yakınıyoruz? Doğa bize iyi davrandı: Kullanmasını bilen için [[yaşam]] uzundur.~ [[Genç Seneca]]
** Yaşamın Kısalığı Üstüne, Genç Seneca, Bl. II
<!--H-->
* '''Uyum sağla ya da ortadan kaybol, şimdi ve daima olduğu gibi, bu Doğa’nın yalvarışa aldırmaz buyruğudur.'''
** [[H. G. Wells]] (1866-1946), Bağlayıcı İplerinin Bitişindeki Akıl, 1945.▼
<!--L-->
* Çocukların karanlıkta ürpermesi ve her şeyden korkması gibi biz de bazen ışıkta çocukların karanlıkta dehşete kapıldıkları ve hayallerinde gerçekleşmesini bekledikleri şeylerden daha fazla korkarız. Bu korku ve ondan doğan karanlık; güneşin ışınları ve günün aydınlığının parıldaması ile değil doğa yasasının görünüşü ile def edilebilir. ~ [[Lukretius]]
** De Ranum Natura, Lukretius, Kitap II, Dize 56-62
<!--
* Biz doğayı bilemeyiz. İnsan hiçbir şey değil; mükemmel şekilde devinen doğanın içerisinde hiçbir şey değiliz ve buna olan öfkemizle adeta yıkıp döküyoruz etrafımızdaki her şeyi. Biz sadece doğayla “birlikte” var olabiliriz. O'ndan farklı ya da O'nun dışında değiliz.
* Doğadan ayrı kalan [[insan]], kibre tutulup tüm hakikati yadsımaya başladı, ve kendini doğanın hükümdârı olarak bildi. Ne zaman ki uzaklaştırdı kendini özünden, var oluşun temelinden, “doğa”dan, o zaman hastalıklar sardı bedenini ve şimdi de onlardan ilaç ve kimyasal bileşimlerle kurtulmaya çalışıyor. Bedenini ilaçlarla, toprağı ise kimyasal gübre ve herbisitlerle dolduruyor.<br>'''Sonuç: Hastalıklar, Acı, Verimsizlik ve Kıtlık.'''
* [[İnsan]]ı bütün diğer canlılardan ayıran özelliği, ne dili, ne düşünebilmesi, ne aklı, ne de ahlâkıdır. İnsan, üretici olduğu için bütün diğer canlılardan farklıdır/farklılaşmıştır. Dilinin hayvanlarınkine nazaran daha çok imge içermesi, daha derin ve soyut düşünebilmesi, ahlâk diye bir sorununun olması vb., doğanın doğallığının yanında, sonra ona zıt ve onu yok eden bir üretilmiş doğa kurmak zorunda kalmasından kaynaklanmıştır. Üretim sayesinde insanlaşan; bölüşüm sayesinde siyasallaşan insan, iktisadı oluşturmakta geçiktiği ölçüde ahlakı soyutlaştırarak bir doktrin haline getirmiştir. Binlerce yıllık bir inceltme öyle bir boyuttadır ki, kökeninde iktisadın palyatifi bir bölüşüm ideolojisi bulunduğunu ayıklamak son derece güçleşmiştir…<ref>Doğu Batı, Mehmet Ali Kılıçbay, Economica’nın Dublörü Etika, s. 95</ref> ~ [[Mehmet Ali Kılıçbay]]
* "[[Tarih|Târihî]] hâdiselerin cereyanı sırasında bâzen fizyolojik ârızalar mühim rol oynarlar. ''Tabiat ya mânî olur veyahut yardım eder.''"<ref>{{Kitap belirt
| son = KARAL (Ord. Prof.)
Satır 24 ⟶ 45:
| sayfalar = 208
| alıntı = 1930, Rûşen Eşref
}}</ref> ~ [[Mustafa Kemal Atatürk]]
▲<!--S-->
▲*[[İnsan]] tarafından yaratılan bir şeyi yok ettiğimizde adına [[vandalizm]] deniyor. Doğanın yarattığı şeyleri yok ettiğimizde ise adı ilerleme oluyor. - [[Ed Begley, Jr.]] <ref>[https://www.goodreads.com/quotes/464638-i-don-t-understand-why-when-we-destroy-something-created-by goodreads.com]</ref>
* Modern uygarlığı kurmak için [[insan]]lar nehirlere barajlar kurdu, yağmur ormanlarını kesti, bataklıkları kuruttu, milyarlarca [[hayvan]]ı katletti. Vahşi hayat yerine sosyal ve doğal dünyayı harmanlamaktan uzak, ekolojiye saygı duymayan geniş cam, çelik ve beton imparatorluklar kurdular. “Kalkınma” adına modernite, biyoçeşitlilik hayvanat bahçesi kafeslerinde ve donmuş DNA tüplerinde hayatta kalmaya çalışırken yaban otlakları birkaç koruma alanına indirgedi. Doğayı hakimiyet altına alma maceramız –“kalkınmamız”- otobanlarla, gökdelenlerle, fast food mekanlarıyla, büyük alışveriş merkezleriyle, otomobil galerileriyle ölçülüyor.<br>İnsanlar büyümemenin ilerlememek anlamına geldiğini düşünüyor; oysa gerçek tam tersi.<ref>[http://hayvanozgurlugucevirileri.com/2010/12/11/dunya-gunu%E2%80%99nden-ekolojik-topluma/ Dünya Günü’nden Ekolojik Topluma]</ref> ~ [[Steve Best]]
<!--V-->
▲*Doğadan ayrı kalan [[insan]], kibre tutulup tüm hakikati yadsımaya başladı, ve kendini doğanın hükümdârı olarak bildi. Ne zaman ki uzaklaştırdı kendini özünden, var oluşun temelinden, “doğa”dan, o zaman hastalıklar sardı bedenini ve şimdi de onlardan ilaç ve kimyasal bileşimlerle kurtulmaya çalışıyor. Bedenini ilaçlarla, toprağı ise kimyasal gübre ve herbisitlerle dolduruyor.<br>'''Sonuç: Hastalıklar, Acı, Verimsizlik ve Kıtlık.''' - [[Masanobu Fukuoka]] <ref name="ReferenceA">[http://arsiv.indigodergisi.com/73/didem-civici.htm arsiv.indigodergisi.com]</ref>
* Hoşgörü nedir? Hoşgörü insanlığın bir parçasıdır. Hepimizin hataları ve eksikleri var; karşılıklı olarak birbirimizin hata ve eksiklerini bağışlayalım, çünkü, '''hoşgörü doğanın ilk yasasıdır.'''
** Orijinali: ''Qu’est-ce que la tolérance? c’est l’apanage de l’humanité. Nous sommes tous pétris de faiblesses et d’erreurs; pardonnons-nous réciproquement nos sottises, c’est la première loi de la nature.''▼
** Kaynak: Hoşgörü, [[Voltaire]], 1764▼
== Kaynaksız ==
▲*Biz doğayı bilemeyiz. İnsan hiçbir şey değil; mükemmel şekilde devinen doğanın içerisinde hiçbir şey değiliz ve buna olan öfkemizle adeta yıkıp döküyoruz etrafımızdaki her şeyi. Biz sadece doğayla “birlikte” var olabiliriz. O'ndan farklı ya da O'nun dışında değiliz. - [[Masanobu Fukuoka]] <ref name="ReferenceA"/>
<!--A-->
* Tüm insanlar, doğaları gereği [[bilgi|bilme]]yi arzular. ~ [[Aristoteles]]
* [[İnsan]] [[yasa]]ları [[merhamet]] gösterebilir. Ama doğanın yasalarına karşı bir başvuru yeri yoktur. ~ [[Arthur C. Clarke]]
<!--B-->
▲* '''Uyum sağla ya da ortadan kaybol, şimdi ve daima olduğu gibi, bu Doğa’nın yalvarışa aldırmaz buyruğudur.''' - [[H. G. Wells]]
▲* [[Sanat]]ın vazifesi, tabiatı kopya etmek değil, tabiatı ifade etmektir.
▲** [[H. G. Wells]] (1866-1946), Bağlayıcı İplerinin Bitişindeki Akıl, 1945.
<!--C-->
▲* Hoşgörü nedir? Hoşgörü insanlığın bir parçasıdır. Hepimizin hataları ve eksikleri var; karşılıklı olarak birbirimizin hata ve eksiklerini bağışlayalım, çünkü, '''hoşgörü doğanın ilk yasasıdır.''' - [[Voltaire]]
* Gerçek [[yasa]], doğayla anlaşmada haklı bir nedendir.~ [[Marcus Tullius Cicero|Cicero]]
▲** Orijinali: ''Qu’est-ce que la tolérance? c’est l’apanage de l’humanité. Nous sommes tous pétris de faiblesses et d’erreurs; pardonnons-nous réciproquement nos sottises, c’est la première loi de la nature.''
▲** Kaynak: Hoşgörü, [[Voltaire]], 1764
▲<!--D-->
* [[İnsan]]ın doğası gereği elimizde olan yegane [[bilim]]dir. Yine de bugüne kadar en fazla ihmal edilmiş olandır. ~ [[David Hume]]
<!--G-->
* Çocukların kötücül bir mirasın etkilerini atlatabildiğini gördüm. Bunun nedeni saflığın ruhun doğasından olmasıdır. ~ [[Mohandas Karamçand Gandi|Gandi]]
* Bütün [[sanat]] doğanın bir taklididir. ~ [[Genç Seneca]]
<!--H-->
* Doğa, hoşgeldin diyen kollarıyla uzanır bize ve onun kadınsı güzelliğinden haz almaya çağırır bizi; ama biz onun sükunetinden ürker, kalabalık kentlere akın ederiz ve orada tıpkı vahşi bir kurdun önünden kaçışan koyunlar gibi birbirimizi sıkıştırarak yaşarız. ~ [[Halil Cibran]]
<!--J-->
* Doğa bizi asla aldatmaz; kendimizi aldatan biziz. ~ [[Jean-Jacques Rousseau]]
<!--M-->
▲* Doğa insanları türetti; onları kendine taptırdı da. Ancak, insanların dünyada yaşayabilmeleri için, onların doğaya egemenliğini de şart kıldı. Doğaya egemen olmasını bilemeyen yaratıklar, varlıklarını koruyamamışlardır. Doğa onları, kendi unsurları içinde ezmekten, boğmaktan, yok etmekten ve ettirmekten çekinmemiştir.
<!--N-->
* Bizi farklı kılan şey, [[tarih]]te, doğada veya doğanın arkasında hiçbir [[Tanrı]]'yı tanımamamız değildir. Bizi farklı kılan, Tanrı diye hürmet edileni Tanrı'ya benzer bulmamamızdır. ~ [[Friedrich Nietzsche|Nietzsche]]
* Geliştirmiş olduğumuz tüm değerler, dünyanın gerçek doğasını görmemizi engellemek amacıyla geliştirilmiş araçlardan başka hiçbir şey değildirler. ~ [[Friedrich Nietzsche|Nietzsche]]
<!--R-->
* Bilimin dinle ortak bir iddiası vardır: Kökenlerle, yaşamın doğasıyla ve evrenle ilgili derin soruları yanıtlayabilmek. Ama benzerlik burada sona erer. Bilimsel inançlar delillerle desteklenir ve bunlarla bir sonuç elde edilir. Mitler ve inançlar ise delillerle desteklenmez ve bir sonuca götürmez. ~ [[Richard Dawkins]]
▲* Doğa bize her zaman ipucu sunar. Sürekli bir şeyler çıkartıp durur. Ve derken birdenbire ipucunu yakalarız.
<!--S-->
* Doğa, insan türünü ikiye bölerken çizgiyi ortadan çekmemiştir. ~ [[Arthur Schopenhauer]]
* Doğa, kendisininkiyle karşılaştırıldığında hiç önemi olmayan, kısa bir süre için bireylerin kalmasına izin verir, sonra da yeni yer açmak için buruşturur, atar onları. ~ [[Arthur Schopenhauer]]
* Doğada herhangi bir şey bize gülünç, saçma ya da kötü gelirse, bunun nedeni nesneler üstünde yalnızca sınırlı bilgi sahibi olmamızdır, doğanın bir bütün olarak düzeni ve tutarlılığını bilmediğimizdendir. ~ [[Baruch Spinoza|Spinoza]]
{{Vikiler|
| |||