Jean-Jacques Rousseau: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Babatolian (mesaj | katkılar) dz. |
Babatolian (mesaj | katkılar) Alfabetik düzenleme, +içerik. |
||
8. satır:
|ölüm_yeri=Ermononville, Val-d'Oise
}}
==Eserleri==
===''[[Toplum Sözleşmesi|Toplum Sözleşmesi (1762)]]''===
:''Ana madde: [[Toplum Sözleşmesi]]''
* [[İnsan]] özgür doğar; oysa her yerde zincire vurulmuştur. Falan kimse kendini başkalarının efendisi sanır ama böyle sanması onlardan daha da köle olmasına engel değildir.<ref>[http://alisveris.iskulturyayinlari.com.tr/tanim.asp?sid=CS7J4OCHES4S40J6LCKQ İş Bankası Kültür Yayınları, Toplum Sözleşmesi]</ref>
* Gerçek anlamıyla bir [[demokrasi]] hiçbir zaman var olmadı ve var olmayacak. Büyük bir çoğunluğun yöneten ve daha azının yönetilen olduğu bir düzen doğal yasaya aykırıdır.
* Salt isteklerin itisine uymak kölelik, kendimiz için koyduğumuz [[yasa]]lara boyun eğmek [[özgürlük]]tür.
* İyi [[yasa]]lar daha iyisini getirirler; kötü olanlarsa daha kötülerini.
* Herhangi bir kişi [[devlet]] işleriyle ilgili olarak "Bunun ne önemi var benim için?" dediğinde devlet bir kayıp için vaz geçilmiş olabilecektir.
* Egemenlik hangi nedenlerden ötürü başkasına bağlanamazsa yine aynı nedenlerden ötürü bölünemez. Çünkü irade ya geneldir ya değildir. Ya halkın tümünün iradesidir ya da sadece bir bölüğünün.<ref>[http://www.tasam.org/tr-TR/Icerik/866/vatandaslik_bagi_ve_kimlik_sorunsali_hukuki_illuzyon TASAM, Vatandaşlık Bağı Ve Kimlik Sorunsalı: Hukuki İllüzyon]</ref>
[[Dosya:Fence, cloture Point Michaud Nova Scotia.jpg|thumb|right|200px|[[İnsan]] özgür doğar; oysa her yerde zincire vurulmuştur. Falan kimse kendini başkalarının efendisi sanır ama böyle sanması onlardan daha da köle olmasına engel değildir.]]
* Ancak [[toplum]] bağları gevşemeye, [[devlet]] gücünü yitirmeye, özel çıkarlar kendini duyurmaya, küçük toplumlar da büyükleri etkilemeye başladı mı, ortak yarar değişikliğe uğrar ve bir takım muhalifler çıkar ortaya. Artık oybirliği diye bir şey kalmaz, genel istem de herkesin istemi olmaktan çıkar. Tartışmalar baş gösterir. En iyi düşünce bile çekişmesiz, gürültüsüz kabul edilemez olur. Gizli etkenlerin güttüğü insanlar sanki devlet yokmuş, hiç de var olmamış gibi artık bir yurttaş olarak düşüncelerini ileri süremez. Özel çıkarlardan başka amaçları olmayan bir takım haksız kararları yasa diye benimserler.<ref>[http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-40/mustafa-kemal-ataturk-ve-j-j-rousseaunun-dusuncelerinin-karsilastirilmasi Atatürk Araştırmaları Merkezi, Mustafa Kemal Atatürk ve J. J. Rousseau’nun Düşüncelerinin Karşılaştırılması]</ref>
** Kitap IV. Bölüm I
==Sözleri==
===Kaynaklı===
* Başlangıçta insanların [[Tanrı]]lardan başka kralları, teokratik hükümetten başka hükümetleri yoktu. [[w:Caligula|Caligula]] gibi düşünüyorlardı. O zaman için bu düşündükleri doğruydu. Kendilerinden birisini efendi olarak kabullenmeleri ve bunun neticesinde daha iyi bir duruma geleceklerine kendilerini inandırabilmeleri için his ve düşüncelerinin uzun bir süre değişime uğramış olması gerekir.<ref>[http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42/1812/19138.pdf AÜ SBF Dergisi, C.68, 2013 s.1-35]</ref>
* Ben ne hükümdarım ne kanun koyan; zaten böyle olduğu içindir ki, siyaset hakkında yazı yazıyorum. Hükümdar veya kanun koyan olsaydım, yapılması gerekeni söyleyerek zamanımı kaybetmez ya yapar, ya susardım.<ref>Jean-Jacques Rousseau, Toplum Sözleşmesi, İlgi Kültür Sanat Yayıncılık, s.17.</ref>
* Ben yalnızca yürürken düşünebilirim. Durduğumda düşüncelerim de durur; benim kafam bacaklarımla hareket eder. <ref>Jean-Jacques Rousseau, İtiraflar</ref>
* Bir toprak parçasının etrafını çitle çevirip "bu benimdir" diyen ve ona inanacak denli saf başkalarını bulan ilk insan, uygar toplumun gerçek kurucusu oldu. Kazıkları sökerek ya da hendeği doldurarak başkalarına, "Bu düzenbazı dinlemeye son verin, meyvaların herkese ait olduğunu ve toprağın hiç kimseye ait olmadığını unutursanız bittiniz demektir" diye bağıracak biri, insan soyunu hangi suçlardan, savaşlardan, cinayetlerden, sefilliklerden ve dehşetlerden kurtarardı.<ref>J. J. Rousseau, Eşitsizliğin Kökeni, İdea Yayınları, s.63.</ref>
[[Dosya:DSC07483-Freedom.jpg|thumb|right|144px|Bir ülke ne [[özgürlük]] olmaksızın ne de [[erdem]] olmaksızın iyi bir biçimde var olamaz.]]
* Bir ülke ne [[özgürlük]] olmaksızın ne de [[erdem]] olmaksızın iyi bir biçimde var olamaz.
** A Dictionary of Thoughts, Editör: Tryon Edwards, (1908), s. 301
* İnsan [[özgürlük|hür]] doğar, ama her yerde zincire vurulmuştur.<ref>Jean-Jacques Rousseau, Toplum Sözleşmesi, İlgi Kültür Sanat Yayıncılık, s.18.</ref>
* Soru sormak zannedildiği kadar kolay bir hüner değildir. <ref>Sabri Güveli, Hayata Yön Veren Sözler, Ötüken, s. 208</ref>
===Kaynaksız===
* Ağır söz veren hızlı iş yapar.
*[[Akıl|Aklın]] sesi ancak yürekten geçebiliyorsa duyulabilir.
* Benim işim gerçeği söylemektir. İnsanları ona inandırmaya ihtiyaç duymam.
* Beraber ağlamaktaki tatlılık kadar hiçbir şey yürekleri birbirine bağlamaz.
* Bir adam bildikleri ile konuşur. Bir kadın beğenileri ile konuşur.
* Bir aksan, bir dilin canıdır.
* Bir toplumdaki en kuvvetli bile itaate ikna, şiddeti hak yapamıyorsa kuvvetini sürekli kılacak kadar kuvvetli değildir.
* Bireysel aşkım için [[dünya]]yı veririm, özgürlüğüm için de aşkımı veririm.
* Daimi [[barış]]ın tesis edilmesi tamamen ülkelerin anlaşmasına bağlıdır. Daimi barışın tesisi tüm ülkeler için yarar sağlar. Barış için uluslararası bir federasyon oluşturulduğunda bu kurum uzun süre yürürlükte kalabilir ve barışı gerçekleştirebilir.
* [[Devlet]] büyüdükçe, özgürlük de o oranda küçülür.
[[Dosya:Bolu Road Landscape 08618.jpg|thumb|right|[[Doğa]] bizi asla aldatmaz; kendimizi aldatan biziz.]]
*[[Doğa]] bizi asla aldatmaz; kendimizi aldatan biziz.
* Eğer insanlar [[Tanrı]] olsaydı, kendilerini demokratik olarak yönetebilirlerdi. İnsanlar Tanrı olmadıklarına göre, mükemmel bir [[devlet]] insanlara göre değildir.
* En [[mutluluk|mutlu]] kişi en az acı çekendir; en zavallı kişi ise en az mutluluk hissedendir.
* Ey büyük filozoflar, bu faydalı dersleri siz yalnız kendi çocuklarınıza, kendi dostlarınıza verin ne olur! Hem siz fikirlerinizin meyvasını daha çabuk elde edersiniz, hem de bizim çocuklarımız sizin meshebinize girmek tehlikesinden kurtulmuş olur.
* Ey yüce gönüllü [[yalan]]! [[Gerçek]] hiç sana tercih edilebilecek kadar güzel olmuş mudur?
* Fethetme hakkının hiçbir ciddi temeli yoktur ve ancak en [[kuvvet]]linin hakkı olarak tanınmıştır.
* Genel istem yok edilemez.
Satır 59 ⟶ 89:
* Hakları ve zevkleri ellerinden alınan gençler, onların yerine daha gizli ve tehlikeli olanlarını koyar.
* Hiçbir şey çıkar gruplarının etkisinden daha tehlikeli değildir.
*Ilımlılık insan için doğal olsa da çocuklar için öyle değildir. Ilımlılık [[şeytan]]i olanın öğrenilmesi ile başlar.
[[Dosya:Caddebostan 07760.jpg|thumb|right|144px|[[İnsan]]ın [[özgürlük|özgürlüğü]]; istediği her şeyi yapabilmesinde değil, istemediği hiçbir şeyi yapmak zorunda olmamasındadır.]]
* [[İnsan]]ın [[özgürlük|özgürlüğü]]; istediği her şeyi yapabilmesinde değil, istemediği hiçbir şeyi yapmak zorunda olmamasındadır.
* İnsanlar [[hayat|ömür]] kısadır derler ama, yine de onu kısaltmak için ellerinden geleni yaparlar.
* İradesini gerçekleştiren tek insan, bunun için başkasının yardımına ihtiyacı olmayan insandır; buradan, tüm iyiliklerin en başta geleninin otorite değil, özgürlük ortaya çıkar. Gerçekten özgür olan insan yalnızca yapabileceğini ister ve hoşuna gideni yapar. İşte benim temel özdeyişim.
* İşte, yeryüzünde yalnızım; kendimle baş başayım; artık ne bir kardeşim var, ne bir benzerim, ne dostum ne de ait olduğum bir toplum. İnsanların en şefkatlisi, en cana yakını, bu insanlar arasından söz birliğiyle dışlandı. Bunlar, olanca kinleriyle hassas ruhuma hangi azabın daha çok dokunabileceğini araştırıp beni kendilerine bağlayan bağları kesip attılar. Onları istemedikleri halde sevebilecektim. Sevgimden ancak insan olmaktan çıkma yoluyla kurtuldular. Mademki öyle istediler, şimdi benim için yabancı, meçhul ve hiçtirler, fakat onlardan ve her şeyden koparılan ben neyim?
[[Dosya:Montmorency_Mus%C3%A9e_J.J.Rousseau,_little_garden_house.JPG|thumb|right|144px|Mutsuzluk, şüphesiz çok büyük bir öğretmendir, fakat bu öğretmen; derslerini pahalıya ödetir ve faydası da parasına değmez.]]
* Mutsuzluk, şüphesiz çok büyük bir öğretmendir, fakat bu öğretmen; derslerini pahalıya ödetir ve faydası da parasına değmez.
*Nezaketten daha büyük ne gibi bir bilgelik bulabilirsiniz?
*Özgür [[insan]]lar, şu maksimi hatırlayın: [[Özgürlük|Özgürlüğü]] elde edebiliriz ancak bir kez yaralandığında onu tedavi edemeyiz.
* [[Para]] paranın tohumudur ve ilk altın lirayı kazanmak bazen ikinci milyonu kazanmaktan çok daha zordur.
* [[Politika]] ve ahlâkı farklı ele alanlar, her ikisini de asla anlayamazlar.
* [[Sabır]] acıdır ama meyvası tatlıdır.
* Sahibi olduğumuz [[para]] özgürlüğün; peşinden koştuğumuz para köleliğin aracıdır.
*Tehlike içindeki [[özgürlük|özgürlüğü]] [[barış]] içindeki esarete tercih ederim.
* [[Görev|Vazife]]mizi menfaatlerimizle karşı karşıya getiren ve bizim faydamızı başkalarının zararlarında gösteren durumlardan kaçınılmalıdır. Çünkü böyle durumlarda, ne kadar erdemli bir insan olursak olalım farkında olmadan mağlup oluruz, ruhça adil ve iyi olduğumuz halde hareketlerimizde adaletsiz ve zalim oluruz.
[[Dosya:Alexandre Hyacinthe Dunouy - Jean-Jacques Rousseau meditating in the park at La Rochecordon.jpg|thumb|right|144px|Yalnızca [[güç]]lü bir [[devlet]] yurttaşlarına özgürlük sağlayabilir. ]]
* ...Yalnız şunu soracağım: [[Felsefe]] nedir? En tanınmış filozofların kitaplarında bulduğumuz nedir? Onları dinlerken insan kendini, bir pazar yerinde avaz avaz çağıran bir sürü madrabaz arasında sanır; her biri bana gelin, bana gelen aldanmaz diye bağırır durur. Kimi, cisimlerin mevcut olmadığını, her şeyin tasavvurda yaşadığını iddia eder; kimi maddeden gayrı olmadığını ileri sürer ve Tanrı dünyanın kendisidir, der. Birisi ispata kalkar ki [[dünya]]da iyilik - kötülük yoktur, hayır ve şer birer kuruntudan ibarettir. Öteki der ki, insanlar birer, canavardır; birbirlerini parçalayıp yemeleri cürüm sayılmaz.
*Yalnızca [[güç]]lü bir [[devlet]] yurttaşlarına özgürlük sağlayabilir.
*[[Yasa]] kalkanı altında ve [[adalet]] adına işlenenden daha büyük bir tiranlık yoktur.
*Yazarın elinden çıktığı gibi olan her şey iyidir, insanın elindeki her şey yozlaşır.
*Yeryüzünün meyvelerinin her canlıya ait olduğunu ve yeryüzünün bir kişiye ait olmadığını unutmuşsanız kayıpsınızdır.
[[Dosya:Statue Rousseau Geneve.jpg|thumb|right|144px|En [[mutluluk|mutlu]] kişi en az acı çekendir; en zavallı kişi ise en az mutluluk hissedendir.]]
| |||