Charles Darwin: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Babatolian (mesaj | katkılar)
+
1. satır:
[[Dosya:Charles Darwin 1880.jpg|thumb|200px|]]
{{Biyografi
'''[[w:Charles Darwin|Charles Robert Darwin]]''' (d. 12 Şubat 1809 Shrewsbury, İngiltere ö. 19 Nisan 1882 Downe, İngiltere), yaşamın evrimi sürecinin ana hatlarını özetleyen ve evrimin doğal ve cinsel seçilim yoluyla açıklanabileceğini önererek kalıcı bir üne sahip olan İngiliz doğabilimci.
|kişi_adı = Charles Robert Darwin
|resim_adı = Charles Robert Darwin by John Collier.jpg
|resim_başlığı =
|doğum_tarihi = 12 Şubat 1809
|doğum_yeri = Shrewsbury, Shropshire, İngiltere
|ölüm_tarihi = 19 Nisan 1882 (73 yaşında)
|ölüm_yeri = Downe, Kent, İngiltere
}}
{{Vikipedi}}
'''Charles Robert Darwin''' (12 Şubat 1809 – 19 Nisan 1882), yaşamın evrimi sürecinin ana hatlarını özetleyen ve evrimin doğal ve cinsel seçilim yoluyla açıklanabileceğini önererek kalıcı bir üne sahip olan İngiliz doğabilimci.
 
==Eserleri==
== ''Türlerin Kökeni'' (1859) ==
===''Beagle Yolculuğu'' (1839)===
*Bir [[cumhuriyet]], [[adalet]] ve [[onur]] ilkelerini kafasına yerleştirmiş bir insan kitlesine sahip olmaksızın sağlanamaz.
**Bölüm VII
 
|resim_adı =[[Dosya: Charles Robert Darwin by John Collier.jpg|thumb|150px|]]
=== ''Türlerin Kökeni'' (1859) ===
*Çeşitli bitkilerle kaplı, çalılıklarında kuşların ötüştüğü, türlü böceklerin uçuştuğu; nemli toprağında tırtılların, solucanların süründüğü bir yamaca bakıp, birbirinden böylesine farklı, ve birbirine böylesine karmaşık bir tarzda bağımlı ve ustalıkla yapılmış bütün o canlı biçimlerin, çevremizde etkilerini sürdüreduran yasaların ürünleri olduğunu düşünmek ilginçtir. Bu yasalar -geniş bir anlamda- Üreme ve Büyüme; Soyaçekim (hemen hemen üremenin kapsamında kalır); yaşam koşullarının ve parçalarının kullanılıp kullanılmamasının doğrudan ve dolaylı etkilerinin sonucu olan değişkenliktir; üreme öylesine hızlıdır ki Yaşama Savaşına yol açar; ve bunun sonucu Iranın Iraksamasını ve az gelişmiş biçimlerin tükenmesini zorunlu kılan Doğal Seçmedir. Böylece, doğanın savaşından, açlıktan ve ölümden, düşünebildiğimiz en yüce ereğe, daha yukarı hayvanların oluşmasına varılır. Bir ya da birkaç biçimde başlayan yaşamı böyle anlayan ve bu gezegen çekimin değişmez yasasına göre dönüp dururken, böylesine basit bir başlangıçtan en güzel, en olağanüstü biçimlerin evrimleşmiş ve evrimleşmekte olduğunu kavrayan bu yaşam görüşünde gerçekten ihtişam vardır.
**(''Türlerin Kökeni, 1. Baskı Taslağı'ndan çeviri)''
 
=== ''İnsanın Türeyişi'' (1871) ===
*[[İnsan]] kibirle kendini müthiş bir başarı olarak görür, ilahi bir varlığa layık gibi. Ancak bence kendisinin hayvanlardan geldiğini kabul etmek daha saygıya değer bir şey.
::** Orijinali: ''Man in his arrogance thinks of himself a great work, worthy the interposition of a deity. [Yet it is] more humble and, I believe, true to consider him created from animals.''
 
== ''İnsanın Türeyişi'' (1871) ==
*İnsan kibirle kendini müthiş bir başarı olarak görür, ilahi bir varlığa layık gibi. Ancak bence kendisinin hayvanlardan geldiğini kabul etmek daha saygıya değer bir şey.
::Orijinali: ''Man in his arrogance thinks of himself a great work, worthy the interposition of a deity. [Yet it is] more humble and, I believe, true to consider him created from animals.''
* '''İnsanlık medeniyet yolunda ilerledikçe ve küçük kabilelerden büyük topluluklar oluştukça, her bireyin toplumsallık güdüsünü ve anlayışını aynı milletin bütün üyelerine doğru - birebir tanımasa da - genişletmek zorunda olduğu kolayca anlaşılıyor. Bu noktaya bir kez gelindikten sonra, bu anlayışın bütün milletlerden ve ırklardan insanlara doğru genişletilmesine engel olan, yalnızca yapay bir sınırdır.''' Bir grup insan, bizden görünüş veya davranış bakımından farklıysa onu bizimle eşit bir yaratık olarak görmemiz için ne kadar uzun bir zaman gerektiğini, ne yazık ki, deneyimlerimiz bize gösteriyor. ''''İnsan' sınırının ötesine uzanan bir anlayış, yani bizden daha aşağı olan hayvanlara da insanlık gösterebilmek ise, en yeni ahlaki kazanımlardan biri gibi duruyor.''' Vahşiler bu duyguyu taşımaz, yalnızca evcil hayvanları için bunu hissederler. Romalıların da bu duyguyu ne kadar az tattıkları, korkunç gladyatör dövüşlerinden anlaşılıyor. İnsanlığın bu ince düşüncesi, görebildiğim kadarıyla, Pampalı Gaucho'lar için de yeni. İnsanın sahip olduğu en yüce erdemlerden olan bu erdem, anlayışımızın hassaslaşmasından ve yaygınlaşmasından doğuyor gibi gözüküyor. '''Bu erdem, bir grup insan tarafından değerli görülüp uygulandıkça, eğitim ve örnek olma yoluyla gençlere de geçecek ve sonuçta toplumun paylaşılan düşüncelerinin arasında yerini alacaktır.'''
 
=== ''Otobiyografi'' (1958) ===
*Belki de eğer "bir maymundan geldiğimiz" gerçeğini kabul etseydik, tarih boyunca birçok yıkıma sebep olan o yıkıcı primat dürtülerini daha kolay bastırabilirdik.
 
Satır 45 ⟶ 43:
 
*Bu konuyla ilgili teolojik görüşlere gelirsek... Bu hep bana acı verici gelmiştir. Beni şaşkına çeviriyor. Aslında ateist bir dilde yazmaya hiç niyetim yok. Ancak dört bir yanımızın dizayn ve mutlak iyiliğe dair kanıtlarla çevrili olduğuna dair izleri diğerlerinin görebildiği gibi doğrudan göremiyorum, keşke görebilseydim. Dünya'da çok fazla gizem var gibi. Mutlak iyi olan ve her şeye gücü yeten bir Tanrı'nın, canlı tırtılların vücudundan beslenen Ichneumonidae yaban arılarını ya da fareyle oynayan bir kediyi yarattığına kendimi ikna edemiyorum. Buna inanmayan biri olarak, gözün de açık bir şekilde tasarlanmasına gerek olduğunu düşünmüyorum. Öte yandan bu harika evrenin ve özellikle de insan doğasının saf kaba kuvvetin bir sonucu olduğuna inanmak zorunda olduğumuzu da düşünmüyorum. Her şeyin tasarlanmış yasaların etkisi altında olduğunu; detayların ise iyi veya kötü, şans diyebileceğimiz bir sürecin sonucu olduğunu düşünmeye eğilimliyim. Bu nosyon beni tamamen tatmin ediyor değil. Tüm bu konunun insan zekası için çok derin olduğunu hissediyorum. Bir köpek de Newton'un zekası hakkında spekülasyonda bulunabilir. Bırakın herkes istediğini umsun ve istediğine inansın.<ref>[http://www.darwinproject.ac.uk/entry-2814 Darwin, C. R. to Gray, Asa]</ref>
**(''22 Mayıs 1860, Asa Gray'e yazdığı mektup)''
 
== Diğer ==
Satır 60 ⟶ 58:
{{Kaynakça}}
 
{{Vikipedi}}
[[Kategori:Kişiler-C]]
[[Kategori:Agnostikler]]
"https://tr.wikiquote.org/wiki/Charles_Darwin" sayfasından alınmıştır