Laiklik: Revizyonlar arasındaki fark

 

*Baylar ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, mensublar memleketi olamaz. En doğru ve en hakikî tarikat, medeniyet tarikatıdır.<ref>[http://www.kultur.gov.tr/TR,25406/din-ve-laiklik.html TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Din ve Lâiklik]</ref> ~ [[Mustafa Kemal Atatürk]]

<!-- A -->

*'''Türkiye’de yaşayan ve kendisini toplumdan sorumlu hisseden herkesin, [[Kemalizm]], Laiklik ve [[Demokrasi]] bağlantısını iyi kurması gerektiğine inanıyorum.'''<ref>[http://www.imge.com.tr/product_info.php?products_id=4524 Kemalizm, Laiklik ve Demokrasi, Önsözünden, S.12]</ref> ~ [[Ahmet Taner Kışlalı]]

 

* Laiklik meselesi sınıf meselesinin önemli bir parçasıdır. Çünkü sınıf mücadelesini geliştirebilmek için laik bir toplumsal yaşam gerekli. Bugün ideolojik olarak AKP’nin hegemonyasında bulunan işçi sınıfı, yaşadıklarını kapitalizmin ve sermayenin bir ürünü olarak değil de Allah’ın bir takdiri olarak görüyor. Laiklik vurgusunu, işçilerin sınıf bilincinin gelişimi açısından bir engel olan kaderci barikatı kırmak açısından önemli bir adım olarak görüyoruz.<ref>[http://www.diken.com.tr/odp-lideri-alper-tas-akpyi-yenmenin-yolu-chp-hdp-ve-sosyalistlerin-secim-ittifaki/ diken.com.tr]</ref> (Yıl:2015) ~ Alper Taş

<!-- B -->

*Laiklik, ruhani kısmı kurutulmuş ve [[Jules Ferry]]’nin ilk olarak [[yasa]]maya intikal ettirdiği bir politik [[Auguste Comte|Comte]]’çuluktur. [[Auguste Comte|Comte]]’un gerisinde hangi ana düşünceyi buluyoruz? [[Marquis de Condorcet|Condocet]]’ninkini. ~ [[Burhan Oğuz]]

<!-- D -->

[[Dosya:Protect Your Republic Protest - 1 (2007-04-14).jpg|164px|thumb|Atatürk devrimlerinin iki temel taşı, lâyisizm ve eğitim birliğidir. Millet bütün dünya işlerinde ne şeriat ne de herhangi bir ideolojinin baskısı altında olmayarak, yalnız günün şartları içinde kendisi için en yararlıyı düşünerek karar verir: "Öz Atatürkçülük" budur.<br> ~ [[Falih Rıfkı Atay]]]]

*Laiklik Türkiye’de [[aydınlanma]]nın, [[özgürlük|özgür]] düşüncenin, [[bilim]]in ve [[demokrasi]]nin yolunu açmıştır. ~ [[Deniz Kavukçuoğlu]]

<!-- E -->

*Gerçekten demokratik bir toplum lâik bir kültürel yapıya sahip olması gerekir: Birincisi; [[ahlak|ahlâk]] ve [[din]]i birbiri ile eşitlememek, ateistleri damgalamamak, başkalarının dinsel ilgi ve amaçlarına saygı göstermek ya da kamu görevi için dinsel inanışı yeterlilik kapsamında tutmamak. Elbette ki, sonraki anlamda lâiklik Birinci Anayasal Düzenleme içinde gösterilmez. Bu durum [[yasa]] değil, duyarlılık konusudur.<ref>[http://www.thenation.com/doc/20010219/willis Freedom from religion, The Nation (19 Şubat 2001)]</ref> ~ Ellen Willis

*[[Demokrasi]]nin ve onun ön koşulu olan lâikliğin gereği birbirine tahammül etmek de değil, hoşgörü göstermek de değildir... Demokrasinin, lâikliğin anlamı, herkesin birbirinin dinine, imanına, inancına, inançsızlığına, yaşam biçimine, kendisine istediği saygıyı göstermesi ve devletin de bunu hukuk aracılığıyla korumasıdır. Demokrasinin gereği, hoşgörü ya da tahammül değil, anayasayla ve yasalarla da desteklenen saygıdır, saygı...<ref>[http://www.kongar.org/aydinlanma/2011/1203_Laiklik_ve_Tahammul_Uzerine.php Lâiklik Üzerine]</ref> ~ [[Emre Kongar]]

<!-- F -->

*Atatürk devrimlerinin iki temel taşı, lâyisizm ve eğitim birliğidir. Millet bütün dünya işlerinde ne şeriat ne de herhangi bir ideolojinin baskısı altında olmayarak, yalnız günün şartları içinde kendisi için en yararlıyı düşünerek karar verir: ‘Öz Atatürkçülük’ budur.<ref>Atatürkçülük Nedir? Falih Rıfkı Atay, S. 18</ref> ~ [[Falih Rıfkı Atay]]

<!-- G -->

*Sekülerizm içinde bulunduğumuz bu [[yaşam]]a ait bir görevin yasasıdır ki bundan katışıksız insana ait değerlendirmeler ve de başlıca olarak teolojiyi belirsiz veya yetersiz veya güvenilmez veya inanılmaz olarak bulan kişilerin değerlendirmeleri kast olunur. Temel ilkeleri üç başlıktadır: (1) Maddesel anlamda bu [[yaşam]]ın ilerletilmesi. (2) [[Bilim]]in [[insan]] çabası için hazır oluşu. (3)[[ İyi]]yi yapmanın iyi oluşu. Başka bir iyilik olsun olmasın bu yaşamın iyi oluşu bir iyiliktir ve iyiyi görmek de iyidir.<ref>British Secularism, George Holyoake, 1896</ref> ~ [[George Jacob Holyoake|George Holyoake]]

<!-- M -->

*'''Laiklik, [[hayat]]ı ruhani kürede yaşamak isteyenlerle, dünyevi kürede yaşamak isteyenler arasındaki alan paylaşımının adı olmaktadır.''' Bu açıdan tarafsız bir terim olan laisite (laiklik y.n.) yerine belirli bir tepeden inmecilik belirleyen laisizm (veya sekülerizm) tarafından ifade edilmesi hem yanlıştır, hem de ruhani [[dünya]]yı dünyevi dünyanın içinde kapsama ve tanımlama eğilimi belirtmesi açısından, kavramı hiç de açıklayıcı nitelikte olmamaktadır.<ref>Cogito, Sayı 1, Laiklik ya da bu dünyayı yaşayabilmek, Mehmet Ali Kılıçbay</ref> ~ [[Mehmet Ali Kılıçbay]]

 

*[[Cumhuriyet]]in erken döneminin siyasal uygulamalarının bir yandan çok radikal ve katı olduğundan söz edilip, diğer yandan bunların dönüştürücü etkisini küçümsemek, bazen sadece iyimser ve samimi bakış açılarını yansımakla birlikte, çoğunlukla içi boşaltılmış dinsel kavramların siyasete kodlanmasına bahane olmuştur.<ref>Laiklik Tartışması ve Siyasal İslam, Nuray Mert</ref> ~ [[Nuray Mert]]

<!-- Ö -->

*[[Demokrasi]] su ise testi laikliktir.<ref>[http://kaynakyayinlari.blogspot.com.tr/2013/10/kole-ruhlular-ne-laik-olabilir-ne.html Cehaletin Rönesansı Üzerine Özdemir İnce İle]</ref> ~ [[Özdemir İnce]]

 

*Neden laiklik hem [[bilim]]in hem de [[demokrasi]]nin temeli oluyor? '''Çünkü [[bilim]]in "geçerlilik" ilkeleri ile [[demokrasi|demokratik]] düzeninin "meşruluk" ölçüleri aynı niteliktedir ve hepsi laik özelliktedir.'''<ref>Türkiye’de Laiklik, Prof. Dr. Özer Ozankaya, Cem Yayınevi, 2000, s. 6</ref> ~ [[Özer Ozankaya]]

<!-- S -->

*Batıda önce Fransa’da yeşeren ve oradan yayılan laiklik, Rönesans ve Aydınlanma Çağı’nın ürünüdür.<ref name=Tanilli>[http://kitap.cumhuriyeti.com.tr/tanim.asp?sid=A5QC2LMJXP2P7S4YGMSZ Din ve Politika – Laik Barışın Dost ve Düşmanları, Server Tanilli, Cumhuriyet Kitap, Önsöz, S.11]</ref> ~ [[Server Tanilli]]

<!-- Y -->

* Laiklik, sadece devletin [[din]]den, dinin de [[devlet]]ten elini çekmesini sağlamıyor, din sınıfının dini yaşamak isteyen kitlelere tasallutunu da önlüyor. Bu açıdan bakıldığında laiklik dine en büyük hizmetin kurumudur. Ve laiklik, dindarların âdeta huzur ve mutluluk gemisidir. Dinci sömürücüler laikliğe, esas bu ikinci anlamı yüzünden düşmandırlar. Çünkü onların kitleler üzerindeki şeytani hegemonyalarını kıran, laikliğin bu ikinci anlamıdır. Bu anlam, din bezigânlarının korkulu rüyalarının ve saltanatlarını yitirme kaygılarının esas sebebidir.<ref name=deizm>Yaşar Nuri Öztürk, Deizm, Yeni Boyut, 2015, s. 322</ref> ~ [[Yaşar Nuri Öztürk]]