İbn-i Haldun: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
|||
20. satır:
*15. yüzyılın başına kadar Kuzey Afrika'da yaşayan İbni Haldun tarihçi olduğu kadar, sosyolojinin önderi ve ilk tarih filozofudur.<ref>{{Kitap belirt | son = Ülken | ilk= Hilmi Ziya| başlık = İslam Felsefesi, Kaynakları ve Tesirleri | yıl = 1967| yayımcı = Türkiye İş Bankası Yayınları | yer = İstanbul | dil = Türkçe |sayfalar = 320}}</ref>
**''İslam Felsefesi, Kaynakları ve Tesirleri'' (1967) [[Hilmi Ziya Ülken]]
*İslâm dünyasında [[Fârâbi]] ve [[İbn-i Sina|İbni Sina]]'da görülen akılcı anlayışa karşı, daha sonraları başka bir islâm düşünürü, İbni Haldun'un ileri sürdüğü görüş, toplumları tabiî şartlara göre inceleyen, , tabiatçı, naturalist bir dünya görüşüdür. İbni Haldun, toplumları uzviyetlere benzetir. Onlar da tıpkı uzviyetler gibi doğarlar, gelişir, yetişir, olgunlaşır ve daha sonra da duraklayarak geriler, küçülür ve yokolourlar. [[Vico]]'dan 300 yıl kadar önce ortaya atılmış olan bu görüş, Yunan ve ortaçağ filozoflarına nazaran büyük bir yenilik getirmektedir. Böylece Fârâbi ve İbni Sina'yı da eleştiren bu görüş, Osmanlı devrinde büyük bir ilgi görmüştür... [[Kâtip Çelebi]]
**''İslâm Tarihi Dersleri'' (1971) G. Hüseyin Yurdaydın
*İbni Haldun, ''Mukaddime'' adlı ünlü yapıtında sosyolog gözüyle Arap karakterini inceler ve değerlendirir. Onun bu değerlendirmesinde şüphesiz ki Arap hakkında daha önce Muhammed'in gerek Kur'an hükümleri ve gerek hadislerle ortaya vurduğu görüşler ve değerlendirmeler de rol oynamıştır. Fakat İbni Haldun, bu incelemesini ve eleştirmesini çok daha isabetle ve çok daha bilgili şekilde yapabilmiştir.<ref>{{Kitap belirt | son = Arsel | ilk= İlhan| başlık = Arap Milliyetçiliği ve Türkler |yayımcı= Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları| yıl = 1975|yer=Ankara| dil = Türkçe |sayfalar = 53}}</ref>
**''Arap Milliyetçiliği ve Türkler'' (1975) [[İlhan Arsel]]
*İbni Haldun'a göre Türkler savaşçı karakterleri ve kahramanlıkları nedeniyle islâmın kurtarıcısı olmuşlardır. Görülüyor ki İbni Haldun, Türk'ün islâm sayesinde kurtarıldığını söylemiyor da tersine islâmın Türk sayesinde kurtulduğunu ifâde ediyor.<ref>{{Kitap belirt | son = Arsel | ilk= İlhan| başlık = Arap Milliyetçiliği ve Türkler |yayımcı= Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları| yıl = 1975|yer=Ankara| dil = Türkçe |sayfalar = 231}}</ref>
**''Arap Milliyetçiliği ve Türkler'' (1975) [[İlhan Arsel]]
*İbni Haldun, tarihte akılcıdır, sosyoloji ile tarihi birleştirmekte ilk adımı atmıştır. [[Hilmi Ziya Ülken]], onun coğrafî ve ekonomik determinizm düşüncesini savunmasından, [[Karl Marx]] ve [[Montesquieu]]'nün müjdecisi saydığı gibi, nüfusa ilişkin görüşleriyle de [[Thomas Malthus|Malthus]]'la ilişkili görür, aynı zamanda onun kent yaşamından tiksinmesi ve uygarlığın ahlâkı bozduğuna dair düşünceleriyle de [[Rousseau]]'dan, hatta bir bakıma da [[Nietzsche]]'den önce geldiğini ve [[Machiavelli]]'nin de öncüsü olduğunu yazar. İbni Haldun, [[Arthur de Gobineau|Gobineau]]'dan önce ırka önem vermiş, hukuk anlayışında [[Hobbes]] ve [[Hegel]]'e, taklidin rolüne önem vermekle de G. Tard'a rehberlik etmiştir.<ref>{{Kitap belirt | son = Sena | ilk= Cemil| başlık = Filozoflar Ansiklopedisi | yıl = 1976| yayımcı = Remzi Kitabevi | yer = İstanbul | dil = Türkçe |cilt=3|sayfalar = 14}}</ref>
**''Filozoflar Ansiklopedisi'' (1976) [[Cemil Sena]]
| |||