Vikisöz

II. Mehmed: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki değişiklikSonraki değişiklik →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kibele (mesaj | katkılar)
Editörler
1.594 değişiklik
78.185.100.123 adlı kullanıcının son değişikliği reddedilerek Felecita sürümüne (166047) geri dönüldü + reklam amaçlı değişiklik
Kaynaksız sözler kaldırıldı.
1. satır:
{{KaynaksızBiyografi}}
'''II. Mehmed''' ({{Dil-ota|محمد ثانى}}, ''{{unicode|Meḥmed-i s̠ānī}}''; bilinen adıyla '''Fatih Sultan Mehmed''', kısaca ''Fâtih'', Osmanlı Türkçesi ile فاتح; Avrupa'da tanınan adıyla: ''Grand Turco'' (Büyük Türk) veya '' Turcarum Imperator'' (Türk İmparatoru)<ref>Ahmed Refik (Fatih ve Fetih)</ref><ref>Büyük Türk (Nicolae Jorga)</ref><ref>Fabricius, Johann Albert, Bibliotheca Graeca, 6. cilt, Michagan Üniversitesi,1726, ss. 731-732</ref>; 30 Mart 1432 – 3 Mayıs 1481)<ref>Babinger, ''Mehmed der Eroberer'', Piper Kitabevi, Münih 1987, ss. 8</ref><ref name="babinger347">s.347</ref>, Osmanlı İmparatorluğu'nun yedinci padişahı. Tarihî kaynaklarda ismi, Mehmed isimli diğer padişahlarınki gibi, Muhammed şeklinde geçer.<ref name="Neue">Anton Friedrich Büsching (1769), Neue Erdbeschreibung: ¬Das Osmannische Reich in Europa, das(...), 3. cilt, s. 29</ref><ref name="Latifi">Latifi (çev. Thomas Chabert 1800), oder Biographische Nachrichten von vorzüglichen türkischen Dichtern, s. 274</ref><ref name="Geschichte">Jakob Philipp Fallmerayer (1836), Geschichte der Halbinsel Morea während des Mittelalters, s. 550</ref><ref name="Turquie">Joseph Marie Jouannin, ‎Jules Van Gaver (1840), Turquie, s. 461</ref><ref name="Supplemente">H. A. Pierer (1843), Supplemente zum Universal-Lexikon oder Encyclopädischem Wörterbuch ..., 3. cilt, s. 322</ref><ref name="Universal">H. A. Pierer (1846), "Türken", Universal-Lexikon der Gegenwart und Vergangenheit(...), 32. cilt, s. 60</ref><ref name="poems">Elias John Wilkinson Gibb (1882), Ottoman Poems: Translated Into English Verse in the Original Forms, with Introduction, Biographical Notices, and Notes</ref><ref name="Classical">Oliver Herbrand Gordon Leigh (1901), Universal Classics Library - 14. cilt, s. 204</ref> İlk olarak 1444-46 yılları arasında kısa bir dönem, daha sonra 1451'den 1481 yılında ölümüne kadar 30 yıl boyunca hüküm sürdü.
 
{{Biyografi
|kişi_adı= II. Mehmed
|resim_adı=Fatih II. Mehmet.jpg
|resim_başlığı=Fatih Sultan Mehmed
|doğum_tarihi=[[30 Mart]] [[w:1432|1432]]
|doğum_yeri=[[w:Edirne|Edirne]]
|ölüm_tarihi=[[3 Mayıs]] [[w:1418|1481]]
|ölüm_yeri=[[w:Gebze|Gebze]], [[w:Hünkar Çayırı|Hünkar Çayırı]]
}}
[[Dosya:Gentile Bellini 003.jpg|right|thumb|250px|Fatih Sultan Mehmet'in 1479 yılında İtalyan ressam Gentile Bellini tarafından yapılmış portresi]]
 
==Sözleri==
* Ben bu [[Muhammed]]'in dediklerine inanmıyorum.<ref>Julian Raby, 1982, “A Sultan of Paradox”, Oxford Art Journal, cilt 5, s. 8</ref>
:* ''Bu cümlenin Fatih Sultan Mehmed'e ait olduğunu belgeleyen Julian Raby, doktorasını Fatih hakkında yapmış saygın bir tarihçi ve özellikle sanat tarihçisidir. Raby'nin doktorasının tam künyesi de şudur: Julian Raby, 1980, “El Gran Turco-Mehmed the Conqueror as a Patron of the Arts of Christendom”, Ph.D. Oxford Üniversitesi, Oxford, xii+532 sahife+79 levha. Fatih'in sarayında yıllarca kalmış olan Gian-Maria Angiolello'nun aktardığı üzere, II. Bayezid, babası Fatih'in hiçbir dine inanmadığını düşündüğünü söylemiştir.''
 
* Hakiki sanat muhteşem bir şehir vücuda getirmek ve halkının kalbini saadetle doldurmaktır.
:* ''Fatih Camii Vakfiyesi’ne yazdığı girişten''
 
* Gökteki güneş nasıl tekse, dünyada da tek devlet, tek din olmalı.<ref>[http://www.takvim.com.tr/yazi_dizisi/2012/02/24/ornegi-yok Örneği yok]</ref>
 
* Eğer padişah siz iseniz, devletimizin bu zor gününde ordumuzun başında olmamanız törelerimize uymaz. Yok, eğer padişah ben isem, size emrediyorum, geliniz ve derhal ordularımın başına geçiniz!
:* ''Babası Sultan II. Murad'ın tahtı kendisine bırakıp Manisa'ya çekilmesini fırsat bilip savaş hazırlığına başlayan Hristiyandüşman ordusuna karşılık babasına yazdığı mektuptanmektuptandır. '''Bu sırada sadece 12 yaşındaydı.'''''
 
* Ve her kimesneye evladımdan saltanat müyesser ola, karındaşların nizam-ı alem içün katletmek münasiptür. Ekser ulema dahi tecviz itmiştir. Anınla amil olalar.
:'''Günümüz Türkçesi: '''Çocuklarımdan hangisine padişah olmak kısmet olursa, kardeşlerini devlet düzeni için öldürmek uygundur. Alimlerin çoğunluğu da bunu onaylamıştır. Bunu uygulasınlar.'''
:* ''(Fatih Kanunnamesi'nin padişahların kardeş katline izin veren maddesi)''
 
* İmparatoruna söyle, benim kudretimin ulaştığı yere onların hayalleri bile ulaşamaz!
:* ''İstanbul'un fethiFethi için hazırlıklar sürerken kendisini caydırmaya çalışan elçilere verdiği yanıt''
 
* Baykuştan pervâmız yok, biz şahinler sürüsüyüz.
 
* Ayrılıp gitmem mümkün değildir. Ya ben şehri alırım ya da şehir ölü yahut diri beni alır. Eğer imparator ayrılıp gitmek isterse kendisine Mora'yı bırakırım, dostluk antlaşması yaparım, oradaki karındaşına başka bir sancağı veririm. Ama şehire barışla girmezsem, savaşla girersem o zaman onu ve bütün soylu, ileri gelenleri ölümle cezalandırırım, geri kalan halkı köle olarak askerlerime dağıtırım. Bana ıssız da kalsa şehir yeter.<ref>[http://2.bp.blogspot.com/-8i72Nzp5qbk/T04SJKBIGFI/AAAAAAAAVO0/RXo9ubjby50/s1600/fetihvekiyametbugun.jpeg Fetih ve Kıyamet]</ref>
 
* Ey [[İstanbul|Kostantiniyye]]! Ya sen beni alırsın, ya ben seni alırım!
:* ''İstanbul'un fethiFethi sırasında''
 
* İmkanın sınırını görmek için imkansızı denemek lazım.
:''Gemilerin karadan yürütüleceğini söylerken''
 
* Biz toprakları değil gönülleri fethetmeye gidiyoruz.{{kaynak belirt}}
 
* Sırrıma sakalımın bir tek telinin vakıf olduğunu bilsem, sakalımı kökünden keserim.
 
* Bir gece ansızın gelir, krallığınızı imparatorluğuma katarım.
 
* Ben dahi kabul ettim ki, Galatalıların ayinleri ve erkânları ne vechile olageldiyse, yine aynı üslûpla devam etsin.<ref>[http://www.ahmetakyol.net/index.php?option=com_content&task=view&id=9849&Itemid=47 Ahmet Akyol - Fatih'in Hoşgörüsü]</ref>
 
* Yerinde söz söylemesini bilen, özür dilemek zorunda kalmaz.
 
* Sizlere tutsakları ve hazineleri bıraktım, ama anıtlar yalnız bana aittir.
:* ''Ayasofya'daki yapıları parçalayan Yeniçeriyeyeniçeriye''
 
* Mahmud! Gemilerini tez donat. Uzakta yakında hiçbir limanda gemi kalmasın ki Ağrıboz gazasına giderim. Hepsi hazır olsun. Sana haber gönderince seninle birlikte yürüsünler. Çok iyi düşün ki, Ağrıboz'un fethi ne suretle olur ve ne gerektirir, onları tamam hazır et.<ref>Aşıkpaşaoğlu Tarihi (Hazırlayan: Atsız) (s. 181)</ref>
 
* Hey gâziler! Yürümek gerek. Niçin duralım?<ref>Aşıkpaşaoğlu Tarihi (Hazırlayan: Atsız) (s. 154)</ref>
 
* Şeyhim Akşemseddin Hazretleri ile beraber yaptığım zikrin lezzetine dünyaları bile değişmem. Eğer şeyhim izin verseydi zikir yolunu tercih eder, saltanatı terk ederdim.
 
* Ceneviz tüccarları serbestçe gezip ticaret yapabilirler. Yeniçeri ordusuna katılmak üzere, çocuklarını almayacağız. Dinimizi kabul etmeyenlere karşı aslâ cebir kullanmayacağız.<ref>Biz Osmanlıyız (Yavuz Bahadıroğlu)</ref>
 
* Mozaiklerin üzerini alçıyla örtün ki, müminler rahatsız olmasın! Fakat bu şaheseri parçalamayın.
:* ''Ayasofya'daki mozaikleri sökmeye çalışan mimarlara''
 
* Hekimler niçin bana kıydınız?! {{Son sözleri}}<ref>Aşıkpaşaoğlu Tarihi</ref>
 
* Düşmandan yüz çevirmek korkaklıktır. Benim ikbalim yücedir. Talihsizlik ise düşmanın nasibidir.
:* ''Haçlı askerlerinin kendisine doğru geldiğini söyleyen devlet adamlarına''
 
* Kent benimdir, lakin tutsakları ve ganimetleri size bağışlıyorum. Ülkemin sancakları pek çoktur. Kostantiniyye surlarına çıkacak yiğide en zengin, en güzel eyaletlerin beyliğini vereceğim ve hayal edemeyeceği kadar çok ihsana boğacağım.
:* ''İstanbul'un kuşatması sırasında orduyu motive etmek için söylediği rivayet edilen konuşma''
 
* İtalyanlarla aynı kökten olduğumuz ve onlar gibi, Rumlardan, Hektor'un kanının intikamını almaya hakkım olduğu halde, İtalyanların bana düşmanca davranmalarına ve Rumları bana karşı kışkırtmalarına hayret ediyorum.<ref>Meydan, Sinan (Son Truvalılar, sfs. 257)</ref>▼
* Külliyemde inşa ettirmiş olduğum imarethanede şehit askerlerimizin aileleri ve şehrin fukaraları yemek yiyeceklerdir. Yemek yemeye ve almaya teşrif etmeyen olursa, görevli zatlar yemekleri hava aydınlanmadan, kimsenin sokaklarda olmadığı zamanlarda, kapalı kaplarla evlerine götüreceklerdir.
:* ''Papa II. Pius'a gönderdiği sanılan mektubun sahte olduğuyla ilgili şüpheler vardır.''▼
 
* Floransalı, söylediğin her şeyi dinledim. Hepsine inanıyorum. Lakin şunu söyleyeyim ki, İtalya geçmişte yaptığı büyük işlere artık erişemez. Zira büyük işler yaptığı günlerde, bunları Romalılar'ın kudreti sayesinde yapıyordu. Romalılar o zamanlar İtalya'nın tek hükümranıydı. Ama günümüzde ülken yirmi beyliğe ve çeşitli güç odaklarına bölünmüş durumda. Birbirinizle savaşıyorsunuz ve birbirinizin can düşmanısınız. Yaptığım plana yardımcı olarak çok şey biliyorum. Genç, zengin ve talihli olduğumu gördüğümden [[Jül Sezar|Sezar]]'ı, [[Büyük İskender|İskender]]'i, [[Hannibal|Anibal]]'ı, [[Afrikalı Scipio]]'yu, [[PyrhusPirus]]'u ve [[Keykavus]]'u aşmak niyetindeyim.▼
* Bütün dünyaya ilan ediyorum ki, Bosnalı Fransiskenler himayem altındadır. Hiç kimse ne bu insanları ne de onların kiliselerini rahatsız etmesin ve zarar vermesin. İmparatorluğumda huzur içerisinde yaşasınlar ve bu göçmen durumuna düşen kullar, özgür ve güven içerisinde hayatlarını sürdürsünler. Ne saltanat eşrafından, ne vezirlerden, ne hizmetkarlardan, ne de Devlet-i Aliyye vatandaşlarından hiç kimse bu insanların onurunu kırmayacak ve onlara zarar vermeyecektir. Hiç kimse bu insanların hayatlarına, mülklerine ve kiliselerine saldırmasın, hor görmesin ve tehlikeye atmasın. Hatta bu insanlar başka diyarlardan devletime birisini getirirse onlarda aynı haklara sahiptir.
:* ''İtalya'nın birleşirse tekrar güçlü olabileceğini iddia eden Floransalı Benedetto Dei'ye cevabı''▼
 
* Kayserlerin sarayına örümcekler ağlarını örmüşler, Efrasiyab'ın kulelerinde bir baykuş ötüyor.
 
* Galata'yı gören, gönlünü cennetin en gizemli bahçesi Kevser'e bile bağlamaz.
 
▲* İtalyanlarla aynı kökten olduğumuz ve onlar gibi, Rumlardan, Hektor'un kanının intikamını almaya hakkım olduğu halde, İtalyanların bana düşmanca davranmalarına ve Rumları bana karşı kışkırtmalarına hayret ediyorum.<ref>Meydan, Sinan (Son Truvalılar, sf.257)</ref>
▲: ''Papa II. Pius'a gönderdiği sanılan mektubun sahte olduğuyla ilgili şüpheler vardır''
 
▲* Floransalı, söylediğin her şeyi dinledim. Hepsine inanıyorum. Lakin şunu söyleyeyim ki, İtalya geçmişte yaptığı büyük işlere artık erişemez. Zira büyük işler yaptığı günlerde, bunları Romalılar'ın kudreti sayesinde yapıyordu. Romalılar o zamanlar İtalya'nın tek hükümranıydı. Ama günümüzde ülken yirmi beyliğe ve çeşitli güç odaklarına bölünmüş durumda. Birbirinizle savaşıyorsunuz ve birbirinizin can düşmanısınız. Yaptığım plana yardımcı olarak çok şey biliyorum. Genç, zengin ve talihli olduğumu gördüğümden [[Jül Sezar|Sezar]]'ı, [[Büyük İskender|İskender]]'i, [[Anibal]]'ı, [[Afrikalı Scipio]]'yu, [[Pyrhus]]'u ve [[Keykavus]]'u aşmak niyetindeyim.
▲: ''İtalya'nın birleşirse tekrar güçlü olabileceğini iddia eden Floransalı Benedetto Dei'ye cevabı''
 
* Ana, biz İslamiyetin kılıcını elimizde tutarız. Ancak bunca zahmet karşılığında gazi unvanını elde edemeden ölürsem Allah ve Peygamber'in katında yüzlerine nasıl bakarım?
:* ''Trabzon için bu kadar zahmet nedendir diyen Uzun Hasan'ın annesi Sara Hatun'a verdiği cevap''
 
* Bundan önce ananın ricasıyla pençe-i gazabımdan kurtulmuştun. Biz de senin ıslah olduğunu ve barışa yöneldiğini tasdik ederek affetmiştik. Senin gibi imansız birinin benim adaletli padişahlığım zamanında saltanat ve istiklal davasında bulunması haramdır. Tokat'a ve sonra da Karaman vilayetlerine asker göndererek kötü karakterin gereğince ahaliye zulmettiğin bir takım şiddetlere başvurduğun ve rezaletlere sebep olduğundan haberimiz vardır. Sen vilayet yıkmayı padişahlık mı zannettin? Er isen meydana gel, avrat gibi delikten deliğe girme, hazırlıklarını yap havadis verilmedi deme. Zira soysuz vücudun yok edilecektir, bu konuda özür ve bahane bertaraftır.
:* ''Osmanlı illerini yağmalayan Uzun Hasan'a gönderdiği mektup''
 
* Beni hor gördüğünüz ve imzalanmış antlaşmalara aldırmadığınız ortadayken, yıllık on bin altın haraç ödemeye nasıl söz verebiliyorsunuz? Şimdi size iki seçenek veriyorum. Hangisini isterseniz seçin: Gereken haracı ödersiniz, ki o zaman aramızda barış olur ya da hemen çeker gider ve ülkenizi bana bırakırsınız!<ref>Franz Babinger, Dukas Tarihi'nden (s. 149, Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı)</ref>
 
* Beyine söyle, bu tavuklar nasıl ki bir çuval darıyı anında yedilerse, yeniçerilerim de savaşmaya değil, keçi otlatmaya alışık olan adamlarına böyle davranacaklardır.
:* ''Askerlerinin sayısının bir çuval dolusu olduğunu söyleyen Uzun Hasan'a cevabı''
 
* Din ile imanın akıl ve anlayışını sıkı tutmak gerekir. Yoksa ey Müslümanlar, o kiliseyi gören olabilir kâfir hemen!<ref>[http://www.ahmetakyol.net/index.php?option=com_content&task=view&id=9849&Itemid=47 Ahmet Akgündüz - Fatih'in Hoşgörüsü]</ref>
 
* Yunanların dehası mülkünü ganimet olarak eline geçiren Turahan'ın oğluna din ve devlet ne kadar şükran borçludur.<ref>Alphonse de Lamartine (Osmanlı Tarihi)</ref>
:* ''Atina anıtlarının önündeyken''
 
* Kartal yavrularını korumak için ne güzel bir yuva yapmış.
:* ''İşkodra kalesini gördüğünde''
 
* Allah beni bu şehrin halkının dostu olarak bu zamana kadar sakladı. Biz bu şehrin düşmanlarını yendik ve onların vatanlarını aldık. Burayı Makedonyalılar, Teselyalılar ve Moralılar ele geçirmişlerdi. Bunların biz Asyalılara karşı kötü davranışlarının intikamını aradan birçok devir ve yıllar geçmesine rağmen onların torunlarından aldık.<ref>Afyoncu, Erhan (Truva'nın İntikamı)</ref>
:* ''Truva harabelerindeyken''
 
* Agamemnon Truva’yı zaptettiğinde onu meşhur edecek bir Homeros vardı. Benim ise bir Homeros’um yok.<ref>Freely, John (The Grand Turk)</ref>
 
* Hristiyan diyarı kılıç ve kalkanlarını kaybettiler.
:* ''Osmanlı'ya karşı savaşan Arnavut İskender Bey'in ölümü üzerine söylediği rivayet edilir''
 
* Düşmanı tanımak, tehlikeyi bertaraf etmek demektir.
 
* On cerrah, on hatip, üç de hasta bakıcı atadım. Ayın muayyen günlerinde Kostantiniyye'yi (İstanbul) gezecekler, istisnasız her kapıyı çalacaklar ve içeride hasta olup olmadığını sual edecekler, hasta bulunduğu vakit şifa bulmalarını sağlayacaklar. Durumları önem teşkil etmekteyse hiçbir masraf ettirmeyip darüşşifaya kaldırıp tedavi ettirecekler.
 
* Evet, padişah benim. Ancak siz yine de çiçekleri ona veriniz. Çünkü kendisi benim hocamdır.
:* ''İstanbul'un fethiFethi sırasında orduyu çiçeklerle karşılayan Bizanslıların yanlışlıkla [[Akşemseddin]]'e gitmeleri ve onun halka Fatih'i işaret etmesi üzerine.''
 
* Fakirlerin ve yetimlerin kursağından kesilen nimeti ne askerimize, ne ameleme yediririm. Biz has müminleriz, kursağımıza netameli nevale girmez.
:* ''(Bizans İmparatoru'nun, İstanbul’unİstanbul'un FethiniFethi'ni engelleyemeyeceğini kestirdikten sonra fethi geciktirmek için, Hisar inşaatında çalışanlara büyük kafilelerle erzak göndermesi üzerine cevaben)''
 
* Ben ki Kostantiniyye (İstanbul) Fatihifatihi abd-i aciz Fatih Sultan Mehmed, bizatihi alın terimle kazanmış olduğum akçelerimle satın aldığım Kostantiniyye’nin Taşlık mevkiinde kain ma’lümu’l-hudud olan 136 bab dükkanımı aşağıdaki şartlar muvacehesinde vakf-ı sahih eylerim. Şöyle ki:
: Bu gayr-i menkulatımdan elde olunacak nemalarla şehrin her sokağına ikişer kişi tayin eyledim.
: Bunlar ki, ellerinde bir kap içerisinde kireç tozu ve kömür külü olduğu halde günün belirli saatlerinde bu sokakları gezeler. Bu sokaklara tükürenlerin tükrükleri üzerine bu tozu dökeler ki yevmiye yirmişer akçe alsınlar; Maazallah herhangi bir gıda maddesi buhranı da vaki olabilir. Böyle bir hal karşısında bırakmış olduğum 100 silah ehl-i erbaba verile. Bunlar ki hayvanat-ı vahşiyyenin yumurtada veya yavruda olmadığı sıralarda Balkanlara çıkıp avlanalar ki zinhar hastalarımızı gıdasız bırakmayalar.
 
* Bu zahmetler Allah içindir. Elimizde İslâm kılıcı vardır. Eğer bu zahmeti ihtiyar etmesevüz, bize gazî demek layık olmazdı.<ref>Halil İnalcık, Devlet-i'Aliyye I. Cilt, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, s. 20</ref>
 
==Hakkında söylenenler==
Satır 153 ⟶ 119:
b= |
s= |
w= II. Mehmed |
n= |
m= |
"https://tr.wikiquote.org/wiki/II._Mehmed" sayfasından alınmıştır