Türkçe atasözleri/A: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Saltinbas (mesaj | katkılar)
vikisözlük bağlantısı
Saltinbas (mesaj | katkılar)
vikisözlük bağlantısı
41. satır:
* Aslını inkar eden, haramzade olur (F. Dağdaş, Aralık 1979)!
* Aşağıdan çıkarsa kışa, yukarıdan çıkars boşa (F. Dağdaş)…! Bulutlar gün batıdan, rakımı düşük olan aşağıdan, Köyceğiz istikametinden, Dalaman Çayı (Gireniz deresi) istikametinden gelirse yağışa, kışa işarettir. Doğudan (yukarıdan), Burdur Gölü istikametinden bulutlar belirirse yoğun yağmur, kış olmaz anlamındadır.
 
* At bir dizginde, öküz bir çizide belli olur (F. DAĞDAŞ, Nisan 1980)... Soylu olan, işinde belli olur.
* At görmediysen, bokundan da mı atlamadın! Aşina değilsen, o konuda çözüm üretmek için gerekli ipuçlarını da mı kullanamıyorsun anlamında (Celil Yaman, Ulus-Bartın, 31.07.2007)...
* At, avrat ömrü uzatır (F. DAĞDAŞ, Aralık 1980)...
* Atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli derler (Resul Tosun ): ... Şeyh Edebali Osman Bey’e nasihatının sonunda diyor ki: “Haklı olduğunda kavgadan korkma! Bilesin ki, atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli derler!”
* Atlıya selam kelam, eşekliye sonra gine gelem (F. Dağdaş, 9.2.2000): Kişiye göre hürmet gösterilir anlamında.
* Atmaya niyeti olmayan Kürt, taşın büyüğüne sarılır (25.6.1997) :
* Avradın dolaşığı, akşamdan sabaha kor bulaşığı (Fatma Uğur, 1972'li, Akseki-Kuyucak’lı, 6.9.2007)! “Karının dolaşığı, akşamdan kor bulaşığı” (Fatmana Dağdaş, Dodurgalar)! atasözü ile aynı anlamda…
* Ay buluttan çıksın da gör, ayva tüyünü atsın da gör (F. Dağdaş, 1984): Daha yeni doğan çocuk hakkında konuşmak erken, biraz büyüsün, serpilsin, ondan sonra bakın siz onun güzelliğine, yaratılışındaki mükemmelliğe anlamında.
* Ayaklar ıslanmadan balık tutulmaz (Sinem Gökdemir, 1985’li, Borçka-Camili (Macaheli), 24 Mayıs 2006)! “Emekte biter yumak !” atasözü ile benzer anlamda…
* Ayırıcı gelmiş, seçici gelmiş. Orta yere sıçıcı gelmiş (F. Dağdaş, 04. 1980): Pişmiş aşa su katan, işi bozan kişiyi tanımlar.
* Az yetmez, çok artmaz (Mehmed Baz):
 
* Aba vakti aba, yaba vakti yaba alan yanılmaz.{{VS|Aba vakti aba,yaba vakti yaba alan yanılmaz}}
Satır 105 ⟶ 95:
* Adı çıkacağına canı çıksın.
* Adı çıktı dokuza, inmez sekize.
* Ağaç kökünden yıkılır.{{VS|Ağaç kökünden yıkılır}}
* Ağaç ne kadar meyve verirse, dalı o kadar yere eğilir.
* Ağaç ne kadar uzarsa uzasın göğe değmez.
* Ağaç ne kadar yüksek olsa da yaprakları yere düşer.
* Ağaç ucuna yel değer, güzel kişiye söz değer.
* Ağaç yaşken eğilir.{{VS|Ağaç yaşken eğilir}}
* Ağaca balta vurmuşlar "sapı bendendir" demiş.{{VS|Ağaca balta vurmuşlar "sapı bedenimden" demiş}}
* Ağacın kurdu içinde olur{{VS|Ağacın kurdu içinde olur}}
* Ağaca beşikten mezara kadar muhtacız.
* Ağaca çıkan keçinin dama çıkan oğlağı olur.
* Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur.
* Ağaca dayanma çürür, insana güvenme ölür.
* Ağacı kurt, insanı [[dert]] bitirir.{{VS|Ağacı kurt, insanı dert yer}}
* [[Ağaç]]lı köyü su basmaz.
* [[Ağaç]]sız memleket duvaksız geline benzer.
* Ağaçtan maşa, aptaldan paşa olmaz.{{VS|Ağaçtan maşa, aptaldan paşa olmaz}}
* Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez.
* Ağır baş iyidir, yenlik olsa uçar.
Satır 209 ⟶ 200:
* Arpa ekip buğday bekleme.
* Asil azmaz, bal kokmaz; kokarsa yağ kokar, onun da aslı ayrandır.
* Aslan yattığı yerden belli olur.{{VS|Aslan yattığı yerden belli olur}}
* Aslı neyse nesli odur.
* Aslına çekmeyen haramzadedir.
Satır 227 ⟶ 218:
* At ölür meydan kalır, yiğit ölür şan kalır./
* At ver hasım ol, kız ver hısım ol.
* At yedi günde, it yediği günde unutur.{{VS|At yedi günde,it yediği günde unutur}}
* At, sahibine göre kişner.
* Ata binmek bir ayıp, inmek iki ayıp.
Satır 235 ⟶ 226:
* Ateş ile barut bir arada olmaz.
* Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.
* At bir dizginde, öküz bir çizide belli olur (F. DAĞDAŞ, Nisan 1980)... Soylu olan, işinde belli olur.
* At görmediysen, bokundan da mı atlamadın! Aşina değilsen, o konuda çözüm üretmek için gerekli ipuçlarını da mı kullanamıyorsun anlamında (Celil Yaman, Ulus-Bartın, 31.07.2007)...
* At, avrat ömrü uzatır (F. DAĞDAŞ, Aralık 1980)...
* Atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli derler (Resul Tosun ): ... Şeyh Edebali Osman Bey’e nasihatının sonunda diyor ki: “Haklı olduğunda kavgadan korkma! Bilesin ki, atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli derler!”
* Atlıya selam kelam, eşekliye sonra gine gelem (F. Dağdaş, 9.2.2000): Kişiye göre hürmet gösterilir anlamında.
* Atmaya niyeti olmayan Kürt, taşın büyüğüne sarılır (25.6.1997) :
* Atı alan Üsküdar'ı geçti.
* Atılan ok geri dönmez.
Satır 246 ⟶ 243:
* Attan düşen ölmez, eşekten düşen ölür.
* Attan indi eşeğe bindi.
* Attığın taş ürküttüğün kuşa değmez.{{VS|Attığın taş ürküttüğün kuşa değmez}}
* Avradı er zapt etmez, ar zapt eder.
* Avrat var ev yapar, avrat var ev yıkar.
Satır 253 ⟶ 251:
* Ayağını yorganına göre uzat.
* Aydan gelen halı üstüne, günde gelen kül üstüne.
* Avcı ne kadar hile bilse, ayı o kadar yol bilir.{{VS|Avcı ne kadar hile bilse, ayı o kadar yol bilir}}
* Ayranım ekşidir diyen olmaz.
* Avradın dolaşığı, akşamdan sabaha kor bulaşığı (Fatma Uğur, 1972'li, Akseki-Kuyucak’lı, 6.9.2007)! “Karının dolaşığı, akşamdan kor bulaşığı” (Fatmana Dağdaş, Dodurgalar)! atasözü ile aynı anlamda…
* Ay buluttan çıksın da gör, ayva tüyünü atsın da gör (F. Dağdaş, 1984): Daha yeni doğan çocuk hakkında konuşmak erken, biraz büyüsün, serpilsin, ondan sonra bakın siz onun güzelliğine, yaratılışındaki mükemmelliğe anlamında.
* Ayaklar ıslanmadan balık tutulmaz (Sinem Gökdemir, 1985’li, Borçka-Camili (Macaheli), 24 Mayıs 2006)! “Emekte biter yumak !” atasözü ile benzer anlamda…
* Ayırıcı gelmiş, seçici gelmiş. Orta yere sıçıcı gelmiş (F. Dağdaş, 04. 1980): Pişmiş aşa su katan, işi bozan kişiyi tanımlar.
* Ayranım ekşidir diyen olmaz.{{VS|Ayranım ekşidir diyen olmaz}}
* Ayvaz kasap hepsi bir hesap.{{VS|Ayvaz kasap hepsi bir hesap}}
* Az yetmez, çok artmaz (Mehmed Baz):
* Az kazanan çok kazanır, çok kazanan hiç kazanır.
* Az menfaat çok zarara mal olur.