Türkçe atasözleri/B: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Yalhi (mesaj | katkılar)
k Alfabetik sıra bir miktar düzeltildi
10. satır:
* Baba oğluna bir bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş.{{VS|Baba oğluna bir bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş}}
* Baba vergisi görümlük, koca vergisi doyumluk.{{VS|Baba vergisi görümlük, koca vergisi doyumluk}}
*[[Baba]] borç yapar çol çocuk aç yatar.
*[[Baba]] ekmeği zindan ekmeği, koca ekmeği meydan ekmeği.{{VS|Baba ekmeği zindan ekmeği,koca ekmeği meydan ekmeği}}
*[[Baba]] koruk yer, oğlunun dişi kamaşır.{{VS|Baba koruk yer,oğlunun dişi kamaşır}}
*[[Baba]] mirası yanan mum gibidir.
*[[Baba]] oğula bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş.
*[[Baba]]dan mal kalır, kemal kalmaz.{{VS|Babadan mal kalır,kemal kalmaz}}
*[[Baba]]n bana öğüt verirken, ben inek gözünde kırk sinek saydım.
*[[Baba]]sı ölen bey, anası ölen kadın olur.
*[[Baba]]sına hayır etmeyenin kimseye hayrı olmaz.
*[[Baba]]ya dayanma, karıya güvenme.{{VS|Babaya dayanma,karıya güvenme}}
*Babadan ve kocadan, hoca olmaz (Ramazan Güven, Kırıkkale-Keskin’li, 24 Nisan 2007)!
*Babamın öldüğüne yanmıyorum da, “Hüküm Allah’ın!„ diyenlere dayanamıyorum (Enver Oymak, 10.4.1994, Acıpayam-Darıveren’li)!
*Baban döver hurmayla, eller döver yarmayla (F. Dağdaş, 24.2.2000): Aile büyükleri yine merhametlidir, başkaları onlar kadar merhametli olamazlar anlamında. Bu atasözündeki “hurma” kelimesinde; hurma dalının ince olması sebebiyle bununla vurmanın dövme bile sayılmayacağı vurgulanmış olabilir.
*Babasından bir göz evi kalan, yerden direk çıktı demeyle birlikmiş (F. Dağdaş, Dodurgalı, Eylül 1983)!
*Baca eğri de olsa, dumanı doğru çıkar.{{VS|Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkar}}
*Bacanak bacanağı görünce arkası (g..tü) harman kadar olur (17.8.2005, 1972’li Hüseyin YAMAN’dan naklen Celil Yaman, 1979’lu, Bartın-Ulus’lu)!
*Bacası görülmeyen yerden kız alınmaz (6.8.2004, Ilgaz’lı Müslüm Hoca)!
*Bacak kadar boyu var, türlü türlü huyu var
*Bağ dua değil, çapa dua ister.
*Bağa bak üzüm olsun, yemeye yüzün olsun.
*Bağa gir izin olsun ki, yemeye yüzün ola.
*Bağlı aslana tavşan bile hücum eder.
*Bağrında merhameti olmayanın dini imanı olmazmış derler (F. Dağdaş, 10.7.2001):Kalbi katı, merhametsiz olmanın kötülüğünü tanımlamak için kullanılan bir atasözü.
*Bana benden olur her ne olursa, başım rahat eder dilim durursa (Ufuk takvimi, 24.01.2001).
*[[Bahar]] çiçeğiyle güzeldir.
*[[Baht]] olmayınca başa, ne kuruda biter, nede yaşta.
*Bakacağın yüze sıçma, sıçacağın yüze bakma.
*Bakarsan bağ, bakmazsan dağ olur.
*Bakkal ölenin borcunu, diriye ödettirir.
*Bakmakla öğrenilseydi, kediler kasap olurdu
*Bal döksen yalanır.
*Bal olan yerde sinek de bulunur.
*Bal tutan parmağını yalar.
*Bal yiyen baldan bıkar.
*Bal demekle ağız tatlanmaz.{{VS|Bal demekle ağız tatlanmaz}}
*Balı parmağı uzun olan değil, kısmeti olan yer.
*Baş olan boş olmaz (Resul Tosun):
*Bana benden olur, her ne olursa, başım rahat bulur, dilim durursa.
*Bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın.
*Baskın basanındır.
*Baskısız yongayı yel alır.
*Bastığın yer bayram olsun.
*Baş başa, baş da padişaha bağlıdır.
*Baş nereye giderse, oyak oradadır.
*Başıma uymayan takke elin olsun.
*Başındaki fese bak, girdiği kümese bak.
*Başını ecemi berbere teslim eden, cebinde pamuk eksik etmesin.
*Başsız evin köpeği çok havlar.
*Bazen inek, erkek; bazen de dişi doğurur.
* Babadan mal kalır,kemal kalmaz.{{VS|Babadan mal kalır,kemal kalmaz}}
* Babanın sanatı oğula mirastır.{{VS|Babanın sanatı oğula mirastır}}
Satır 78 ⟶ 127:
* Başına gelen başmakçıdır.{{VS|Başına gelen başmakçıdır}}
* Başını sallamayan kavak olmaz.{{VS|Başını sallamayan kavak olmaz}}
*Bebeler birbirinden [[huy]] kapar, ayranlarına su katar.
*Bedava sirke baldan tatlıdır.
*[[Bekâr]] gözü ile kız alınmaz.
*[[Bekâr]] gözü kör gözü.
*[[Bekâr]]a karı boşamak kolay gelir.
*[[Bekâr]]lık maskaralıktır.
*[[Bekar]]ın ahmağı akşam, evlinin ahmağı sabah traş olur.
*[[Bekâr]]ın parasını it yer, yakasını bit.
*Bekleyen derviş muradına ermiş.
*Bektaşi demiş ki: “Ne deden var, ne husan...“(Çankırılı bir taksi şoförü, -Ankara): Dedenin bakımı, masrafı yoksa derdin de yok anlamında. Çocuğun yoksa, evli değilsen derdin de azdır anlamında.
*Ben ağa, sen ağa! İnekleri kim sağa (Adil Demirci, 1956’lı, Kerkük’lü, Temmuz 2005)?
*Her akıl bir olsa, davara çoban bulunmaz (F. Dağdaş, Aralık 1980)! Atasözü ile benzer anlamdadır.
*Ben ben (benim) için demem, verseniz bile yemem (F. Dağdaş, 8.4.2000): Acıkan birisinin başkasının üzerinden acıktığını anlatmada kullandığı yol.
*Ben gücendiğim dağın odununu kırk sene yakmam (H. Erdal, Kırıkkkale-Delice, 5.10.2003)!Fikrinde, aldığı kararda, dargınlığında da kararlı olmayı ifade eder.
*Beşikte de var, eşikte de (M. Baz, 1.7.2005)!.. Ölüm...
*Beylere zor yok (F. Dağdaş, 12.1979)!: Toplumda güçlü olanın işi zor olmaz. İşini her şartta görür, gördürür.
* Bedava sirke baldan tatlıdır.{{VS|Bedava sirke baldan tatlıdır}}
* Bekar gözü, kör gözü.{{VS|Bekar gözü, kör gözü}}
Satır 148 ⟶ 213:
* Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır.{{VS|Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır}}
* Bir fit bin büyü yerini tutar.{{VS|Bir fit bin büyü yerini tutar}}
* Bir gitmeyince bir gelmez (Hasan Gölcük,1963’lü, 27.11.2009, Çerkeş)! (Kıymetli bir malı elden çıkarmayınca daha kıymetlisi elde edilmez anlamında (1938 Çerkeş doğumlu Şerife Gölcük’den naklen Hasan Gölcük, Yumaklı Köyü-Çerkeş, 27.11.2009). “Sevdik gitmeyince sevdik gelmez!”(F.Dağdaş) atasözü ile benzer anlamda.)
Kıymetli bir malı elden çıkarmayınca daha kıymetlisi elde edilmez anlamında (1938 Çerkeş doğumlu Şerife Gölcük’den naklen Hasan Gölcük, Yumaklı Köyü-Çerkeş, 27.11.2009). “Sevdik gitmeyince sevdik gelmez!”(F.Dağdaş) atasözü ile benzer anlamda.
* Bir görüş, bir kör biliş.{{VS|Bir görüş, bir kör biliş}}
* Bir gözün gördüğü bir göze hayır etmez.{{VS|Bir gözün gördüğü bir göze hayır etmez}}
Satır 251 ⟶ 315:
* Bıçak yarası onulur, dil yarası onulmaz.{{VS|Bıçak yarası onulur, dil yarası onulmaz}}
* Bıçağı kestiren kendi suyu, insanı sevdiren kendi huyu.{{VS|Bıçağı kestiren kendi suyu, insanı sevdiren kendi huyu}}
 
*[[Baba]] borç yapar çol çocuk aç yatar.
*[[Baba]] ekmeği zindan ekmeği, koca ekmeği meydan ekmeği.{{VS|Baba ekmeği zindan ekmeği,koca ekmeği meydan ekmeği}}
*[[Baba]] koruk yer, oğlunun dişi kamaşır.{{VS|Baba koruk yer,oğlunun dişi kamaşır}}
*[[Baba]] mirası yanan mum gibidir.
*[[Baba]] oğula bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş.
*[[Baba]]dan mal kalır, kemal kalmaz.{{VS|Babadan mal kalır,kemal kalmaz}}
*[[Baba]]n bana öğüt verirken, ben inek gözünde kırk sinek saydım.
*[[Baba]]sı ölen bey, anası ölen kadın olur.
*[[Baba]]sına hayır etmeyenin kimseye hayrı olmaz.
*[[Baba]]ya dayanma, karıya güvenme.{{VS|Babaya dayanma,karıya güvenme}}
*Babadan ve kocadan, hoca olmaz (Ramazan Güven, Kırıkkale-Keskin’li, 24 Nisan 2007)!
*Babamın öldüğüne yanmıyorum da, “Hüküm Allah’ın!„ diyenlere dayanamıyorum (Enver Oymak, 10.4.1994, Acıpayam-Darıveren’li)!
*Baban döver hurmayla, eller döver yarmayla (F. Dağdaş, 24.2.2000): Aile büyükleri yine merhametlidir, başkaları onlar kadar merhametli olamazlar anlamında.
Bu atasözündeki “hurma” kelimesinde; hurma dalının ince olması sebebiyle bununla vurmanın dövme bile sayılmayacağı vurgulanmış olabilir.
*Babasından bir göz evi kalan, yerden direk çıktı demeyle birlikmiş (F. Dağdaş, Dodurgalı, Eylül 1983)!
*Baca eğri de olsa, dumanı doğru çıkar.{{VS|Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkar}}
*Bacanak bacanağı görünce arkası (g..tü) harman kadar olur (17.8.2005, 1972’li Hüseyin YAMAN’dan naklen Celil Yaman, 1979’lu, Bartın-Ulus’lu)!
*Bacası görülmeyen yerden kız alınmaz (6.8.2004, Ilgaz’lı Müslüm Hoca)!
*Bacak kadar boyu var, türlü türlü huyu var
*Bağ dua değil, çapa dua ister.
*Bağa bak üzüm olsun, yemeye yüzün olsun.
*Bağa gir izin olsun ki, yemeye yüzün ola.
*Bağlı aslana tavşan bile hücum eder.
*Bağrında merhameti olmayanın dini imanı olmazmış derler (F. Dağdaş, 10.7.2001):Kalbi katı, merhametsiz olmanın kötülüğünü tanımlamak için kullanılan bir atasözü.
*Bana benden olur her ne olursa, başım rahat eder dilim durursa (Ufuk takvimi, 24.01.2001).
*[[Bahar]] çiçeğiyle güzeldir.
*[[Baht]] olmayınca başa, ne kuruda biter, nede yaşta.
*Bakacağın yüze sıçma, sıçacağın yüze bakma.
*Bakarsan bağ, bakmazsan dağ olur.
*Bakkal ölenin borcunu, diriye ödettirir.
*Bakmakla öğrenilseydi, kediler kasap olurdu
*Bal döksen yalanır.
*Bal olan yerde sinek de bulunur.
*Bal tutan parmağını yalar.
*Bal yiyen baldan bıkar.
*Bal demekle ağız tatlanmaz.{{VS|Bal demekle ağız tatlanmaz}}
*Balı parmağı uzun olan değil, kısmeti olan yer.
*Baş olan boş olmaz (Resul Tosun):
*Bana benden olur, her ne olursa, başım rahat bulur, dilim durursa.
*Bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın.
*Baskın basanındır.
*Baskısız yongayı yel alır.
*Bastığın yer bayram olsun.
*Baş başa, baş da padişaha bağlıdır.
*Baş nereye giderse, oyak oradadır.
*Başıma uymayan takke elin olsun.
*Başındaki fese bak, girdiği kümese bak.
*Başını ecemi berbere teslim eden, cebinde pamuk eksik etmesin.
*Başsız evin köpeği çok havlar.
*Bazen inek, erkek; bazen de dişi doğurur.
*Bebeler birbirinden [[huy]] kapar, ayranlarına su katar.
*Bedava sirke baldan tatlıdır.
*[[Bekâr]] gözü ile kız alınmaz.
*[[Bekâr]] gözü kör gözü.
*[[Bekâr]]a karı boşamak kolay gelir.
*[[Bekâr]]lık maskaralıktır.
*[[Bekar]]ın ahmağı akşam, evlinin ahmağı sabah traş olur.
*[[Bekâr]]ın parasını it yer, yakasını bit.
*Bekleyen derviş muradına ermiş.
*Bektaşi demiş ki: “Ne deden var, ne husan...“(Çankırılı bir taksi şoförü, -Ankara): Dedenin bakımı, masrafı yoksa derdin de yok anlamında. Çocuğun yoksa, evli değilsen derdin de azdır anlamında.
*Ben ağa, sen ağa! İnekleri kim sağa (Adil Demirci, 1956’lı, Kerkük’lü, Temmuz 2005)?
*Her akıl bir olsa, davara çoban bulunmaz (F. Dağdaş, Aralık 1980)! Atasözü ile benzer anlamdadır.
*Ben ben (benim) için demem, verseniz bile yemem (F. Dağdaş, 8.4.2000): Acıkan birisinin başkasının üzerinden acıktığını anlatmada kullandığı yol.
*Ben gücendiğim dağın odununu kırk sene yakmam (H. Erdal, Kırıkkkale-Delice, 5.10.2003)!Fikrinde, aldığı kararda, dargınlığında da kararlı olmayı ifade eder.
*Beşikte de var, eşikte de (M. Baz, 1.7.2005)!.. Ölüm...
*Beylere zor yok (F. Dağdaş, 12.1979)!: Toplumda güçlü olanın işi zor olmaz. İşini her şartta görür, gördürür.
*Bıçağı kestiren kendi suyu, insanı sevdiren kendi huyu (Resul Tosun ): Olgun insanı tarifte kullanılır. “Nevzat Yalçıntaş hoca Türkiye’yi ve sorunlarını, dünyayı ve duyarlılıklarını çok iyi bilen, Türkiye ve dünya çapında çok geniş bir çevreye sahip birkaç lisana vakıf değerli bir ilim adamıdır... Sosyal ilişkisi mükemmeldir. Kendisiyle konuşanlara öyle değer vererek hitap eder ve yaklaşır ki, onunla konuşan herkes kendisini dünyanın en büyük ve en önemli şahsiyyeti zanneder.”
*Bindik bir alamete, gidiyoruz kıyamete... (Anonim)
Satır 392 ⟶ 391:
*[[Borç]] yiğidin kamçısıdır.
*Boş çuval dik durmaz (Resul Tosun) :
*Boş duranı Allah da sevmez kulu da...
 
*Boş duranı Allah da sevmez kuluda.
*Boş fıçı çok langırdar.
*Boş torbaya hayvan inmez!:- Ne zahmet ettin Şerife bılla?