İbn-i Haldun: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
10. satır:
 
==Hakkında söylenenler==
"Herhangi bir zamanda, herhangi bir ülkede, herhangi bir zihin tarafından yaratılmış en büyük tarih felsefesinin sahibi".<ref>{{Kitap belirt|son=Toynbee|ilk=Arnold J.|başlık=A Study of History: III The Growths of Civilizations|yıl=1934|yayımcı=Oxford University Press|dil=İngilizce|tarih=1934|alıntı=he has conceived and formulated a philosophy of history which is undoubtedly the greatest work of its kind that has ever yet been created by any mind in any time or place}}</ref>
**''A Study of History: III The Growths of Civilizations'' (1934) [[Arnold Joseph Toynbee]]
*15. yüzyılın başına kadar Kuzey Afrika'da yaşayan İbni Haldun tarihçi olduğu kadar, sosyolojinin önderi ve ilk tarih filozofudur.<ref>{{Kitap belirt | son = Ülken | ilk= Hilmi Ziya| başlık = İslam Felsefesi, Kaynakları ve Tesirleri | yıl = 1967| yayımcı = Türkiye İş Bankası Yayınları | yer = İstanbul | dil = Türkçe |sayfalar = 320}}</ref>
**''İslam Felsefesi, Kaynakları ve Tesirleri'' (1967) [[Hilmi Ziya Ülken]]
*İbni Haldun, tarihte akılcıdır, sosyoloji ile tarihi birleştirmekte ilk adımı atmıştır. [[Hilmi Ziya Ülken]], onun coğrafî ve ekonomik determinizm düşüncesini savunmasından, [[Karl Marx]] ve [[Montesquieu]]'nün müjdecisi saydığı gibi, nüfusa ilişkin görüşleriyle de [[Thomas Malthus|Malthus]]'la ilişkili görür, aynı zamanda onun kent yaşamından tiksinmesi ve uygarlığın ahlâkı bozduğuna dair düşünceleriyle de [[Rousseau]]'dan, hatta bir bakıma da [[Nietzsche]]'den önce geldiğini ve [[Machiavelli]]'nin de öncüsü olduğunu yazar. İbni Haldun, [[Arthur de Gobineau|Gobineau]]'dan önce ırka önem vermiş, hukuk anlayışında [[Hobbes]] ve [[Hegel]]'e, taklidin rolüne önem vermekle de G. Tard'a rehberlik etmiştir.<ref>{{Kitap belirt | son = Sena | ilk= Cemil| başlık = Filozoflar Ansiklopedisi | yıl = 1976| yayımcı = Remzi Kitabevi | yer = İstanbul | dil = Türkçe |cilt=3|sayfalar = 14}}</ref>
**''Filozoflar Ansiklopedisi'' (1976) [[Cemil Sena]]
*İslâm dünyasında [[Fârâbi]] ve [[İbn-i Sina|İbni Sina]]'da görülen akılcı anlayışa karşı, daha sonraları başka bir islâm düşünürü, İbni Haldun'un ileri sürdüğü görüş, toplumları tabiî şartlara göre inceleyen, , tabiatçı, naturalist bir dünya görüşüdür. İbni Haldun, toplumları uzviyetlere benzetir. Onlar da tıpkı uzviyetler gibi doğarlar, gelişir, yetişir, olgunlaşır ve daha sonra da duraklayarak geriler, küçülür ve yokolourlar. [[Vico]]'dan 300 yıl kadar önce ortaya atılmış olan bu görüş, Yunan ve ortaçağ filozoflarına nazaran büyük bir yenilik getirmektedir. Böylece Fârâbi ve İbni Sina'yı da eleştiren bu görüş, Osmanlı devrinde büyük bir ilgi görmüştür...[[Kâtip Çelebi]]'de Osmanlı devrinin ileri gelen İbni Halduncularındandır. Kâtip Çelebi'nin ''Düsturu'l-Amel''inde İbni Haldun'un bu biyolojist, uzviyetçi toplum felsefesine dayanan bir tarih felsefesi şeması görülür.<ref>{{Kitap belirt | son = Yurdaydın | ilk= G. Hüseyin| başlık = İslâm Tarihi Dersleri | yıl = 1971| dil = Türkçe |sayfalar = 132}}</ref>
**''İslâm Tarihi Dersleri'' (1971) G. Hüseyin Yurdaydın
20. satır:
*İbni Haldun'a göre Türkler savaşçı karakterleri ve kahramanlıkları nedeniyle islâmın kurtarıcısı olmuşlardır. Görülüyor ki İbni Haldun, Türk'ün islâm sayesinde kurtarıldığını söylemiyor da tersine islâmın Türk sayesinde kurtulduğunu ifâde ediyor.<ref>{{Kitap belirt | son = Arsel | ilk= İlhan| başlık = Arap Milliyetçiliği ve Türkler |yayımcı= Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları| yıl = 1975|yer=Ankara| dil = Türkçe |sayfalar = 231}}</ref>
**''Arap Milliyetçiliği ve Türkler'' (1975) İlhan Arsel
*İbni Haldun, tarihte akılcıdır, sosyoloji ile tarihi birleştirmekte ilk adımı atmıştır. [[Hilmi Ziya Ülken]], onun coğrafî ve ekonomik determinizm düşüncesini savunmasından, [[Karl Marx]] ve [[Montesquieu]]'nün müjdecisi saydığı gibi, nüfusa ilişkin görüşleriyle de [[Thomas Malthus|Malthus]]'la ilişkili görür, aynı zamanda onun kent yaşamından tiksinmesi ve uygarlığın ahlâkı bozduğuna dair düşünceleriyle de [[Rousseau]]'dan, hatta bir bakıma da [[Nietzsche]]'den önce geldiğini ve [[Machiavelli]]'nin de öncüsü olduğunu yazar. İbni Haldun, [[Arthur de Gobineau|Gobineau]]'dan önce ırka önem vermiş, hukuk anlayışında [[Hobbes]] ve [[Hegel]]'e, taklidin rolüne önem vermekle de G. Tard'a rehberlik etmiştir.<ref>{{Kitap belirt | son = Sena | ilk= Cemil| başlık = Filozoflar Ansiklopedisi | yıl = 1976| yayımcı = Remzi Kitabevi | yer = İstanbul | dil = Türkçe |cilt=3|sayfalar = 14}}</ref>
**''Filozoflar Ansiklopedisi'' (1976) [[Cemil Sena]]
 
==Notlar==
"https://tr.wikiquote.org/wiki/İbn-i_Haldun" sayfasından alınmıştır