Horatius

Horatius
Horatius
	Antik Roma şairi.
Doğum tarihi	İÖ 8 Aralık 65, İÖ 65
Doğum yeri	Venosa
Ölüm tarihi	İÖ 27 Kasım 8, İÖ 8
Ölüm yeri	Roma
	Vikipedi maddesi; Vikiveri öğesi

Quintus Horatius Flaccus ya da Horace (8 Aralık MÖ 65 - 27 Kasım MÖ 8), Antik Roma şairi.

Kaynaklı

Anlatılan senin hikayendir.
- Orijinali: De te fabula narratur.
Günü yakala, olabildiğince az güven yarına.
- Orijinali: Carpe diem, quam minimum credula postero.
İnsan sürüsünden nefret ediyorum ve uzak duruyorum
- Orijinali: Odi profanum vulgus et arceo.

Diğer

Kalem, aklın dilidir.
Kitap zeka çeşmesidir.
Açgözlü kişi daima ister.
Başlamak, yarı bitirmektir.
Zihnini yönet yoksa seni yönetir.
Hiçbir şey her açıdan güzel değildir.
Kendi aklınla düşünmeye cesaret et!
Hata yapma korkusuyla suç işliyoruz.
Ne öğüt verirsen ver, yalnız kısa olsun.
Ne gülüyorsun? Anlattığım senin hikayen!
Zenginlik insanı ya destekler ya da yönetir.
Gününü yaşa, yarına olabildiğince az güven.
Zamanın mahvetmeyeceği hiçbir şey yoktur.
Korku içinde yaşayan kişi asla özgür değildir.
Yıllar her geçişlerinde bizi bir diğerine daldırır.
Dün geçti, yarın gelmedi, öfkelenme, sakin ol.
Başla, cesur ol ve bilgece davranmaya cüret et!
Dünya yerle bir olsa, yiğitçe katlanır yıkılmasına.
Korkularına boyun eğen, Özgürlüğüne sırt çevirir.
Komşunuzun duvarı yandığında bu sizi ilgilendirir.
Gerçeği gülerek söylemekten beni ne alıkoyabilir.
Bilgeliği bulunmayan güç kendi ağırlığından çöker.
Talihsizlik karakteri gösterir ve mutluluk onu gizler.
İnsan sürüsünden nefret ediyorum ve uzak duruyorum.
Korkan o kişi durgunluk içinde oturmayı başaramayacak.
Para ya bizim başımızın belası ya da bizim hizmetkarımızdır.
Yaşam, biz ölümlülere çok çalışmaksızın hiçbir şey bahşetmez.
Öfke; geçici bir çılgınlıktır. Hükmetmeye bak yoksa o sana hükmeder.
Bir insanın karakterini üç şey gösterir: kitaplar, arkadaşlar ve hediyeler.
Hiçbir şeye şaşmamak: İşte budur, Seni mutlu kılıp mutlu tutacak olan.
Eğer benim gözyaşı dökmemi istersen, sen kendin İlk önce acı duymalısın.
Rakamlardan başka bir şey olmayan bizler, kaynakları tüketmek için doğduk.
Öfke anlık bir deliliktir: Öyleyse hırsınızı kontrol edin ya da o sizi kontrol eder.
Toplanan para size bir köle olarak hizmet eder ya da beyefendi olarak emrediyorum.
Mutluluktan sonra denizden veya karadan koşuyoruz. Ama mutluluk burada, neredeyse.
Öyleyse iyiliği seç, hoşnutluğun yapabilecek olduğundadır; Kısa bir yaşamda, bir tek günü yitirmek hata olurdu.

Fildişi, mermer, Etrüsk heykelcikleri, resimler,
Gümüş eşyalar ve urbalar, Gaetulya moruyla-
Boyanmış, Çoğu mahrumdur bunlardan
Ve kimileri de hiç aramaz bunları.

Şiirlerinden örnekler

Günahtır alınyazısını kurcalamak,
Yıldız fallarına güvenmek, Lekenoe;
Başa ne gelirse katlanmak, en iyisi.
Kayaları kemiriyor Tren denizi;
Belki yeryüzünde bu sonuncu kışımız,
Belki yaşanacak yıllar var önümüzde;
Bilgeliği elden komamak, en iyisi.
Mademki sonumuz ölüm, şarabını süz,
Uzak umutlara bel bağlamaya gelmez;
Konuşurken bile ömürden eksiliyor,
İnan ki gününü gün etmek, en iyisi.
- Çeviri: Oktay Rifat
Fildişi, mermer, Etrüsk heykelcikleri, resimler,
Gümüş eşyalar ve urbalar, Gaetulya moruyla-
Boyanmış, Çoğu mahrumdur bunlardan
Ve kimileri de hiç aramaz bunları.

Eserleri

Bir kimseyi gülümseyerek doğruyu söylemekten alıkoyan nedir?

Umutsuzluk; asla.

Yergiler (MÖ 35 ve MÖ 30)

Quamquam ridentem dicere verum quid vetat? Ut pueris olim dant crustula blandi doctores, elementa velint ut discere prima.
- Bir kimseyi gülümseyerek doğruyu söylemekten alıkoyan nedir?
- Kitap I, yergi i, mısra 24
Inde fit ut raro, qui se vixisse beatum
dicat et exacto contentus tempore vita
cedat uti conviva satur, reperire queamus.
- Mutlu bir yaşam sürdüğünü söyleyebilen birini pek ender bulabiliriz,
  Ve yaşamı dolu dolu yaşayan kişi, dünyadan hoşnut bir konuk gibi ayrılır.
- Kitap I, yergi i, mısra 117.
Non satis est puris versum perscribere verbis.
- Bir araya getirmek yeterli olmuyor
  Özenle seçilmiş ve özenle sıralanmış sözcükler gerekiyor.
- Kitap I, yergi iv, mısra 54
Nil sine magno
vita labore dedit mortalibus.
- Yaşam, biz ölümlülere çok çalışmaksızın hiçbir şey bahşetmez.
- Kitap I, yergi ix, mısra 59.
Ille sinistrorsum, hie dextrorsum abit : unus utrique
Error, sed variis illudit partibus.
- Bu sağa, şu da sola doğru ayrılan,
  Ve hepsi yanlış ama farklı yönlerden.
- Kitap II, yergi iii, mısra 50
Heu, Fortuna, quis est crudelior in nos
Te deus? Ut semper gaudes illudere rebus Humanis!
- Ey Talih Tanrısı, göksel güçlerin en gaddar olanı,
  Bizlerin zavallı yaşamlarına niye böyle oyun yaparsın?
- Kitap II, yergi viii, mısra 61
Dum licet, in rebus jucundis vive beatus;
Vive memor quam sis aevi brevis.
- Öyleyse iyiliği seç, hoşnutluğun yapabilecek olduğundadır;
  Kısa bir yaşamda, bir tek günü yitirmek hata olurdu.
- Kitap II, yergi viii, mısra 96

Odlar (MÖ 23 ve MÖ 13)

Bronzdan daha kalıcı bir anıt meydana getirdim.

Vitae summa brevis spem nos vetat inchoare longam.
- Yaşamın kısa halatı uzak mesafeli ümitler hedeflemeyi bize yasaklar.
- Kitap I, od iv, line 15.
Nil desperandum...
- Umutsuzluk, asla.
- Kitap I, od vii, mısra 27.
Permitte divis cetera.
- Başka her şeyi tanrılara bırak.
- Kitap I, od ix, mısra 9.
Dum loquimur, fugerit invida
Aetas: carpe diem, quam minimum credula postero.
- Biz konuşurken bile gaddar zaman kayar gider.
  Günü kavra, bir sonraki güne olabildiğince az güven.
- Kitap I, od xi, mısra 7.
- Değişik çevirisi: Konuşmakta olduğumuz an içinde bile,
  kıskanç zaman kendini uzaklara sürükler,
  Günü kavra, yok denecek kadar az güven yarına.
O matre pulchra filia pulchrior
- Zarif bir annenin daha zarif kızı!
- Kitap I, od xvi, mısra 1.
Nunc est bibendum, nunc pede libero
pulsanda tellus.
- Şimdi içme zamanı, şimdi yeryüzü üzerinde özgürce
  dans etme zamanı.
- Kitap I, od xxxvii, mısra 1.
Aequam memento rebus in arduis
servare mentem.
- Dar zamanda, sonsuz bir aklı hatırında tut.
- Kitap II, od iii, mısra 1.
Virginibus puerisque canto.
- Bakireler ve genç erkekler için söylüyorum.
- Kitap III, od i, mısra 4.
Aequa lege Necessitas
Sortitur insignes et imos;
Omne capax movet urna nomen.
- Ölüm değersiz kişiyi gurur içindeyken bulur;
  Külleri biriktiren ölü semaverinde her kişi için bir yer bulunur.
- Kitap III, od i, mısra 14
Dulce et decorum est pro patria mori.
- Bir kişinin ülkesi için ölmesi tatlı ve onurludur.
- Kitap III, od ii, mısra 13.
Si fractus illabatur orbis,
impavidum ferient ruinae.
- Eğer dünya çatırdasa ve üzerine yıkılsa onun
  Çarptığında yine de korkusuz bulurdu onu.
- Kitap III, od iii, mısra 7.
Vis consili expers mole ruit sua.
- Bilgeliği bulunmayan güç kendi ağırlığından çöker.
- Kitap III, od iv, mısra 65.
Crescentem sequitur cura pecuniam,
Maiorumque fames.
- Para arttığında, özen onu takip eder ve daha fazlası için açlık çeker.
- Kitap III, od xvi, mısra 17.
Magnas inter opes inops.
- Bir yoksul ki varlığın ortasında.
- Kitap III, od xvi, mısra 28.
Ille potens sui
laetusque deget, cui licet in diem
dixisse "vixi: cras vel atra
nube polum pater occupato
vel sole puro."
- Yaşamı boyunca kendisine hakim ve mutlu olan o kişi her gün diyebildi ki: "Ben yaşadım: Yarın belki siyah bulutlarla kaplı bir gökyüzü olacak ya da bulutsuz bir gün ışığı."
- Kitap III, od xxix, mısra 41.
Exegi monumentum aere perennius
- Bronzdan daha kalıcı bir anıt meydana getirdim.
- Kitap III, od xxx, mısra 1.
Pulvis et umbra sumus.
- Bizler toz ve gölgeden başka bir şey değiliz.
- Kitap IV, od vii, mısra 16.
Vixere fortes ante Agamemnona.
Cesur insanlar Agamemnon’dan önce yaşadılar.
- Kitap IV, od ix, mısra 25.

Kitapçıklar ( MÖ 20 ve MÖ 14)

Herhangi bir temel üzerinde söz verilmiş bir ittifakın üzerinden geçmem; fırtınanın beni buna sürüklediği yerde sağlam bir barınak için dönerim.

Kusurdan uzaklaşmak erdemin; ahmaklığı başından def etmek ise bilgeliğin başlangıcıdır.

Günü yakala, olabildiğince az güven yarına.

Nullius addictus iurare in verba magistri,
quo me cumque rapit tempestas, deferor hospes.
- Herhangi bir temel üzerinde söz verilmiş bir ittifakın üzerinden geçmem; fırtınanın beni buna sürüklediği yerde bir barınak için dönerim.
- Kitap I, kitapçık i, mısra 14.
Virtus est vitium fugere et sapientia prima
stultitia caruisse.
- Kusurdan uzaklaşmak erdemin; ahmaklığı başından def etmek ise bilgeliğin başlangıcıdır.
- Kitap I, kitapçık i, mısra 41.
Nos numerus sumus et fruges consumere nati.
- Rakamlardan başka bir şey olmayan bizler, kaynakları tüketmek için doğduk.
- Kitap I, kitapçık ii, mısra 27.
Dimidium facti qui coepit habet; sapere aude;
incipe!
- Başlayan kişi yarım bitirendir. Bilgece cesaret et, başla!
- Kitap I, kitapçık ii, mısra 40.
Semper avarus eget.
- Açgözlü kişi daima ister.
- Kitap I, kitapçık ii, mısra 56.
Ira furor brevis est: animum rege: qui nisi paret imperat.
- Öfke anlık bir deliliktir: Öyleyse hırsınızı kontrol edin ya da o sizi kontrol eder.
- Kitap I, kitapçık ii, mısra 62.
Inter spem curamque, timores inter et iras,
Omnem crede diem tibi diluxisse supremum:
Grata superveniet quae non sperabitur hora.
- Bırak ümitler ve üzüntüler, korkular ve kızgınlıklar olsun,
  Ve düşün ki her doğan gün göreceğin sonuncu olacak;
  Öngöremediğin o an seni selamladığında
  İki kat keskin bir zevkle gelecek.
- Kitap I, kitapçık iv, mısra 12
Omnem crede diem tibi diluxisse supremum.
grata superveniet, quae non sperabitur hora.
- Kendi kendine, her günün sonuncu olduğunu düşün; geçirdiğin saat bir daha bir hoş geldin demek üzere ileriye gitmeyecek.
- Kitap I, kitapçık iv, mısra 13-14.
Naturam expellas furca, tamen usque recurret.
- Doğayı tırpanla kovabilirsin, o yine de çabucak geri gelecek.
- Kitap I, kitapçık x, mısra 24.
Caelum, non animum mutant, qui trans mare currunt.
- Gökyüzü, bir ruh değil ki, değişebilirler mi; o denizi aşıp geçenler.
- Kitap I, kitapçık xi, mısra 27.
Pauper enim non est, cui rerum suppetit usus.
si ventri bene, si lateri est pedibusque tuis, nil
divitiae poterunt regales addere maius.
- İşe yarar yeterince eşyası olanlar yoksul değildir. Karnın tok; gövden ve ayakların sağlıklıysa kralların serveti dahi sana daha fazlasını veremez.
- Kitapk I, kitapçık xii, mısra 4.
Sedit qui timuit ne non succederet.
- Korkan o kişi durgunluk içinde oturmayı başaramayacak.
- Kitap I, kitapçık xvii, mısra 37.
Semel emissum volat irrevocabile verbum.
- Bir sözün unutulmasına bir kez izin verildiğinde o bir daha hatırlanamaz.
- Kitap I, kitapçık xviii, mısra 71.
Qualem commendes, etiam atque etiam aspice, ne mox incutiant aliena tibi peccata pudorem.
- Önerdiğin kişiye her yönden tekrar ve tekrar bak,
  O kişinin kusurları senin ayıbın olacağı için.
- Kitap I, kitapçık xviii, mısra 76
- Değişik çevirisi: Önerdiğin kişinin karakterini dikkatle incele,
  Onun kabahatleri senin ayıbın olmasın diye.
Nam tua res agitur, paries cum proximus ardet.
- Komşunuzun duvarı yandığında bu sizi ilgilendirir.
- Kitap I, kitapçık xviii, mısra 84.
Interdum volgus rectum videt, est ubi peccat.
- Dünyanın doğru gördüğü zamanlarda, ama; çoğu zaman dünya yanlış yöne gider.
- Kitap II, kitapçık i, mısra 63.
Singula de nobis anni praedantur euntes.
- Yıllar her geçişlerinde bizi bir diğerine daldırır.
- Kitap II, kitapçık ii, mısra 55.
Natales grate numeras?
- Doğum günlerini şükranla sayıyor musun?
- Kitap II, kitapçık ii, mısra 210.

Ars Poetica, (c. 18 BC)

Dağlar didinmekte olacak ve gülünç bir fare doğuracak.

Brevis esse laboro,
obscurus fio.
- Özlü olmaya çalışırken
  anlaşılmaz oldum.
- Mısra 25.
Si vis me flere, dolendum est
primum ipsi tibi.
- Eğer benim gözyaşı dökmemi istersen, sen kendin
  İlk önce acı duymalısın.
- Mısra 102.
Difficile est proprie communia dicere.
- Özellikle evrensel konuşabilmek zordur.
- Mısra 128.
Parturient montes, nascetur ridiculus mus.
- Dağlar didinmekte olacak ve gülünç bir fare doğuracak.
- Horatius bu dizede kahramanlık işlerinin tatsız sonuçları ile alay etmekte ve aynı zamanda Ezop’un Dağ İşe Koyuldu adlı fablına gönderme yapmaktadır. Shakespeare’in Kuru Gürültü adlı oyunu da benzer bir konuyu işlemektedir.
- Mısra 139.
Sunt delicta tamen quibus ignovisse velimus.
- Bazı hatalar bağışlayıcılık talep edebilir.
- Mısra 347
Mediocribus esse poetis Non homines, non di, non concessere columnae.
- Şiirlerde bayağılık ne insanlar, ne tanrılar ne de kitap satıcıları tarafından hoş karşılanmaz.
- 372 ve 373. mısralar
Nee satis apparet, cur versus factitet.
- Biri biliyor nedendir bu belâ, O'na gönderildi sevgiyle oluşturulan bu mısra.
- Mısra 470

Dış bağlantılar

Konuyla ilgili diğer Wikimedia sayfaları:

Commons'da Horatius ile ilgili çoklu ortam dosyaları bulunmaktadır.

Vikipedi'de Horatius ile ilgili ansiklopedik bilgi bulunmaktadır.