Tansu Çiller

22. Türkiye başbakanı
3 Eylül 2023 tarihinde kontrol edilmiş kararlı sürüm gösterilmektedir. İnceleme bekleyen 2 değişiklik bulunmaktadır.
Tansu Çiller
Doğum tarihi 24 Mayıs 1946
Doğum yeri İstanbul
Vikipedi maddesi
Vikiveri öğesi

Tansu Çiller, Türk ekonomist, akademisyen, siyasetçi ve Türkiye'nin 22. Başbakanı.

Terör Hakkında Sözleri

değiştir
  • "Bu terör ya bitecek ya bitecek..." (Başbakanlığı döneminde terörle mücadelede kararlılığını vurgulamıştır.)
  • "Devletin gücünü anne şefkatiyle sararak getireceğiz..." (Şırnak'ta)
  • "Yaşama hakkından daha mukaddes bir insan hakkı yoktur..."
  • "Bayrak inmez, ezan susmaz..."
  • "Sakarya'dan, hatta komutanların bana söylediğine göre Plevne'den bu yana en büyük kara harekatı."
(TSK tarafından 1995'te icra edilen Çelik-1 Harekatı hakkında)
  • "Hepinizin anası olduğumu bir kez daha ifade etmek istiyorum."
(Bölgede görev yapan Özel Harekat polislerine hitaben)

Kardak Krizi

değiştir
  • "O bayrak inecek, o asker gidecek..." (1996'da Kardak Krizi sırasında Yunan Hükümeti'ni geri adım atmaya zorlayan bir çıkış yapmış ve 24 saat içinde Yunan bayrağı Kardak Adaları'ndan inmiş, Yunan askeri de geri çekilmiştir.)
  • "Can veririm ama çakıl taşı vermem." (Kardak Krizi sırasında söylediği bir sözdür. Bu sözü daha sonra miting meydanlarında sıklıkla tekrarlamıştır.)

Miting Sözleri

değiştir
  • "Öyleyse haydi Türkiyem, ileri..." (Çiller miting konuşmalarını daima bu sloganla bitirirdi. Kendisini dinleyenlere de bu sözü tekrar ettirirdi.)

Medya ile Kavga Sözleri

değiştir
  • "Bir Cenab-ı Allah'ın, bir de yüce Türk milletinin önünde eğilirim, başka da kimsenin önünde eğilmem." (Medya ile başlattığı savaş sırasında kullandığı bu sözü yine her konuşmasında sıklıkla tekrarlamıştır. Genel Başkanlıktan ayrıldığında da "bu sözün gereğini yerine getiriyorum" demiştir.)
  • "Bunlara Türkiye'nin tapusunu verseniz Bulgaristan'ın tapusunu isterler." (Medya patronları için 18 Nisan 1999 seçimlerine giderken HBB televizyonunda katıldığı canlı yayında söylediği bir söz.)
  • "Beni kendi televizyonlarına çıkarmıyorlar. Başka bir kanala çıkınca da telefonla bağlanıyor, beni konuşturmuyorlar." (Aydın Doğan için HBB TV'de kullandığı bir söz.)
  • "Bu kartelci medya eğer bir gün benim hakkımda iyi bir şey yazarsa bilin ki bu bacınız teslim oldu..."
  • "Bunlara devletin bir çikolatasını ikram etmem."
  • "Ne yapacaksın? Herkesi susturdun, beni de mi susturacaksın?"
  • "Başım dik, dimdik ayaktayım. Başım göğe değecek kadar dik. Eğer bir kara noktam olsaydı, böyle birine bu mücadeleyi yaptırırlar mıydı?"
  • "Neden bunca iftira Çiller'e... Söyleyeyim. Çünkü Çiller partisini satmadı. Çünkü Çiller davasını satmadı. Çünkü Çiller demokrasi şehitlerinin kemiklerini sızlatmadı..."

Koalisyon Sözleri

değiştir
  • 1995 Seçimleri öncesinde ANAP'la koalisyon müzakereleri yapılıyorken Mesut Yılmaz'a "Evet Sayın Yılmaz, bakalım dersinizi çalıştınız mı?" diye sormuş, Yılmaz sinirlenerek görüşmeyi kesmiştir.
  • 1995 Seçimleri öncesinde hemen her fırsatta "Mesut Yılmaz kaçtı", "Mesut Yılmaz kaçıyor", "Mesut Yılmaz kaçar", "Mesut Yılmaz kaçmasın sonra..." cümlelerini sık sık kullanmış, bu şekilde Yılmaz'ı çıldırtmıştır.
  • Refahyol'un kurulduğu ilk günlerde: "Biz ihlasla geldik."
  • "Şimdi bize diyorlar ki neden Refah Partisi'yle koalisyon kurdunuz. Bunu bize soranların tarihin ve talihin vermediğini tepsi için de verip de kurdurduğumuz o ANAYOL'un niye çöktüğünün hesabını vermeleri lazımdır." 1999 Kongresinde:
  • "Refah Partisiyle koalisyon kurup adil düzeni çökerttik. Eğer ben o koalisyonu kurmasaydım ilk seçimde tek başına iktidardı."1999 Kongresinde:
  • "Bu millet uğruna, ülke uğruna, devlet uğruna kurşun atan da yiyen de her zaman bizim için saygıyla anılır. Onlar şereflidirler..." (1996'da Başbakan Yardımcılığı yaptığı dönemde Susurluk Skandalı ile ilgili yorumu...)

Polemikleri

değiştir
  • Şevket Kazan için: "Bir kere değil iki kere şerefsiz..."
  • 1999 Kongresinde: "Bugün herkes demokrasi havarisi kesilmiş. Yerden bitme demokratlar bunlar, yerden bitme... Eğer bir partinin demokrasi adına söz söyleme hakkı varsa o da Kırat'tır, Kırat'tır, Kırat'tır..."
  • Başbakan Bülent Ecevit'in, milleti ekonomik kurtuluş savaşına davet etmesi üzerine "Siz kimsiniz Sayın Ecevit? Mustafa Kemal misiniz, yoksa Vahdettin misiniz? Damat Feritlerin hazırladığı mütarekelere imza atıyorsunuz, sonra da hangi kurtuluş savaşından bahsediyorsunuz?" dedi.
  • Ecevit'in başbakanlığı döneminde hastaneye kaldırılması üzerine: "Yeltsin gibi çekil."
  • Atatürk öldü bu ülke çökmedi de Ecevit istifa edince mi çökecek?
  • Senin adın Yılmaz değil Deccal olsa ne yazar... (28 Şubat sürecinde Mesut Yılmaz için sarf ettiği bir söz...)
  • "Bugün orada bir Rus soykırımına giden bütün Çeçenlerin vebali bugünkü iktidarın üstündedir."
  • Okuduğu şiir nedeniyle mahkum olan Tayyip Erdoğan'a destek için miting meydanında Mehmet Akif'ten alıntı yaparak okuduğu şiir: "Zulmü alkışlayamam / Zalimi asla sevmem / Gelenin keyfi için kalkıp geçmişime sövmem / Hele hak namına haksızlığa ölsem evet diyemem..."
  • Baykal'a: "Burnuma kötü kokular geliyor diyen Baykal, burnunu tuta tuta kaçıyor."
  • "O gün çamurun üstünde oturmam diyenler bugün çamurun içinde debelenirken kendilerini af yasasıyla kurtarmak istiyor." 1999 Kongresinde Yılmaz'a
  • 'Köşk'ten inen Demirel siyasete döner mi' sorusuna: "Demirel'in dönüşü ütopya. Siyasette sular geriye akmaz."
  • Milliyet'e: "Köyden gelmedim, tabii ki yalıda oturacağım."
  • Kemal Derviş'e: "Siz bu hükümetin ömrünü uzatmak için gönderilmiş bir pilsiniz."

28 Şubat Süreci

değiştir
  • İpim cebimde geziyorum. (28 Şubat sürecinde yaşanan ara dönemden korkmadığını ifade eden sözü. Daha sonra çeşitli platformlarda tekrarlamıştır.)
  • "Ayrılmış mı? Benim bir bilgim yok." (Kendisine en yakın isimlerden biri olan Meral Akşener'in 28 Şubat Sürecinde DYP'den istifasına bu yorumu getirmiştir.)
  • Partisinde yaşanan art arda istifalar üzerine: "Evimizi ateşe vermeyin."
  • Partisi 28 Şubat sürecinde istifalarla sarsılıyorken: "Benim kafam giyotinin altında. Ama sizden dik durumda olmanızı istiyorum."
  • "Bir komutan iktidarın önüne bir tabela koymuş, ardından bir masa ve iskemle koymuş ve atanmış başbakan o iskemleye oturmuş. Ama şimdiye kadar seçilmiş hiçbir genel başkan onbaşı olma şerefsizliğini göstermedi." (Çiller Samsun'da Mesut Yılmaz'ı ara dönem başbakanı olmakla suçlarken amacını aşan bu sözü sarf etmiştir. O dönemde pek çok onbaşı Çiller'e tazminat davası açmıştır. Çiller "siyasi onbaşıları kastettim" diye kendini savunmuştur.)

Seçim Hezimeti Üzerine

değiştir
  • 18 Nisan'daki seçim hezimetinin ardından kendisini istifaya davet eden muhaliflere: "Dere geçerken at değiştirmenin doğru olduğunu düşünmüyorum."

Yargılanma Tartışmalarına Tepkisi

değiştir
  • "9 kez hesap verdim, 99 kez daha veririm." (Yüce Divan tartışmaları sırasında)
  • "Bir dolandırıcının iddialarına kaldılar." (Selçuk Parsadan'ın iddiaları nedeniyle hakkında soruşturma komisyonu açılmak istendiğinde)
  • Yüce Divan tartışmalarının yaşandığı dönemde: "Bir kara noktam olsaydı bana bu mücadeleyi yaptırırlar mıydı?"

MHP'yle Atışmaları

değiştir
  • "Tatlı su milliyetçileri..."
  • "Bazlama-börek milliyetçileri..."
  • "Erkekti, ürkekti diye oy toplayanlar bugün Apo'nun asılmaması için af yasasını tartışıyor."
  • "ANASOL'un arkasına takılmış bir M'den ibaret kaldılar. me me diye dolaşıyorlar me me diye... (Çiller 1999'daki büyük kongrede bu sözle MHP'nin kuzu gibi me'lediğini iddia etmiştir.)
  • "Kurda kuşa yem oldunuz, arı da sizi soktu" (3 Kasım seçimlerinden önce ANASOLM koalisyonu için seçim meydanlarında sıkça söylediği bir sözdür. )

Terör Sorununa ve AB'ye Bakışı

değiştir
  • Yılmaz'ın 'AB'ye giden yol Diyarbakır'dan geçer' şeklindeki sözleri için: "Claudia Roth'un ağzıyla konuşuyor. AB projesini marjinalleştiriyor. AB'ye evet. Ama Türkiye'nin Yugoslavyalaştırılmasına hayır."
  • FP'ye: "O gün 'Avrupa Birliği mi? Sizi gidi taklitçiler sizi diyenler; bugün Avrupa Birliği'nin kapısına oturmuşlar, bizi alsın diye dua etmektedirler."

3 Kasım ve Sonrası

değiştir
  • "Ey Tayyip Erdoğan, Ey Tayyip Erdoğan... Gücün varsa, bilgin varsa, cesaretin varsa... Çık karşıma bu akşam televizyonlardaaa..."
  • "Bu nedir? Bir elin beş parmağı. Bunu ne yapacaksın? Bunların üstüne bir Osmanlı beşlisini indireceksin..."
  • "Ha Ecevit'le Derviş, ha Baykal'la Derviş! Ha Ali-Veli, ha Veli-Ali!"
  • "3 Kasım Sabahı Tayyip Erdoğan'a oy verenler bir bakacak ki 4 Kasım sabahı Tayyip Erdoğan yok."
  • ("DYP İkinci Lig'de" diyen Tayyip Erdoğan'a) "Tayyip Erdoğan kaçtı. 'Ben Çiller'in karşısına gelmem. Çünkü onlar ikinci ligde' dedi. DYP ikinci ligdeymiş. Tayyip Erdoğan hangi ligde biliyor musunuz? Hacivat liginde. Niye Hacivat liginde? Çünkü 3 Kasım'da Tayyip Erdoğan'a oy verenler bir bakacaklar, 4 Kasım'da yok. Neden Hacivat liginde? Çünkü 4 Kasım'da yok. Başbakanı var mı? Kimi seçtiğini millet biliyor mu? Seçtiğini Cumhurbaşkanı atıyor mu? Tecrübesi var mı? Benim karşıma çıkmaya cesareti var mı? O zaman Tayyip Erdoğan, Hacivat liginde."
  • "Mağduriyet diyorlar. Kimse Türkiye'nin bir kadın başbakanı kadar mağdur edilmedi."
  • "Kim soktu? Türkiye'yi Gümrük Birliğine kim soktu? Peki Avrupa Birliğine kim sokacak? Ben sokacağım..."
  • "Tek bir Muğlalı işsiz kalmayacak. Dalaman'dan sonra size de bir havaalanı... (Burdur'da) Biz gelince gıcı gıcır traktörler alacaksınız"
  • 2002 Seçimleri kampanyasında: "İşsizliğin üstünden silindirle geçeceğim." (Aynı sözün çeşitli versiyonlarını sıklıkla kullanmıştır: Enflasyonun üstünden traktörle geçeceğim... gibi.)
  • "Siz hiç ithal kumandanlarla kurtuluş savaşı kazanıldığını gördünüz mü?" (Derviş'e)
  • "Derviş'ten memnunsan onunla devam et. Onun zamanında traktörler gitti. Allah korusun bu sefer altınızdaki ev de gider, toprak da gider."
  • Genel Başkanlıktan ayrıldığı kongrede: "Sadece kendimi sorumlu tutuyorum. Sorumluluğu kimseyle paylaşmıyorum. Hiçbir mazeretin arkasına saklanmıyorum. Çünkü bu devleti idare etmiş ve bu devleti idare etmeye talip olanların hiçbir mazeretin arkasına saklanma gibi bir lüksü yoktur. Eğer bir başarı olsa idi bu hepimizin olurdu. Sorumluluğu tümüyle ben alıyorum. Kimseye kızgın değilim. Kimseye kırgın da değilim. Ama meydanlarda söylediğim bir söz vardı. Bunu her fırsatta tekrar ettim. Bir Cenab-ı Allah'ın, bir de Türk milletinin önünde eğilirim. Başka da kimsenin önünde eğilmem. Bugün de milletin o kararı önünde eğiliyorum." (Çiller'in bu sözleri ardından "Çiller sen bizim her şeyimizsin" şeklinde slogan atılmıştır.)
  • Genel Başkanlıktan ayrıldığı kongrede: "Hizmetlerimizi vicdanlar sussa, tarih haykırır."
  • Yine Genel Başkanlık'tan ayrıldığı kongrede:" Hayatımın en büyük gururu, en büyük şerefi bu asil ve soylu ailenin ve destansı davanın genel başkanı olmak olmuştur. Bu şerefi son nefesime kadar gönlümün en derin köşesinde taşıyacağım." (Bu sözleri ağlayarak söyleyen Çiller, kendisini dinleyenlerce ayakta alkışlanmıştır.)
  • 2005'te kendisini siyasete davet eden parti içi muhalefete: "Ben anayım. Bölen olmam, birleştiren olurum."
  • 22 Temmuz Sonrası: "Liderliğe talip olmam, gençleri desteklerim."
  • 6 Ocak 2008 Kongresi'ne gönderdiği mesajda: "DP, Türk demokrasisinin ve siyasi hayatının kutup yıldızıdır."
  • İşsizlerimiz kadınlaştırıldı.
(Kadınlarımız işsizleştirildi, demek istiyor.)
  • Çekin milletin elinden cebinizi.
(Milletin cebinden elinizi çekin, demek istiyor.)
  • Mübarek kurban şeker bayramınız kutlu olsun.
  • Cenab-ı Allah'ı size emanet ediyorum.[1]
  • Türkiye en geç 1998'de Avrupa Birliği'ne tam üye olacaktır.
  • Futbol takımınızı 1. Lig'e alayım mı?
(Samsun mitingindeyken. O sırada Samsunspor zaten 1. Lig'dedir.)
  • Halisü... Halüsyo... Hasülü...
(Grup toplantısında. "Halüsinasyon" demeye çalışıyor)
  • Merhaba asker!
(Zabıtaları selamlıyor.)
  • Siz Erzurumlular; inekleri seversiniz, değil mi?
(Erzurum mitingi.)
  • Bu bacınız Trabzon'u Akdeniz'in incisi yapacak.
  • Geçen gün geleceğim dedi ATV'ye, İstanbul'a hemen geldim... Hemen bilgisayarımı yolladım oraya. Ama mübarek beni görmeden bilgisayarımı görünce korkup kaçıyor.
(Deniz Baykal için.)
  • Serhat şehri Erzurum.
  • Gökberk Kitabeleri...
(Göktürk Kitabeleri (Orhun Yazıtları) demek istiyor.)
  • Hiçbir ülkenin başbakanı, onbaşı olma şerefsizliğini göstermedi!
(Dönemin başbakanı Mesut Yılmaz'a yüklenirken inanılmaz bir gaf yapıyor.)
  • İkinci şeker fabrikasını açacağım!
("Burdur'a şeker fabrikası açacağım." lafının ardından bir kurmayı gelir ve kulağına der ki "Efendim, zaten Burdur'da şeker fabrikası var." Bunun üzerine Çiller bu cevabı verir.)

Hakkında söylenenler

değiştir
  • Köye başörtülü fotoğraf gönderiyor. Eteği ile başını örtüyor.[2]—Necmettin Erbakan

Kaynakça

değiştir
  1. Allah'ı sizlere emanet ediyorum
  2. Cumhuriyet, 28 Mayıs 1995