Vikisöz:Koruma politikası
![]() |
Bu sayfa Vikisöz'ün resmî politikalarından biridir. Sayfanın içeriği, uygulanması gereken bir standart olarak kullanıcılar tarafından benimsenmektedir. Sayfada değişiklik yapmadan önce, bu değişikliklerin kullanıcılardan onay aldığına emin olun. Uygun görmediğiniz bir kısım varsa, tartışma sayfasında sebepleri ile açıkça belirtin. | |




Koruma politikası, Vikisöz'deki koruma türlerini anlatan ve bir sayfanın hangi şartlarda korumaya alınabileceğini açıklayan bir yönergedir. Hizmetliler bir sayfayı korumaya alarak, sayfa üzerinde değişiklik yapılmasını ya da sayfanın başka bir yere taşınmasını önleyebilir veya bir sayfadaki korumayı kaldırabilir. Korumaların süresiz olması ya da belirli bir süre sonunda kaldırılması mümkündür. Vikisöz'deki koruma türleri şunlardır:
- Tam koruma, hizmetliler dışındaki tüm kullanıcıların değişiklik yapmasını önlemektedir. Tam korumaya alınan dosyaların üzerine yeni dosya yüklenmesi de mümkün olmamaktadır.
- Yarı koruma, otomatik onaylanmış kullanıcılar haricindeki kullanıcı hesap sahiplerinin ve anonim kullanıcıların değişiklik yapmasını önlemektedir.
- Oluşturma koruması, (genellikle daha önce silinen) bir sayfanın yeniden oluşturulmasını önlemektedir.
- Taşıma koruması, sayfanın taşınmasını önlemektedir.
Tüm sayfa koruma ve koruma kaldırma talepleri, sayfa koruma talepleri sayfasına eklenmektedir ve hizmetliler tarafından değerlendirilmektedir.
Wikimedia Foundation yetkililerinin hukuki önlemler nedeniyle uygulayacakları özel korumalar sayfanın korumaya alınma nedeni geçerliliğini yitirmişse, makul bir süre geride kalmışsa ya da korumanın sürmesi konusunda bir fikir birliği yoksa, sayfadaki korumanın hizmetliler tarafından kaldırılması mümkündür. Koruma uygulama ve koruma kaldırma işlemlerinin kayıtları Özel:Kayıt/protect sayfasında yer almaktadır.
Tam koruma
düzenleTam korumaya alınmış bir sayfa, sadece hizmetliler tarafından değiştirilebilir. Koruma, belirli bir süre (ya da süresiz olarak uygulanabilir. Korunan bir sayfada, "değiştir" sekmesinin yerine "kaynağı gör" sekmesi gelmekte, bu durumda kullanıcılar sayfanın viki metnini görebilmekte ve kopyalayabilmektedir (ancak değiştirememektedir). Hizmetlilerde ise "değiştir" sekmesi yerini koruyacak, ancak düzenleme yapılanın arka planı soluk bir kırmızı renge sahip olacak, sayfanın üzerinde de bir uyarı yer alacaktır.
İçerik anlaşmazlıkları
düzenleDeğişiklik savaşı yaşanan sayfalarda geçici olarak uygulanacak bir tam koruma, tarafların değişikliklerini fikir birliğine varabilecekleri tartışma sayfasında tartışmaya açmaya yöneltmektedir. Kullanıcıların ısrarlı değişiklik savaşlarının engelleme ile çözülmesi daha etkili olabilmektedir, zira bu yöntemle diğer kullanıcıların sayfada normal şekilde değişiklik yapmaları da önlenmektedir.
Bir içerik anlaşmazlığı nedeniyle sayfa korumaya alınırken, hizmetliler mevcut sürümü vandalizm, telif hakkı ihlalleri ve yaşayan insanların biyografileri gibi içerik politikalarının bariz şekilde ihlal edilmesi nedeniyle korumaya almaktadır.
Hizmetliler, bir içerik tartışmasında ifade ettikleri görüşleri destekleyen bir sürümü korumaya almaktan kesinlikle kaçınmalı ve bu tür bir işlemi diğer hizmetlilere bırakmalıdır.
Vandalizm
düzenleMaddelere önceden tam koruma konması, Vikisöz'nün açık yapısına aykırıdır. Bir maddeye çok sayıda otomatik onaylanmış kullanıcının vandalizm saldırısı uygulaması halinde, kısa süreli tam koruma uygulanabilir. Sürekli vandalizm ya da yüksek trafiğe sahip sayfalarda gelecekte gerçekleşecek vandalizm ihtimali, tam koruma için nadiren geçerli bir gerekçe teşkil etmektedir.
Vakıf korumaları
düzenleOfis işlemleri sayfasında da ortaya konduğu üzere, Wikimedia Vakfı personelinin telif hakkı ya da iftira gibi sorunlara hızlı müdahale edilebilmesi için sayfaları korumaya alması mümkündür.
Bu işlemler, topluluğun fikir birliğine göre önceliğe sahiptir. Hizmetliler, Wikimedia Vakfı personelinin izni olmadan bu sayfalarda değişiklik yapmaktan ya da korumayı kaldırmaktan kesinlikle kaçınmalıdır.
Yarı koruma
düzenleYarı koruma, anonim kullanıcıların (IP adresleri) ve otomatik onaylanmış olmayan (hesabını alalı 4 gün geçmemiş ve 10'dan fazla değişiklik yapmamış kullanıcılar) ya da onaylanmış olmayan kayıtlı kullanıcıların sayfada değişiklik yapmasını önlemektedir.
Oluşturma koruması
düzenleHizmetliler, koruma arabirimi üzerinden bir sayfanın oluşturulmasını önleme imkanına sahiptir. Silinmesine rağmen ısrarla oluşturulan sayfalar için yararlı olan bu korumada büyük-küçük harf farkı gözetilmemektedir. Bu korumanın uygulandığı sayfaların listesi korunan başlıklar sayfasından görülebilir.
Yeni madde başlıklarının önceden korumaya alınması başlık kara listesi sistemi ile gerçekleştirilmekte ve böylelikle kurallı ifade ve alt dizi desteğiyle daha esnek bir koruma sağlanmaktadır.
Taşıma koruması
düzenleTaşıma korumasına alınan sayfalar, hizmetliler dışında herhangi bir kullanıcı tarafından başka bir isme taşınamaz. Taşıma koruması, genellikle aşağıdaki durumlarda kullanılmaktadır:
- Sürekli olarak sayfa taşıma vandalizmine konu olan sayfalar.
- Sayfa ismi anlaşmazlığının geçerli olduğu sayfalar.
- Taşınması için hiçbir neden olmayan yüksek trafiğe sahip sayfalar.
Tam korumaya alınmış sayfalar, aynı zamanda taşıma koruması altındadır.
Tam korumada olduğu gibi, hizmetliler bir ismi diğerine tercih etmekten kaçınmalı ve uygulanan koruma mevcut ismin desteklenmesi olarak yorumlanmamalıdır. Bu durumun istisnası, sayfa taşıma vandalizmi nedeniyle korumaya alınan sayfalardır.
Koruma kuralları
düzenle- Eğer bir madde, iki veya daha fazla kişi arasındaki görüş ayrılığı nedeniyle 24 saat içinde en az üç kez değişikliğe uğrayıp ileri geri gitmişse, anlaşmazlık çözülene dek koruma altına alınabilir. Eğer görüş ayrılığı beş gün içinde giderilmez veya taraflar bir sonuca varamazsa, koruma kaldırılır. Ancak madde açıldığında taraflar önceki değişikliklerini tekrarlarsa, hizmetliler tarafından tekrar koruma uygulanabilir. Maddeyi korumaya alan hizmetli, gerekirse beş günden önce korumayı kaldırma hakkına sahiptir.
- Üzerinde görüş ayrılığı olan ve üç kereden fazla ileri-geri değişikliğe uğrayan herhangi bir madde, taraflardan biri hizmetli ise onun tarafından koruma altına alınamaz.
- Taraflardan olmayan bir kullanıcı, görüş ayrılığı nedeniyle sık sık değişikliğe uğrayan bir maddenin korunmasını hizmetlilerden talep edebilir.
- Eğer bir madde, bir veya daha fazla kişi tarafından arka arkaya üç kereden fazla vandalizme uğramışsa, koruma amacıyla geçici olarak koruma altına alınır. Vandalizm yapan kişiler hakkında alınacak kararlar için Vikisöz:Engelleme politikası sayfasına bakabilirsiniz.
- Anasayfa ve diğer sistem sayfaları dışında, anlaşmazlık veya vandalizm nedeniyle korunan maddeler beş günden uzun süre koruma altında kalamaz. Eğer bir madde beş günden uzun süre koruma altındaysa, kullanıcılar hizmetlilere bunu hatırlatmalı ve hizmetliler sayfanın korumasını kaldırmalıdır.
- Hiçbir hizmetli, ana sayfa, bazı sistem sayfaları ve şablonlar dışında, kişisel sebeplerle veya Koruma Politikasında yer almayan gerekçelerle herhangi bir maddeyi veya şablonu koruma altına alamaz.
- Hiçbir kullanıcı kişisel sebeplerden herhangi bir hizmetliden koruma talebinde bulunamaz.