Genç Seneca
Romalı düşünür, devlet adamı, oyun yazarı.
Doğum tarihi İÖ 00'ler
Doğum yeri Corduba
Ölüm tarihi 12 Nisan 0065
Ölüm yeri Roma
Vikipedi maddesi
Vikiveri öğesi
Zaman, gerçeği ifşa eder.

Lucius Annaeus Seneca (d. Cordoba, İspanya MÖ 4 - ö. Roma, MS 65) Romalı düşünür, devlet adamı, oyun yazarı.

Eserleri

değiştir

Yaşamın Kısalığı Üzerine[1]

değiştir
  • Niçin Doğa’dan yakınıyoruz? Doğa bize iyi davrandı: Kullanmasını bilen için yaşam uzundur.
    • Bl. II
  • Bazı kişilerin düşüncelerinden daha saçma bir şey var mı acaba? Geleceği önceden görmekle böbürlenenleri kastediyorum… Gelecek olan her şey belirsizlik içinde yatar. Hiç durup beklemeden yaşa!
    • Bl. IX
  • Ölçüsüz isteklere kapılmış, kibirle başkalarını hor görmüş, zorbalıkla zaferler kazanmış, kalleşçe ihanet etmiş, namussuzca kazanç sağlamış, sınırsız bir açgözlülük göstermiş, utanmazca savurganlıklar yapmış kişi, kaçınılmaz olarak korkar kendi belleğinden.
    • Bl. X
  • Mutlu görünüp de mutsuz olanlar arasında birinci sıraya şaraptan ve seksten başka bir şeye zamanı olmayanları koyarım; bundan daha iğrenç bir saplantı yoktur. Ötekilere gelince, anlamsız bir şan şöhret hayaletinin tutsağı olsalar da en azından incelikli bir biçimde kandırırlar kendilerini; bana açgözlüleri, öfkelileri, haksız yere kin güdenleri ya da haksız yere savaşanları sayıp dökebilirsin. Bunların hepsi hatalıdır ama en azından insanca davranıyorlar. Oysa kendilerini midelerine ve cinselliklerine kaptıranlar onursuzluğa gömülüp giderler.
    • Bl. XII
 
Niçin Doğa’dan yakınıyoruz? Doğa bize iyi davrandı: Kullanmasını bilen için yaşam uzundur.
  • Kendilerini bilgeliğe adayanlar aylaktır yalnızca; yaşayan da yalnızca onlardır. Kendi yaşamlarına başkalarının yaşamlarını da katarlar; kendilerinden önce geçip gitmiş bütün yıllar da birer kazanımdır onlar için. Nankörlük etmedikçe, o kutlu öğretilerin ün salmış kurucularının bizler için dünyaya geldiğini, bizim yaşamlarımızı hazırladıklarını hiç unutmayacağız.
    • Bl. XIV
  • Geçmişi unutan, şimdiyi ihmal eden, gelecekten korkan insanların ömrü çok daha kısa, çok daha karışıktır. Son anlarını yaşarken zavallılar çok geç farkına varırlar ki zamanı bir hiç uğruna didinip geçirmişlerdir.
    • Bl. XVI
  • Birbirlerine kazık atarken, birbirlerine uyku uyutmazken, birbirlerini mutsuz ederken, yaşamlarının hiçbir ilginçliği, hiçbir zevki kalmıyor ahlaksal gelişimden yoksun kalıyor yaşamları.
    • Bl. XX

Ahlaki Mektuplar

değiştir
 
Altın ateşle sınanır, cesur adam şanssızlıkla.
  • Altın ateşle sınanır, cesur adam şanssızlıkla.
  • İyi bir muhakeme yanlış olanı kınar, ondan nefret etmez.
  • Zaman, gerçeği ifşa eder.
  • Vahşetin her biçimi bir zayıflık işaretidir.

Sözleri

değiştir
  • Cesur insan özgürdür.
  • Zaman, gerçeği ifşa eder.
  • Her dahi, bir parça delidir.
  • Gerçek, gecikmeyi sevmez.
  • Korkunun sebebi bilgisizliktir.
  • Güneş, kötüleri bile aydınlatır.
  • Her kitaplık bir cezaevi kapatır.
  • Öfkenin en iyi ilacı geciktirmektir.
  • İyi bir muhakeme yanlış olanı kınar.
  • Yaşıyorsak, hala umut var demektir.
  • Büyük bir servet, büyük bir köleliktir.
  • İnsan, mantıklı düşünen bir hayvandır.
  • Gelecek kaygısı olan kişi ne mutsuzdur!
  • Kendisine dönen hiç bir şey kaybolmaz.
  • Kendisiyle dost olan, herkesle dost olur.
  • Adaletsizlik sonsuza kadar hükmedemez.
  • Kitap okumayan insan Kör, Sağır ve Dilsizdir.  
  • Altın ateşle sınanır, güçlü insanlar zorluklarla.
  • Ölmesini bilene hiçbir şey zorla yaptırılamaz.
  • Dinmeyen acılar insanı zalim ve kayıtsız yapar.
  • Bilgelik en kötüyü bile gülerek karşılamaktadır.
  • Herşey biz ona nasıl bakarsak bize öyle görünür.
  • Hafif acılar konuşabilir ama, derin acılar dilsizdir.
  • Bilgeliğin temeli boş şeylerden hoşlanmamaktır.
  • Doğduğu yerin izlerini taşımayan hiçbir şey yoktur.
  • Hasta olduğun için değil, yaşadığın için öleceksin…
  • Kadınların saklayabildikleri tek sır, bilmedikleri sırdır.  
  • Hayat, geriye doğru anlaşılır ama ileriye doğru yaşanır…
  • Para ile satın alınan sadakat, daha fazla para ile de satılır.  
  • Kılıç kimseyi öldürmez, o sadece katilin elindeki bir alettir.
  • Uzun yaşamak için değil, doğru yaşamak için çabalamalıyız.
  • Daha mutlu birini rahatsız eden kimse asla mutlu olmayacaktır.
  • Mutlu bir yaşam, kendi doğasıyla uyum içinde olan bir yaşamdır…  
  • Bilen birine öğüt vermek gereksizdir bilmeyen birine ise yetersizdir.
  • Fakir insan, bazı şeylerden mahrumdur. Cimri ise her şeyden mahrumdur.
  • Zihinsel bir uğraşı içermeyen boş zaman ölümdür ve diri diri gömülmektir.
  • Paylaşacak dostlarınız yoksa, iyi şeylere sahip olmanın bir anlamı da yoktur.
  • Çok az şeye sahip olan insan değil, asıl çok şeyin özlemini çeken insan fakirdir.
  • Köleliğin zincire vurduğu kişi azdır; kendini köleliğe zincirleyense daha çoktur.
  • Bilgisizce yaşanan bir hayat tatsız tuzsuz, endişeli geçer; her şeyi geleceğe atar.
  • Konuşmayı çok erken öğrendim, susmayı öğrenmem içinse yaşlanmam gerekti.
  • Gençliğinde bilgi ağacını dikmeyen, yaşlılığında rahatlayacağı bir gölge bulamaz.
  • Vazgeçmeye hazır ve istekli olanlar dışında hiç kimse hayatın gerçek tadını alamaz.
  • Dinler sıradan insanlar için gerçek, aydınlar için yalan, iktidarlar içinse kullanışlıdır.
  • Bütün kaygılarından kurtulmak istiyorsan, korktuğun şeyin başına geldiğini düşün.
  • Bilge kişinin kaybedeceği hiçbir şey yoktur. O, sahip olduğu her şeyi kendinde taşır.
  • Kendilerini midelerine ve cinselliklerine kaptıranlar onursuzluğa gömülüp giderler.
  • Sürekli ikiyüzlülükle azap çekmektense, içtenlikten dolayı hor görülmek daha iyidir.
  • Mutlu yaşam, tutku ve korku üzerinde mantığın ve düşüncenin elde ettiği bir zaferdir.
  • Aslında zor olduğu için cesaret edemediğimiz şeyler, biz cesaret edemediğimiz için zordur.
  • Niçin Doğa’dan yakınıyoruz? Doğa bize iyi davrandı: Kullanmasını bilen için yaşam uzundur.
  • Eğer sahip olduğunuz şeyi yeterli görmüyorsanız, dünyaya sahip olsanız da mutlu olamazsınız.
  • Bir insanın değerini üzerindeki kıyafetle ölçenler; Onun kıyafetlerinden daha fazla değer görmezler.
  • Son anlarını yaşarken zavallılar çok geç farkına varırlar ki zamanı bir hiç uğruna didinip geçirmişlerdir.  
  • Din, sıradan insanlar tarafından doğru, zeki insanlar tarafından sahte, liderler tarafından kullanışlı kabul edilir.
  • Hayat öyle lanet bir şey ki; ya yanlış zamanda doğru insanı karşına çıkarır. Ya da yanlış insanla, zamanını harcatır.
  • Korkularımız tehlikelerimizden daha fazladır, ve gerçekte olduğundan daha çok hayal gücümüzün içinde acı çekeriz.  
  • Toprak ne kadar zengin olursa olsun ekilmedikçe mahsul vermez; kafalar da öyle, ekilmeyen kafalardan mahsul alınmaz.  
  • Gerçek daima azınlıktadır ve azınlık daima çoğunluktan güçlüdür. Kural olarak azınlık gerçekten bir fikre sahip olanlardan oluşmuştur.   
  • Din %99'u şekerli kurabiye ve %1'i öldürücü arsenik olan fare zehiri gibidir. Din'in %99'u gerçekler ve iyi mesajlardır ama geriye kalan %1 sizi öldürebilir.  
  • Birbirlerine kazık atarken, birbirlerine uyku uyumazken, birbirlerini mutsuz ederken, yaşamlarının hiçbir ilginçliği, hiçbir zevki kalmıyor ahlaksal gelişimden yoksun kalıyor yaşamları.
  • Kimi insanlar yaşamda hiçbir amaca sahip olmadan yaşarlar. Bu gibi insanlar, bir nehir üzerinde akıl giden saman çöplerine benzerler. Onlar gitmez; ancak suyun akışına kapılarak akar giderler.
  • Ölçüsüz isteklere kapılmış, kibirle başkalarını hor görmüş, zorbalıkla zaferler kazanmış, kalleşçe ihanet etmiş, namussuzca kazanç sağlamış, sınırsız bir açgözlülük göstermiş, utanmazca savurganlıklar yapmış kişi, kaçınılmaz olarak korkar kendi belleğinden.  

Kaynakça

değiştir
  1. Cogito, Sayı: 15, Alkışla Cumhuriyet Olmaz, Yaşamın Kısalığı Üzerine, Çeviri: Elif Gökteke, s. 9-29

Konuyla ilgili diğer Wikimedia sayfaları:

Commons'da Genç Seneca ile ilgili çoklu ortam dosyaları bulunmaktadır.

Vikipedi'de Genç Seneca ile ilgili ansiklopedik bilgi bulunmaktadır.