Panteizm
Evrenin veya doğanın Tanrı'yla özdeş olduğu öğretisi
Panteizm içkin ve soyut Tanrı’nın var olan her şeyi; evreni ya da doğayı kapsaması ve bütün bunların Tanrı ile aynı şey olması görüşüdür.
— Carl Sagan
Kaynaklı
değiştir- Benim panteizme en büyük itirazım hiçbir şey söylemiyor olmasından. Dünya’yı Tanrı olarak isimlendirmek onu açıklamak değildir; böyle bir şey yalnızca sözcük dağarcığımızı “dünya” sözcüğüne gereksiz bir eşanlamlı ile zenginleştirmektir.
- Arthur Schopenhauer, Panteizm Üzerine Birkaç Sözcük, 1851.
- Bilim tarafından gözler önüne serilen evrenin muazzamlığını ön plana çıkaran eski veya yeni bir din, geleneksel dinlere nazaran çok daha derin ve kuvvetli bir saygı, merak ve huşu uyandırabilir. Er ya da geç, böyle bir din oluşacaktır.
- Carl Sagan, Soluk Mavi Nokta (1994) s. 77
- Sagan kendisini hiçbir zaman bir panteist olarak tanımlamamış olsa bile panteizmin pek çok görüşünün O’nun görüşleri ile birçok başka şeye göre daha uyumlu olduğu savı birçok panteist tarafından öne sürülmektedir ve benzer bir tartışma Albert Einstein’ın içinde olduğu kişiler hakkında da sürmektedir.
- Her ne mevcutsa Tanrı’nın içindedir ve Tanrı olmadan hiçbir şey var olamaz ya da kavranamaz. Tanrı yerleşik (sabit) olmayandır ve tüm şeylerin kalıcı olmayan (çabuk geçen/değişken) nedenidir.
- Baruch Spinoza, Etik, Bölüm I, Önerme 15 ve 18.
- Bana göre, doğa kutsaldır. Ağaçlar benim tapınaklarımdır ve ormanlar ise katedrallerimdir.
- Panteizm, bir mistik felsefedir. Esası kısaca şu, tüm evreni Tanrı’nın vücudu, Tanrı’yı da evrenin ruhu olarak görüyor.[1]
- Panteizm cazibesi yükseltilmiş ateizmdir. Deizm sulandırılmış teizmdir.
- Richard Dawkins, Tanrı Aldatmacası (2006), Koyu Bir Dinsel İnançsız, s. 40.
