Felsefe
soyut, genel ve temel birtakım probleme ilişkin yapılan sistematik çalışma
Felsefe ya da düşünbilim, sözcük köken olarak Yunanca φιλοσοφία "seviyorum, peşinden koşuyorum, arıyorum" anlamına gelen "phileo" ve "bilgi, bilgelik" anlamına gelen "sophia" sözcüklerinden türeyen terimin işaret ettiği entelektüel faaliyet ve disiplin. "Phileo": Sevgi ve "Sophia": Bilgi veya bilmek kelimelerinden türemiştir. Philosophia: "Bilgelik arayışı, bilgiyi sevmek, bilgi severlik, araştırmak ve peşinde koşmak" anlamlarına gelmektedir. Filozof da bilgeliğe ulaşmaya çalışan kişidir.
— Descartes
| A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z |
- Felsefe utanmazlığın çağdaş biçimidir.
- Felsefe, hakikatle aydınlandığı sürece karanlığı dize getiren bir dolunay mevsimidir.
- Sayfaların arasında gözyaşları, ağlama, dişlerin birbirine çarpması ve karşılıklı katletmenin korkunç gümbürtüsü olmayan felsefe, felsefe değildir.
- Felsefe yüksek bir dağ yoludur... Issız bir yoldur ve yukarı çıktıkca daha da ıssızlaşır. Bu yolu her kim izlerse hiç korkmamalı, her şeyi geride bırakmalı ve kış karında güvenle ilerlemelidir... Kısa süre içinde altındaki dünyayı görür; kumsalları ve bataklıkları gözünün önünden kaybolur, düzgün olmayan noktaları düzelir, yırtıcı sesleri artık kulağına ulaşmaz. Ve yuvarlaklığını da görür. Kendisi her zaman saf ve serin dağ havasındadır ve güneşi görür, oysa aşağıdakı herkes gecenin karanlığıyla kuşatılmıştır.
- Kısa süre sonra kurtların bedenimi yiyeceği düşüncesine dayanabiliyorum, ama felsefe profesörlerinin benim felsefemi kemirdikleri düşüncesi ürpermeme neden oluyor.
- Felsefe, genelleştirilmiş bir matematiktir.
- Bir mesele üzerinde çalışıyor veya herhangi bir felsefe üzerine düşünüyorsanız, kendinize sadece şunu sorun: Olgular nelerdir? Ve bu olguların desteklediği gerçekler nelerdir? [1]
.jpg)
— Betül Çotuksöken
- Evet, dünyada, hele hele felsefe dünyasında hiçbir şey boşuna değil, mutlaka bir amaç, bir anlam gizli; burada bize düşen, bunları yine anlamlı bir biçimde ortaya çıkarmak.
- Felsefe kendisinden beklenenleri cevaplamakla derdi olmayan bir disiplindir. Bunu yapmak üzere dogmatik dinler bulunmaktadır.
- Felsefeye doğru ilk adım şüphedir.
- Aristoteles yanılmıştı: Felsefe bilgiye duyulan soylu bir arzunun sonucu değil, acıdan kaçınmak için duyulan korkak bir özlemin sonucuydu. Din eşiği, bu nedenle, olgun, aydın insanın aşması gereken cahillik ve korkuydu.
- İnsanlar bu dünyadaki yaşam trajedisine başkaca bir avunç bulamadıkları için din tanrıları yaratmıştı. Dehşet ve felaketi savuşturmak için perdenin arkasında gizlendiğini hayal ettikleri bir ‘aracı’nın beğenisini kazanmaya çalışarak, yanıltıcı kontrol duygusunu oluşturmak adına felsefe ve dinin düş ürünü tesellilerine dönmüşlerdi insanlar.
- Felsefe, doğruyu bulma yolunda, düşünsel bir çalışmadır.
- Yaşlılar da gençler gibi felsefe ile kendilerini yetiştirmeliler. Birinci grup kaderin onlara sunduğu serveti hatırlayarak gençleştiğini hissetmek için, ikinci grup, gençliklerine rağmen gelecek karşısında yaşı ilerlemiş birisi kadar cesur olmak için.
- Felsefe mutlu bir yaşam sağlamak için, tutarlı eylemsel bir sistemdir.
- Felsefeyi tehlikeli hale getireceğiz, felsefi bilgiyi değiştireceğiz, yaşam için bir tehlikeli olan bir felsefeyi öğreteceğiz: Yaşama bundan daha iyi nasıl hizmet edebiliriz? Bir fikir insanlığa ne kadar pahalıya malolursa, o kadar değerlidir. "Tanrı", "Vatan", "Özgürlük"; fikirleri için kendini kurban etmekten çekinmiyorsa, tüm tarih bu tür kurban etmeleri çevreleyen dumandan ibaretse, "Tanrı", "Vatan", "Özgürlük"; gibi bu popüler kavramlar karşısında "felsefe" kavramının üstünlüğü, felsefenin onlardan daha pahalıya mal olması, onlarınkinden daha büyük kıyımları gerektirmesi dışında nasıl kanıtlanabilir?
— Hegel
- Felsefe nesnelerin düşünce ile görülmesidir.
- Felsefe kendini bilinçli hale getiren düşüncedir.
- Biz felsefeyi değil, felsefe yapmayı öğreniriz.
- Felsefe, aklın kendisine verdiği, kendi kendini kuramsal ve kılgısal bakımdan nesne kılma görevidir.
- Filozoflar dünyayı yalnızca farklı biçimlerde yorumladılar. Oysa mesele onu değiştirmektir.
- Felsefe ile gerçek dünyanın incelenmesi arasındaki ilişki, mastürbasyon (onanie) ile cinsel aşk arasındaki ilişki gibidir.
- Philosophie und Studium der wirklichen Welt verhalten sich zueinander wie Onanie und Geschlechtsliebe.
- Felsefe inanılanın inanılmaya değer olup olmadığını araştırmaktır.
- Felsefe sözünden bilgeliği inceleme anlaşılır. Bilgelikten de yalnız işlerimizde ölçülülük değil, aynı zamanda hayatımızı sürdürebilme, sağlığımızı koruma ve bütün zanaatların icadı için de insanın bilebildiği bütün şeylerin tam bir bilgisi anlaşılır.
- Felsefesiz yaşamak sahip olunan bir çift kapalı gözü açmaya hiç tenezzül etmemektir.
- Felsefel düşünce, kökü bakımından, genellikle bütün bildiklerimizi ve özellikle inandıklarımızı; eylem alanında yol gösterici olarak kabul ettiğimiz değerleri, toplumun bize kabul ettirdiği ön yargıları, tutkularımızı, duygularımızı, alışkanlıklarımızı özgür düşüncenin süzgecinden geçirmektir; bunlardan uzak durup bunlara dışardan bakmak, bunları irdelemek, çözümlemek, iç yüzlerini ortaya koymak ve eleştirmektir. Kısacası, bilginin temeli olacak doğruluklara ve davranışlarımızı yönetecek sağlam ilke ve kurallara ulaşma çabasıdır; arayışıdır.
- Çocuklar için dünya ve dünyadaki her şey yenidir, ilginçtir. Büyükler içinse durum hiç de böyle değildir; büyüklerin çoğu için dünya sıradan bir şeydir. Filozoflarsa diğer büyüklerden farklıdır. Bir filozof dünyaya alışmayı bir türlü beceremez. Dünya onun için hâlâ akıl almaz bir şey, evet, hâlâ sırlarla dolu, gizemli bir şeydir. Filozoflarla küçük çocukların en önemli ortak yanları budur; bir filozof ömrü boyunca duyarlı bir çocuk olarak kalır da diyebilirsin sen buna.
- S. 26
- Felsefe yapmak doğru düşünmektir.
- Felsefece düşünmek, başka türlü düşünmektir; gelenekle taşınanı, inanışlarla dayatılanı, alışkanlıklarla olağanlaşanı sorgulama cesaretini gösterebilmektir.
— Victor Hugo
- Felsefe düşüncenin mikroskobudur.
- Çocuklar en gözü pek filozoflardır. Ve gözü pek filozoflar da kaçınılmaz olarak çocuk kalırlar. Evet, tıpkı çocuklar gibi durmadan soru sorarlar...[2]
