John Stuart Mill

İngiliz filozof
John Stuart Mill
İngiliz filozof ve politik iktisatçı.
Doğum tarihi 20 Mayıs 1806
Doğum yeri Pentonville, Londra, İngiltere
Ölüm tarihi 8 Mayıs 1873
Ölüm yeri Avignon, Fransa
Vikipedi maddesi
Vikiveri öğesi

Sözleri değiştir

  • Bireysellik her ne eziyorsa, despotizmdir.  
  • Deha ancak özgürlük atmosferinde soluk alabilir.  
  • Aptallık dünyanın her yerinde aşağı yukarı aynıdır.
  • Küçük insanlarla hiçbir büyük bir amaç gerçekleştirilemez.
  • İnsanlar kötülüğü vicdanları zayıf olduğundan dolayı yaparlar.
  • Gelenek despotluğu her yerde insanın tekamülüne ayak bağıdır.  
  • Özgünlük, orijinal olmayan zihinlerin kullanımını hissetmediği şeydir.  
  • Özgürlük, görüşlerini en hevesli bulduğunuz kişinin haklarına dayanır.  
  • Muhafazakarlar aptaldır demiyorum, ama aptalların çoğu muhafazakar.   
  • İnsanın hatalarını tartışma ve deneyim yolu ile düzeltme becerisi vardır.   
  • Mutluluğumu, isteklerimi gidermekte değil; onları kısıtlamakta buldum.
  • Arzularımı tatmin değil, sınırlandırmak sayesinde mutlu olmayı öğrendim.  
  • Bir uygarlığın seviyesini ölçmek isterseniz, derhal kadının hayat şartlarına bakın.
  • İnsanların her iki tarafı da dinlemek zorunda kaldıklarında her zaman umut vardır.     
  • ‘Çoğunluğun tiranlığı’ topluma karşı bir kötülüktür ve toplum buna karşı korunmalıdır.    
  • Bireyin özgürlüğü şimdiye kadar sınırlı olmalıdır; Kendisini diğer insanlara rahatsız etmemelidir.  
  • Bir kişinin özgürlüğüne karışmak, sadece başkasına zarar vermesini engellemek içinse doğrudur.
  • Büyük beyinler testinin küçük beyinler görüşüne katıldığı bir ülkede büyük beyinler nasıl üretilebilir?
  • Bana öyle görünüyor ki herkesin bilinen tüm dinlerden ayrılma görevlerini yerine getirmenin zamanı geldi.
  • Hangi yaştan olursa olsun ateistlerin, saygı duyulan onurlu ve dürüst insanlar olduğu tarihsel bir gerçektir.    
  • İster ahlaki ister bilimsel olsun, ilerleme tipik olarak ortodoks düşüncelerden uzaklaşan ve kalabalıklardan kopan bireyden gelir.  
  • Hangi yaştan olursa olsun inançsızların büyük bir çoğunluğunun, saygı duyulan onurlu ve dürüst insanlar olduğu tarihsel bir gerçektir.   
  • Bir kişi başkalarına sadece davranışlarından değil, eylemsizliğinden dolayı kötülük yapabilir ve her iki durumda da yaralanmadan dolayı onlara karşı sorumludur.  
  • Özgürlük ilkesi, bir kimsenin özgür olmamakta özgür olmasını gerektirmez. Bir insanın kendi özgürlüğünü başkasına devretmesine izin vermek özgürlük değildir.    
  • Bir düşünür olarak ilk görevinin, kendisini hangi sonuçlara ulaştırırsa ulaştırsın, aklın izinden ayrılmamak olduğunu kabullenmeyen hiç kimse, büyük bir düşünür olamaz.        
  • Eğer dünya en parlak dahilerinin, bunlar içinde halkın bilgelik ve erdemlik kanısında bile en seçkin olanların din konusunda tamamen şüpheci olduğunu bilseydi şaşkınlıktan dona kalırdı.   
  • Unutulmamalıdır ki, insanlık herkesin kendi istediği gibi yaşamasına tahammül gösterdiği zaman, kişileri başkalarına hoş gelecek şekilde yaşamaya zorladığından daha büyük kazanç elde eder.   
  • Adı hak eden tek özgürlük, başkalarını kendilerinden mahrum bırakmaya çalışmadığımız veya elde etme çabalarını engellemediğimiz sürece, kendi  iyiliğimizi kendi yolumuzda takip etmektir. Her biri, bedensel, zihinsel, ve vicdani kendi sağlığının uygun vasisidir.  
  • Dünyanın dinsel özgürlük adına nesi varsa, kendilerine borçlu olduğu yazarlar, en çok vicdan özgürlüğünü kaldırılamaz bir hak olarak öne sürmüş, insanoğlunun kendi dinsel inançlarından dolayı, başkalarına hesap verme zorunda olmasını, kesin olarak reddetmişlerdir.      
  • Bir görüşün ifadesini susturmanın tuhaf kötülüğü, insan ırkını soyuyor olması; mevcut neslin yanı sıra gelecek nesiller; görüşten muhalefet edenler, hala onu tutanlardan daha fazla. Eğer görüş doğruysa, hakikat için hata değiştirme fırsatından mahrum kalırlar: yanlışsa, kaybederler, neredeyse büyük bir fayda olan şey, hatayla çarpışmasıyla üretilen daha net algı ve gerçeğin daha canlı izlenimi.     
  • İnanmış bir kişi; sadece çıkarlarına göre hareket eden doksan dokuz kişiye denk toplumsal bir güçtür.[1]
  • Tutucu insanların genel olarak aptal olduklarını söylemiyorum; benim kast ettiğim aptal insanların genel olarak tutucu oldukları.
    • Muhafazakâr Parti üyesi John Pakington ile bir parlamento tartışması esnasında söyledikleri (31 Mayıs 1866).

Diğer değiştir

  • Bir milletin değeri, o milleti meydana getirenlerin değerleriyle ölçülür.
  • Eylemler mutluluğu artırmaya yöneldiği ölçüde doğru, mutluluğun tersini üretmeye yöneldiği ölçüde yanlıştır.
  • İnsanın varlığı sırla kuşatılmıştır. Bizim dar bilgimiz ve tecrübemiz sınırsız denizlerde bir küçük adadır sadece.
  • İnsanlar kötülük yaparlar; arzuları çok şiddetli olduğu için değil, vicdanları çok zayıf olduğu için.
  • Memnun bir domuz olmaktansa, memnun olmayan bir insan olmak daha iyidir; memnun bir aptal olmaktansa, memnun olmayan bir Sokrates olmak daha iyidir. Ama aptal ya da domuz farklı bir görüşteler ise, bu, onların, meselenin sadece bir yanını bildiklerinden ileri gelmektedir. Diğer taraf ise meselenin iki yanını da biliyor.

Eserleri değiştir

 
İnsanın hatalarını tartışma ve deneyim yolu ile düzeltme becerisi vardır.
— Özgürlük Üzerine

Özgürlük Üzerine (1859) değiştir

  • Dünyanın dinsel özgürlük adına nesi varsa, kendilerine borçlu olduğu yazarlar, en çok vicdan özgürlüğünü kaldırılamaz bir hak olarak öne sürmüş, insanoğlunun kendi dinsel inançlarından dolayı, başkalarına hesap verme zorunda olmasını, kesin olarak reddetmişlerdir.
  • Medeni bir toplumun herhangi bir üyesi üzerinde kendi iradesine aykırı bir güç kullanılmasını mazur gösterebilecek tek amaç diğerlerine zarar vermenin engellenmesidir. Fiziksel ve ahlaki manada kişinin kendi iyiliği yeterli bir haklı neden değildir.
  • Özgürlük denmeye değer biricik özgürlük, başkalarını mutluluklarından yoksun bırakmaya veya onların mutlu olma çabalarına engel olmaya kalkışmadığımız sürece, kendi iyiliğimizi kendi bildiğimiz yolda aramak özgürlüğüdür.
  • Yanlış düşünceler, yanlış eğilimler olay ve kanıtın karşısında zamanla teslim olurlar; ama anlak üzerinde herhangi bir etki oluşturmaları için, olay ve kanıtların algılanması gerekir.
  • İnsanın hatalarını tartışma ve deneyim yolu ile düzeltme becerisi vardır.
  • Bir düşünür olarak ilk görevinin, kendisini hangi sonuçlara ulaştırırsa ulaştırsın, aklın izinden ayrılmamak olduğunu kabullenmeyen hiç kimse, büyük bir düşünür olamaz.
  • Korkunç olan kötülük, hakikatin parçaları arasındaki şiddetli çarpışma değildir, ancak, hakikatin yarısının sessiz sedasız ortadan kaldırılmasıdır; insanlar her iki yanı dinlemeye zorunlu bırakıldıkça sürekli ümit vardır.
  • Özgürlük ilkesi, bir kimsenin özgür olmamakta özgür olmasını gerektirmez. Bir adamın kendi özgürlüğünü başkasına devretmesine izin vermek özgürlük değildir.
  • Unutulmamalıdır ki, insanlık herkesin kendi istediği gibi yaşamasına tahammül gösterdiği zaman, kişileri başkalarına hoş gelecek şekilde yaşamaya zorladığından daha büyük kazanç elde eder.
  • Özgürlük insanın arzuladığını yapabilmesinden ibarettir.
  • İyi amaçlar için bile olsa, adamlarını kendi eline eslek bir alet olsun diye cüceleştiren bir devlet, işin sonunda küçük adamlar ile büyük hiçbir şeyin başarılamayacağını anlayacak; her şeyi ona feda ettiği makine kusursuzluğunun kendisine sonunda hiçbir şey sağlamadığını ve bunun da, makine daha iyi işlesin diye uzaklaştırmaya bakmış bulunduğu yaşamsal gücün yokluğundan kaynaklandığını ayrımsayacaktır.

Kaynakça değiştir

  1. On Representative Government, Bl. I, (p. 155)


Konuyla ilgili diğer Wikimedia sayfaları:

Commons'da John Stuart Mill ile ilgili çoklu ortam dosyaları bulunmaktadır.

Vikipedi'de John Stuart Mill ile ilgili ansiklopedik bilgi bulunmaktadır.